Tin tứcĐây là mô hình đặc biệt, lần đầu tiên có tại Việt Nam, nhằm thu hút dòng vốn toàn cầu, công nghệ tài chính hiện đại và nhân lực chất lượng cao.
Tại buổi tọa đàm “Khung khổ pháp lý về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam” do Bộ Tư pháp tổ chức đầu tháng 10/2025, Tiến sĩ Nguyễn Văn Cương – Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý – cho biết trung tâm này sẽ là khu vực tập trung các dịch vụ tài chính toàn cầu như ngân hàng, bảo hiểm, thị trường vốn, tài sản số, fintech và trọng tài thương mại quốc tế.
Ông Cương nhận định, Trung tâm tài chính quốc tế đóng vai trò “điểm trung chuyển” của dòng vốn và công nghệ, có sức lan tỏa vượt phạm vi quốc gia, nên chỉ có thể thành công khi được đặt trong khung pháp lý minh bạch, ổn định và thân thiện với nhà đầu tư quốc tế. Khung pháp lý này cần được thiết kế linh hoạt, có thể tách biệt một phần với hệ thống pháp luật hiện hành, đồng thời đi kèm cơ chế tài phán có tính độc lập và liêm chính cao – cụ thể là một tòa án chuyên biệt trực thuộc trung tâm.
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) khi góp ý cho Dự thảo Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế đã đề xuất lựa chọn phương án 1 trong hai phương án được nêu tại Điều 12 dự thảo. Theo phương án này, tòa án chuyên biệt sẽ có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp, yêu cầu về đầu tư, kinh doanh giữa các thành viên trung tâm với nhau hoặc giữa thành viên trung tâm với cơ quan, tổ chức, cá nhân khác; đồng thời xử lý các yêu cầu liên quan đến tòa án nước ngoài hoặc trọng tài quốc tế.
Phương án 2 mở rộng thêm phạm vi thẩm quyền đối với các tranh chấp giữa thành viên trung tâm với cơ quan điều hành, cơ quan hành chính nhà nước, tranh chấp lao động, cùng các yêu cầu liên quan đến trọng tài và các hoạt động khác tại trung tâm. Tuy nhiên, VCCI cho rằng phương án 1 phù hợp và khả thi hơn trong giai đoạn đầu, khi mô hình tòa án chuyên biệt vẫn còn mới mẻ ở Việt Nam.
Dù vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cần xem xét lại quy định về thẩm quyền liên quan đến trọng tài quốc tế. Cụ thể, nên chỉnh sửa theo hướng “tòa án chỉ có thẩm quyền đối với những vụ việc mà các bên lựa chọn địa điểm trọng tài tại Việt Nam”, để phù hợp với thông lệ quốc tế và bảo đảm tính độc lập của hoạt động trọng tài.
Ngoài ra, VCCI cũng kiến nghị cho phép các bên được tự thỏa thuận ngôn ngữ, chữ viết trong giao dịch phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng thời sớm ban hành quy định rõ ràng về án phí, lệ phí và chi phí tố tụng tại tòa án chuyên biệt, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư và tổ chức tài chính nước ngoài hoạt động tại trung tâm.
Các chuyên gia cho rằng việc hình thành tòa án chuyên biệt trong Trung tâm tài chính quốc tế sẽ là bước đi quan trọng, góp phần hoàn thiện môi trường pháp lý, nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong lĩnh vực tài chính toàn cầu.
