Trong đó nhấn mạnh việc cần trao quyền cho Chính phủ tạm thời cho phép thí điểm các công nghệ, mô hình mới chưa được luật điều chỉnh nhằm tận dụng cơ hội phát triển.
Đại biểu Trần Văn Khải (Hà Nam) đánh giá cao bước tiến mới của dự thảo khi đưa vào quy định cơ chế thử nghiệm, song cho rằng phạm vi vẫn còn quá hẹp, chưa bao phủ được các sáng tạo công nghệ mới. Ông Khải nhấn mạnh: “Cách quản lý quá thận trọng sẽ kìm hãm đổi mới sáng tạo, khiến doanh nghiệp e ngại thử nghiệm công nghệ mới tại Việt Nam”.
Ông kiến nghị mở rộng phạm vi thử nghiệm cho tất cả sản phẩm, dịch vụ công nghệ số chưa được pháp luật điều chỉnh, đơn giản hóa thủ tục phê duyệt thử nghiệm và lược bỏ các quy định cấm, điều kiện không cần thiết. Đồng thời, cần trao quyền tạm thời cho Chính phủ cho phép thí điểm các mô hình mới, sau đó báo cáo Quốc hội – một cơ chế linh hoạt giúp bắt kịp tốc độ thay đổi của công nghệ.
Liên quan đến chính sách thu hút nhân tài, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) nhận định việc thu hút nhân lực công nghệ số đang gặp sự cạnh tranh gay gắt trên quy mô toàn cầu. Ông nhấn mạnh: “Các chính sách ưu đãi phải vượt trội, đủ sức cạnh tranh quốc tế như tinh thần của Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị”.
Ông Nghĩa đề nghị bổ sung các chính sách cụ thể như miễn, giảm thuế thu nhập cho chuyên gia công nghệ, tạo thuận lợi lưu trú dài hạn cho chuyên gia nước ngoài, đồng thời cần nghiên cứu kinh nghiệm các nước ASEAN để tham chiếu chính sách phù hợp.
Đồng quan điểm, ông Trần Văn Khải cho rằng dự luật còn chung chung trong chính sách nhân tài. Ông đề xuất các giải pháp mang tính đột phá để khắc phục tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực công nghệ chất lượng cao, như ưu đãi thuế, thủ tục hành chính đơn giản và đầu tư mạnh vào đào tạo sinh viên ngành chiến lược.
Một vấn đề khác được nhiều đại biểu quan tâm là khai thác dữ liệu số – được xem là “mỏ vàng” của nền kinh tế số. Tuy nhiên, theo ông Khải, dự thảo chưa thể hiện đầy đủ tinh thần coi dữ liệu là tư liệu sản xuất. “Cách tiếp cận thận trọng dẫn đến việc chưa khai thác hết tiềm năng của dữ liệu, làm chậm quá trình phát triển trí tuệ nhân tạo”, ông nhận định.
Để thúc đẩy kinh tế dữ liệu, ông Khải đề nghị bổ sung nguyên tắc “dữ liệu mở”, tăng cường chia sẻ dữ liệu giữa cơ quan nhà nước và doanh nghiệp, hình thành sàn giao dịch dữ liệu và các trung tâm dữ liệu quốc gia.
Về trí tuệ nhân tạo (AI), các đại biểu cho rằng cần có cách tiếp cận linh hoạt, đồng thời đảm bảo quyền và trách nhiệm của các bên liên quan. Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa đề nghị tham khảo mô hình phân loại rủi ro của Đạo luật AI châu Âu (AI Act 2024) để xác định rõ tiêu chí và phương án quản lý.
Các đại biểu nhấn mạnh, trong bối cảnh thế giới chạy đua công nghệ, Việt Nam cần hành lang pháp lý cởi mở nhưng vẫn kiểm soát được rủi ro, qua đó tạo môi trường thuận lợi để đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ và bền vững.
