Trong phiên thảo luận sáng 29/10 về dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT - sửa đổi), đại biểu Quốc hội Hoàng Minh Hiếu nhấn mạnh sự cần thiết phải thu thuế VAT đối với các hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ, vốn đang được miễn thuế theo Quyết định 78/2010 của Thủ tướng Chính phủ.
Theo ông, việc miễn thuế VAT cho hàng hóa nhập khẩu có giá trị thấp qua các sàn thương mại điện tử sẽ tạo ra sự bất lợi lớn cho các nhà sản xuất và ngành bán lẻ trong nước, đồng thời dẫn đến thất thu ngân sách nhà nước.
Theo báo cáo của Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viễn thông, mỗi ngày có khoảng 4 - 5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ từ Trung Quốc được nhập khẩu vào Việt Nam qua các sàn thương mại điện tử mà không bị đánh thuế VAT và thuế nhập khẩu. Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam thất thu trung bình từ 45 - 63 triệu USD hàng hóa giá trị nhỏ mỗi ngày.
Thống kê từ báo cáo thương mại điện tử 9 tháng đầu năm 2024 của nền tảng Metric cho thấy, các sản phẩm có giá dưới 200.000 đồng hiện chiếm hơn một nửa doanh số trên các sàn thương mại điện tử tại Việt Nam. Người Việt chi tiêu khoảng 1 tỷ USD mỗi tháng cho việc mua hàng online.
Đại biểu Hiếu lưu ý rằng việc duy trì Quyết định 78/2010 tiếp tục làm giảm hiệu quả thu thuế VAT từ hoạt động thương mại điện tử, đồng thời tạo điều kiện cho việc “xé nhỏ” giá trị đơn hàng để tránh thuế.
Ông Hiếu cho biết: “Đối với từng đơn hàng, giá trị có thể nhỏ, nhưng tổng lượng hàng hóa nhập khẩu theo hình thức này đã, đang và sẽ tiếp tục chiếm một khối lượng khá lớn. Nếu miễn thuế sẽ dẫn đến việc không thu được một lượng thuế đáng kể và còn có nguy cơ dẫn đến tình trạng ‘xé nhỏ’ giá trị đơn hàng để tránh thuế”.
Chính phủ Việt Nam hiện cũng đang xây dựng một nghị định quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử nhằm đảm bảo công bằng cho các doanh nghiệp trong nước và giảm tình trạng thất thu thuế.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất Chính phủ nhanh chóng ban hành nghị định mới, trong khi đó cần chấm dứt ngay hiệu lực của Quyết định 78/2010 để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho việc thu thuế VAT từ các hoạt động thương mại điện tử. Điều này sẽ giúp tăng nguồn thu ngân sách từ thuế VAT, đồng thời bảo vệ lợi ích của các nhà sản xuất và ngành bán lẻ trong nước trước sự cạnh tranh khốc liệt từ hàng hóa nhập khẩu giá rẻ.
Trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ và có nhiều sàn thương mại nước ngoài đang cung cấp sản phẩm với giá rất cạnh tranh, đại biểu Hoàng Minh Hiếu nhấn mạnh: “Chính sách miễn thuế cho hàng hóa giá trị nhỏ không chỉ gây ảnh hưởng đến nguồn thu mà còn đe dọa tới sự phát triển của ngành sản xuất nội địa.”