Tin tứcTheo Tổng Thanh tra Chính phủ, dự thảo luật tập trung hoàn thiện các chính sách về các biện pháp phòng ngừa tham nhũng gồm: đánh giá về công tác phòng, chống tham nhũng; cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập; kê khai tài sản, thu nhập và xác minh tài sản, thu nhập.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia phục vụ kiểm soát tài sản, thu nhập.
Một điểm đáng chú ý là cấu trúc lại mạng lưới cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập. Theo dự thảo, thẩm quyền thuộc về: Ủy ban kiểm tra cấp ủy từ cấp trên trực tiếp cơ sở trở lên; Thanh tra Chính phủ; TAND tối cao, VKSND tối cao, Kiểm toán Nhà nước, Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch nước, Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội, cơ quan trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội; các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Cách thiết kế này nhằm bảo đảm tính bao phủ, đồng thời phân định rõ trách nhiệm giữa cơ quan Đảng, cơ quan hành pháp, tư pháp và địa phương.
Cơ chế kê khai - xác minh được cập nhật theo hướng tập trung vào biến động lớn và gắn chặt trách nhiệm giải trình. Giá trị tài sản phải kê khai ban đầu được đề xuất nâng từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng; ngưỡng biến động tài sản, thu nhập trong năm bắt buộc kê khai bổ sung tăng từ 300 triệu đồng lên 1 tỉ đồng.
Quy định này nhằm phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và giá cả hiện tăng nhiều so với năm 2018.
Cơ quan kiểm soát sẽ theo dõi biến động thông qua phân tích bản kê khai và các nguồn tin hợp pháp khác; nếu phát hiện tăng từ 1 tỉ đồng trở lên mà không kê khai sẽ yêu cầu người có nghĩa vụ kê khai bổ sung thông tin và giải trình nguồn gốc. Trường hợp giải trình không hợp lý, cơ quan kiểm soát tiến hành xác minh theo thẩm quyền.
Để tăng sức răn đe và tính thực thi, dự thảo bổ sung quy định: việc kê khai, giải trình nguồn gốc phần tăng thêm là tiêu chí đánh giá, xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức.
Song song, dự thảo làm rõ thẩm quyền của cơ quan thanh tra khi thanh tra vụ việc có dấu hiệu tham nhũng; quy trình tiếp nhận và xử lý phản ánh, tố cáo và nhất quán yêu cầu ứng dụng công nghệ - chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập làm “xương sống” của hoạt động phòng ngừa.
Thẩm tra dự án, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đánh giá hồ sơ chuẩn bị công phu, nghiêm túc, đủ điều kiện trình theo trình tự rút gọn; đa số ý kiến tán thành phạm vi sửa đổi, nhất là việc nâng ngưỡng kê khai và nâng ngưỡng biến động phải kê khai bổ sung.
Theo cơ quan thẩm tra, quy định mới phản ánh đúng biến động giá cả và mặt bằng thu nhập, giúp tập trung nguồn lực vào tài sản giá trị lớn, giảm thủ tục không cần thiết, từ đó nâng hiệu quả phòng ngừa. Tuy nhiên, cũng có ý kiến đề nghị không “đóng đinh” các mức tiền trong luật, mà giao Chính phủ quy định chi tiết bằng văn bản dưới luật để có thể điều chỉnh linh hoạt theo từng giai đoạn, phù hợp thực tiễn kinh tế - xã hội.
