Tin tứcSáng 13/1, tại Hội nghị toàn quốc về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trình bày báo cáo về các chủ trương và giải pháp hoàn thiện thể chế pháp luật nhằm thúc đẩy sự đột phá trong các lĩnh vực quan trọng này.
Theo Chủ tịch Quốc hội, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là nền tảng phát triển đất nước, đặt mục tiêu chuyển đổi số toàn diện và hiệu quả. Hệ thống pháp luật liên quan, gồm 16 luật, 42 nghị định và 131 thông tư, đã góp phần tạo hành lang pháp lý nhưng vẫn tồn tại nhiều bất cập cần khắc phục để bắt kịp xu thế.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh rằng, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, đã có 8 luật được ban hành liên quan đến khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Đặc biệt, Nghị quyết 57-NQ/TW đã đề ra 7 nhóm nhiệm vụ lớn với hơn 100 giải pháp cụ thể, bao gồm việc phát triển ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo, trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây và xây dựng hạ tầng dữ liệu đạt chuẩn quốc tế.
Mặc dù đã có nhiều tiến bộ, hệ thống pháp luật hiện hành vẫn thiếu đồng bộ, chưa tạo được động lực mạnh mẽ cho đầu tư xã hội vào khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Các cơ chế tài chính vẫn chưa đủ hấp dẫn, trong khi việc phân bổ nguồn lực còn chậm và phức tạp.
Chủ tịch Quốc hội đề xuất đổi mới mạnh mẽ tư duy lập pháp, tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm:
-
Rà soát và hoàn thiện pháp luật: Quốc hội sẽ tiếp tục sửa đổi và ban hành các luật trọng yếu, như Luật Dữ liệu, Luật Khoa học và Công nghệ, nhằm khắc phục những hạn chế hiện nay. Pháp luật cần đơn giản hóa, rõ ràng, tránh trùng lặp và chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm để thúc đẩy sáng tạo.
-
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền: Tăng cường giao quyền cho địa phương và doanh nghiệp, đảm bảo sự linh hoạt trong quản lý và điều hành.
-
Khuyến khích thử nghiệm có kiểm soát: Cho phép thử nghiệm các công nghệ mới, mô hình kinh doanh sáng tạo, đồng thời xây dựng cơ chế miễn trừ trách nhiệm trong các trường hợp thử nghiệm không thành công.
-
Ưu tiên nguồn lực phát triển: Đảm bảo phân bổ ngân sách hợp lý, tăng cường đầu tư công và khuyến khích sự tham gia của khối tư nhân vào các lĩnh vực chiến lược như trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo và công nghiệp dữ liệu lớn.
Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh trách nhiệm của các cấp chính quyền trong việc phối hợp chặt chẽ với Quốc hội, Chính phủ để rà soát, tháo gỡ các rào cản pháp lý. Các cơ chế mới cần được triển khai kịp thời nhằm hỗ trợ nghiên cứu khoa học, chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ vào thực tiễn..
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: "Đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để Việt Nam phát triển giàu mạnh và thịnh vượng."
