“Cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ qua mạng” là chủ đề của buổi phát thanh trực tiếp “Đối thoại cùng chính quyền Thành phố” do Hội đồng nhân dân Thành phố phối hợp với Đài Tiếng nói nhân dân TPHCM thực hiện vào sáng ngày 29/2, trên làn sóng AM 610KHz.
Các khách mời tham dự buổi phát thanh trực tiếp “Đối thoại cùng chính quyền Thành phố” sáng 29/2 - Ảnh: K. Huân
Giữa năm 2017, UBND thành phố Hồ Chí Minh ban hành Quy trình dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, về cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ. Theo đó, thay vì người dân phải mang hồ sơ tới nộp trực tiếp ở cơ quan nhà nước thì người dân có thể làm thủ tục thông qua mạng internet. Cách này cho phép cơ quan chức năng tiếp nhận hồ sơ cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ của người dân nhanh hơn, công khai, minh bạch và tăng cường giám sát của cộng đồng trong việc cấp giấy phép xây dựng hơn. Tuy nhiên, chưa có nhiều người dân thành phố biết đến và sử dụng hiệu quả dịch vụ này.
Toàn thành phố hiện chỉ có khoảng 10.000 /170.000, đạt tỷ lệ 5,9% giấy phép xây dựng đăng ký qua mạng. Thính giả Nguyễn Thùy Trang, Quận Bình Thạnh chia sẻ: “Lúc làm hồ sơ xây dựng có sử dụng dịch vụ trực tuyến xong, khi nộp hồ sơ thì có đơn vị xuống kiểm trá và báo hồ sơ cần phải điều chỉnh bản vẻ, bản thân có lên bổ sung, sửa đổi 2 lần nhưng cũng không xong, phải thuê một đơn vị bên ngoài làm giúp, rồi sau đó lên nộp trực tiếp thì mới xong. Thấy quy trình hơi bị rắc rối, ban đầu là nộp online, sau lại phải nộp trực tiếp”.
Thính giả Lê Thị Liên hỏi: “Mình có nhu cầu xây nhà và đã tìm hiểu bên công ty tư vấn, biết được là có làm thủ tục này, nhưng giá khá cao. Nên mình muốn hỏi nếu làm thủ tục đăng ký giấy phép xây dựng qua mạng mất thời gian bao lâu và cần làm những gì để được cấp giấy phép. Trường hợp đơn vị tư vấn không nắm rõ quy hoạch, lập bản vẽ chưa đúng, việc đo vẽ lại mất trong bao lâu và quy trình trở lại có giống như ban đầu?”
Giáp đáp thắc mặc của thính giả, ông Lưu Trung Hòa, Phó chủ tịch UBND Quận 1 cho biết, thời gian giải quyết hồ sơ của người dân sẽ được thực hiện trong 15 ngày làm việc, hướng dẫn người dân những quy định về cách thiết kế xây dựng nhà sao cho đúng quy hoạch. Ông Hòa cũng cho biết thêm, Quận 1 đã triển khai quy trình trực tuyến từ năm 2018, tuy nhiên thực tế hồ sơ bắt đầu tiếp nhận từ tháng 9/2019. Đến nay, có 41/41 hồ sơ xin cấp phép xây dựng và được giải quyết trực tuyến.
Để đạt kết quả này, Quận 1 đã bố trí nhân viên tại quầy giúp người dân đăng ký trực tuyến tại quầy thủ tục trong 1, 2 tuần đầu, khi người dân đến nộp hồ sơ giấy. Khi người dân đã quen với nộp hồ sơ trực tuyến thì đến nay họ đã tự thực hiện tại nhà.
Theo ông ông Lưu Trung Hòa, Phó chủ tịch UBND Quận 1, dịch vụ công trực tuyến này có thể được nâng lên cấp độ 4 nếu cải thiện một số thủ tục. “Quá trình thực hiện chúng tôi thấy hiện nay chúng ta đang triển khai ở cấp độ 3, tuy nhiên, vẫn có thể nâng lên cấp độ 4, nếu có sự cải tiến trong quy định, không phải ký duyệt trên bản thiết kế, mà chỉ cấp giấy phép xây dựng trong đó có nếu rõ bản thiết kết, số, ngày của đơn vị thiết kế. Như vậy, bước mang hồ sơ giấy đến cơ quan chức năng là không cần, đến cuối cùng có giấy phép thì người dân nhận thôi”.
Huyện Nhà Bè, với tốc độ đô thị hóa cao nên hàng năm Ủy ban nhân dân Huyện đã xem xét, giải quyết hồ sơ cấp giấy phép xây dựng cho người dân bình quân trên 2.300 hồ sơ. Trước nhu cầu giải quyết các thủ tục hành chính có liên quan đến người dân, doanh nghiệp ngày càng tăng, theo hướng phục vụ, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp được thụ hưởng dịch vụ công ngày một tốt hơn, địa phương cũng đã có nhiều cải cách thiết thực giúp người dân tiếp cận với dịch vụ công cấp phép xây dựng trực tuyến.
Ông Hà Minh Tân – Trưởng phòng Quản lý đô thị huyện Nhà Bè chia sẻ: “Trước hết là đào tạo đội ngũ cán bộ công chức, thứ hai là phổ biến rộng rãi cho người dân bằng nhiều hình thức, ví dụ là khẩu hiệu tuyên truyền, băng rôn cổ động, xây dựng chuyên mục cải cách hành chánh, xây dựng clip hướng dẫn các bước thực hiện, đặc biệt nhất là trao đổi với đơn vị tư vấn thiết kế hỗ trợ người dân nhiều hơn, thậm chí là đến từng hộ dân hướng dẫn cài đặt phần mềm, cách đăng ký qua mạng...Để giải quyết vấn đề này, thì mình phải đầu tư hệ thống công nghệ thông tin, đặc biệt nhất là xây dựng phần mềm Nhà Bè trực tuyến“.
Song song đó, Sở Xây dựng thành phố đang phối hợp với các Sở-ngành, quận-huyện tập trung triển khai ngay trong năm 2020 và xây dựng kế hoạch thực hiện cho các năm tiếp theo trong giai đoạn 2021-2025, nâng cấp Quy trình dịch vụ công trực tuyến về cấp giấy phép xây dựng từ mức độ 3 lên mức độ 4; nghiên cứu đề xuất, kiến nghị các cơ quan Trung ương ban hành các chính sách thích hợp để tạo khung pháp lý cho dịch vụ công này triển khai hiệu quả trong thực tế.
Ông Lê Trần Kiên, Phó giám đốc Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh cho biết thêm: “Sở Xây dựng cũng đang nghiên cứu phối hợp cùng với Sở Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu giản lược bản vẽ sơ bộ thiết kế kiến trúc, trong hồ sơ cấp giấy phép xây dựng theo dạng sơ đồ, để có thể sử dụng chung trong các thủ tục tiếp theo, như thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Hiện tại, chúng tôi nhận thấy có thể nghiên cứu để gộp chung 2 bản vẽ này thành 1, để người dân có thể nộp bản vẽ cấp giấy phép xây dựng theo dạng sơ đồ, song sau đó, cũng dùng chính bản vẽ này để cập nhật lên giấy chủ quyền sau này cho bà con”.
Về phía Hội đồng nhân dân thành phố, ông Nguyễn Minh Nhựt, Phó trưởng ban Ban đô thị nhận định: “Công tác Cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ qua mạng đã được Thành phố quan tâm chỉ đạo từ giữa năm 2017 đến nay tỷ lệ cấp phép xây dựng theo mô hình này năm sau tăng hơn năm trước cho thấy, người dân đón nhận và ngày càng ủng hộ công tác cải cách hành chính, hướng đến chính quyền điện tử và thành phố thông minh.
Tuy nhiên, thực tế tỷ lệ sử dụng dịch vụ còn chừng mực, chưa nhiều cho thấy còn một số trở ngại, khó khăn cho người dân. Thông qua chương trình, tôi mong muốn nhân dân thành phố tiếp tục đồng hành sử dụng dịch vụ; xây dựng góp ý, phản ánh những hạn chế để chính quyền thành phố dần cải thiện, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân”.
Ông Nguyễn Minh Nhựt, Phó trưởng ban Ban đô thị - Hội đồng nhân dân thành phố cũng đề nghị, cơ quan quản lý cần tiếp tục nghiên cứu cải tiến giao diện trang web và ứng dụng trên điện thoại để thu hút người sử dụng; Điều chỉnh tăng tính tiện ích theo hướng đơn giản để người dân dễ dàng scan, chụp ảnh và gửi tài liệu đính kèm hồ sơ. Đồng thời, nghiên cứu, tham mưu đề xuất cấp có thẩm quyền điều chỉnh hồ sơ bản vẽ cấp phép theo hướng đơn giản, dưới dạng sơ đồ thuận tiện cho người dân sử dụng nhưng cũng đảm bảo yêu cầu quản lý. Tiếp tục đẩy nhanh công tác số hóa, xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung về đô thị và đất đai, làm cơ sở cho phần mềm cấp giấy phép xây dựng. Qua kênh thông tin, mạng xã hội nên dựng video clip hướng dẫn quy trình thực hiện nhằm tuyên truyền tạo sự hưởng ứng, lan tỏa đến nhân dân thành phố.
