Tin tứcBà Nguyễn Thị Hải - một người đã làm giúp việc tại Thủ Đức - TPHCM được 3 năm đã chia sẻ với chúng tôi như vậy. Trong 3 năm đó, bà đã đổi đến 5 gia đình mà không hề có một hợp đồng lao động trong tay. Nói tới hợp đồng lao động cho người giúp việc, chị Trần Thị Ly (Bình Thạnh) cho biết, chị chưa biết thông tin gì về việc thuê người giúp việc gia đình mà phải ký hợp đồng. Theo chị không cần ký hợp đồng thì tiền lương hay việc nghỉ ngơi của người giúp việc gia đình chị vẫn được thực hiện như thỏa thuận của hai bên.
Câu trả lời của bà Hải hay chị Lý cũng là câu trả lời thường thấy ở những người làm giúp việc gia đình và người sử dụng loại hình lao động này tại các thành phố lớn hiện nay. Họ thường “tặc lưỡi” bỏ qua hợp đồng lao động, đồng thời bỏ quên những quyền lợi thiết thực cho chính bản thân mình.
 |
| Việc xây dựng một văn bản hợp lý nhằm bảo vệ an toàn cho người lao động giúp việc là hết sức quan trọng và là vấn đề bức thiết trong thời điểm hiện nay. Ảnh: Petrotimes |
Theo một nghiên cứu mới nhất của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Hà Nội và TP HCM, 16% người giúp việc gia đình gặp nguy cơ bị lạm dụng tình dục, trong đó nguy cơ bạo lực cao nhất là bị chửi mắng, chiếm hơn 20%. Về phía người sử dụng lao động thì cho rằng, hiện nay đa số người giúp việc từ nông thôn lên thành thị nên tính kỷ luật trong lao động chưa cao. Họ làm nhưng nếu có xích mích với chủ nhà thì nhiều người sẽ xin nghỉ hoặc tự ý nghỉ. Ngoài ra, người giúp việc trộm cắp tài sản, chểnh mảng trong công việc, gian dối, hay thường xuyên nhảy việc, hoặc biết điểm yếu của gia chủ rất cần người nên đòi tăng lương vô cớ cũng không phải là những trường hợp hiếm gặp.
Vì sao mối quan hệ này lại bấp bênh như vậy? Theo một thống kê, có đến gần 90% người giúp việc gia đình chỉ có hợp đồng miệng với chủ nhà, nên rất khó xử lý khi xảy ra tranh chấp giữa chủ nhà và người lao động do không có hợp đồng làm bằng cớ.
Cũng đồng tình với quan điểm trên của Ông Trần Anh Tuấn - Phó giám đốc Trung tâm Dự báo Nhân lực và Thông tin Thị trường Lao động TPHCM, bà Nguyễn Thu Thúy - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và Vị thành niên cho rằng, ngày nay người giúp việc đã trở thành một phần của cuộc sống đô thị nên cần phải được sớm công nhận:
Tâm lý của người giúp việc và không ít gia chủ hiện nay vẫn chưa coi trọng nghề và "chỉ những người nghèo khổ mới đi làm nghề này". Nếu không có quan điểm xem đây là nghề thì cả người giúp việc và người thuê đều dễ vi phạm luật lao động, GS.TS Lê Thị Quý - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Giới & Phát triển nhận định, công tác quản lý nghề giúp việc ở nước ta hiện đang bị thả nổi, trong khi thực tế trên thế giới, giúp việc được xem là một nghề và được đưa vào luật thì ở nước ta giúp việc chưa được cụ thể hóa thành luật. Trong khi nhu cầu người giúp việc liên tục tăng, nhất là ở các thành phố lớn như Hà Nội hay TPHCM, dự kiến năm 2015 sẽ tăng lên gần 250.000 làm công việc này, một con số không hề nhỏ nên cần phải sớm có quy định cụ thể về hợp đồng lao động, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, chính sách đào tạo và bảo hiểm xã hội chuyên nghiệp hóa công việc này. Bà Quý nói thêm:
Ông Trần Anh Tuấn cũng cho biết, hiện ở các thành phố lớn đều có trung tâm giới thiệu việc làm và doanh nghiệp tư nhân chuyên cung ứng người giúp việc nhà đã qua đào tạo cơ bản. Riêng TPHCM có hơn 10 trung tâm giới thiệu công việc này. Tuy nhiên, do thiếu hành lang pháp lý nên vẫn còn nhiều tồn tại khiến nghề giúp việc nhà khó phát triển. Đồng thời, hiệu quả đào tạo và giới thiệu việc làm giúp việc nhà chưa thật sự đáp ứng nhu cầu thị trường lao động về số lượng và chất lượng.
Theo ước tính mới nhất, cả nước có gần 150.000 người giúp việc gia đình. Có những tín hiệu đáng mừng là hiện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang hoàn thiện Bộ Luật Lao động sửa đổi về vấn đề "lao động giúp việc gia đình" với các quy định cụ thể, có tính chất pháp lý để quản lý loại hình công việc đang ngày càng có nhu cầu lớn trong xã hội này.
Tuy nhiên, điều quan trọng là nếu các quy định không chặt chẽ dễ trở thành rào cản đối với người sử dụng lao động và ngược lại. Chính vì vậy, việc xây dựng một văn bản hợp lý nhằm bảo vệ an toàn cho người lao động giúp việc là hết sức quan trọng và là vấn đề bức thiết trong thời điểm hiện nay.