Tin tứcSáng 17/12, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức lễ mít tinh kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam (26/12) và hội nghị tổng kết công tác dân số năm 2025. Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho rằng trong bối cảnh mức sinh còn thấp, công tác dân số cần được triển khai đồng bộ, đặc biệt là đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức cho thanh niên và các cặp vợ chồng trẻ.
Theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, việc tăng cường tư vấn tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh và sơ sinh đóng vai trò quan trọng, giúp trẻ em sinh ra khỏe mạnh, giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội. Ông cũng chỉ rõ thực trạng mức sinh thấp kéo dài tại đô thị, khu công nghiệp, trong khi một số khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn ở mức cao; tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vẫn chưa được khắc phục triệt để.
Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng cho biết, mức sinh trung bình 1,93 con/phụ nữ tuy cao hơn mức 1,91 con của năm 2024 – mức thấp nhất trong lịch sử, song vẫn chưa đạt mức sinh thay thế. “Mức sinh có dấu hiệu phục hồi nhẹ, nhưng về dài hạn, xu hướng giảm sinh vẫn hiện hữu do tác động của đô thị hóa, áp lực kinh tế và thay đổi lối sống”, ông Dũng nhận định.
So với năm 2024, có 20/34 tỉnh, thành phố tăng tổng tỉ suất sinh, 13 địa phương giảm và Khánh Hòa giữ nguyên. TP.HCM tiếp tục là địa phương có mức sinh thấp nhất cả nước với 1,51 con/phụ nữ, trong khi Điện Biên cao nhất với 2,91 con. Năm 2025, cả nước có 11 tỉnh dưới 2,0 con và 19 tỉnh trên 2,2 con/phụ nữ, cho thấy bức tranh dân số còn nhiều mảng màu đối lập.
Luật Dân số, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2026, được kỳ vọng tạo hành lang pháp lý mới cho công tác dân số. Luật bãi bỏ quy định hạn chế số con, khuyến khích sinh đủ hai con và trao quyền quyết định số con, thời điểm sinh, khoảng cách sinh cho mỗi cá nhân, cặp vợ chồng. Nhà nước chuyển sang mục tiêu duy trì mức sinh thay thế, đồng thời thích ứng với già hóa dân số và nâng cao chất lượng dân số.
Bộ Y tế cảnh báo, mức sinh thấp có thể tiếp tục kéo dài nếu không có các chính sách đủ mạnh và phù hợp. Hiện nay, trong 11 chỉ tiêu công tác dân số, còn 5 chỉ tiêu chưa đạt, bao gồm tổng tỉ suất sinh, giảm mất cân bằng giới tính khi sinh, điều chỉnh mức sinh, sàng lọc sơ sinh và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.
Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tăng cường truyền thông, vận động các cặp vợ chồng sinh đủ hai con, đồng thời khuyến khích các địa phương triển khai chính sách hỗ trợ thiết thực, từ tài chính, y tế đến tư vấn sức khỏe sinh sản, nhằm từng bước đưa mức sinh về gần mức thay thế và bảo đảm phát triển dân số bền vững.