Nét mới trong Tết cổ truyền Chol Chnam Thmay

(VOH) - Hàng năm, vào khoảng giữa tháng 4 dương lịch, đồng bào Khmer Nam Bộ lại tổ chức lễ Tết cổ truyền Chol Chnam Thmay.
Phóng viên Xuân Quý phỏng vấn Thượng tọa Danh Lung, Chánh Văn phòng Học viện Phật giáo Nam tông Khmer; Trụ trì chùa Candaransi. - Ảnh: Thành Sang.

Lễ Tết cổ truyền Chol Chnam Thmay mang ý nghĩa là đón mừng năm mới, mừng thêm một tuổi, với hy vọng năm mới đến sẽ đem lại những điều may mắn. Đây là lễ Tết lớn nhất trong năm của đồng bào Khmer.

Nhân dịp này, phóng viên Đài TNND TPHCM phỏng vấn Thượng tọa Danh Lung, Ủy viên Hội đồng Trị sự, Phó ban Văn hóa Trung ương - Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Chánh Văn phòng Học viện Phật giáo Nam tông Khmer; Trụ trì chùa Candaransi (còn có tên gọi là chùa Chantarangsay).

* Thượng tọa cho biết Tết Chol Chnam Thmay năm nay có những nét đặc biệt như thế nào so với những năm trước ?

Thượng tọa Danh Lung: Tết năm nay so với những năm trước có phần long trọng và khởi sắc hơn. Thứ nhất vừa là Tết cổ truyền của đồng bào Khmer và cũng là vừa mừng ngày 30/4/1975, đã tròn 40 năm giải phóng miền Nam. Đồng bào Khmer cả nước cũng như đồng bào Khmer Thành phố luôn có những chuẩn bị đón Tết cổ truyền kết hợp với ngày 30/4, là một sự kiện hết sức trọng đại. Đối với chùa chiền thì trang trí lại cũng như nơi thờ tự, nhất là tổ chức họp mặt. Ngày 11/4 vừa rồi, các vị lãnh đạo Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, lãnh đạo Quân khu 7, Bộ Tư lệnh Thành phố và Ban Tôn giáo Chính phủ tham gia về đây ăn Tết. Cùng chung vui ngày họp mặt còn có các nhân sĩ trí thức và các em học sinh sinh viên và đồng bào Khmer tiêu biểu để mừng Tết Chol Chnam Thmay cổ truyền. Đó là mốc hết sức quan trọng để chúng ta xây dựng được tình đoàn kết, để làm sao các dân tộc anh em ở TP.HCM nói riêng nước Việt Nam nói chung chúng ta luôn luôn sống trong tình yêu thương, đùm bọc và đoàn kết với nhau. Đó là ý nghĩa mà so với những năm trước, Tết năm nay có khác hơn, long trọng hơn và người dân đi dự Tết ước lượng cũng đông hơn

* Tết Chol Chhnam Thmay có nghĩa là “Vào năm mới”, vậy bà con Khmer sẽ đón Tết này như thế nào, Thượng tọa giới thiệu một số hoạt động và nghi thức diễn ra trong những ngày lễ ?

Thượng tọa Danh Lung: Đối với nghi thức lễ thì cũng diễn ra như hằng năm, nhưng với cách trang trí, bày trí, tôn thờ thì có khác hơn, ví dụ như chúng ta tổ chức làm lễ đón chư Thiên năm mới, năm nay vào 14 giờ 02 phút, ngày 14/4, đối với lễ “đắp núi cát” nhằm đền ơn đáp nghĩa với công ơn sinh thành cũng như đối với trời đất, làm lễ cầu siêu để hồi tưởng, phước báo đến anh linh các anh hùng liệt sĩ, hay các thai nhi. Và cuộc lễ này được người Khmer thành phố cũng như người Kinh, các dân tộc anh em khác hưởng ứng trong mấy ngày nay, người ta đến đăng ký làm lễ cầu siêu đó rất nhiều. Đó là một nét hết sức quan trọng.

Một cái nữa là chúng ta làm nghi thức lễ “tắm Phật”. Trước tiên đồng bào Khmer tổ chức làm lễ tắm cho ông bà cha mẹ, còn với những người đã hóa hỏa thì người ta ướp nước để lau chùi các hũ cốt, tượng trưng cho việc tắm ông bà khi còn sống. Đến ngày cuối cùng thì làm lễ tắm Phật tập thể sau buổi lễ cầu siêu chung. Điều này vừa bày tỏ lòng hiếu kính, thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn, nhớ đến công ơn sinh thành, chúng ta đền đáp, báo hiếu đối với các bậc hữu ân của mình. Còn đối với chư tăng, những người tu, người có đạo, thì làm lễ tắm Phật nhằm cầu nguyện cho kim thân của đức Phật không còn dính với bụi bặm của trần thế trong năm cũ, cầu cho may mắn, luôn được hạnh phúc, thành đạt, cầu cho đất nước được quốc thái dân an.

Bên cạnh đó sáng ngày 16, chư tăng chùa Candaransi sẽ tổ chức lễ “đặt bát hội” để đánh thức lại lòng từ bi của con người mình, để họ thấy được hình ảnh của chư tăng, gọi là tăng tướng, rất là trang nghiêm, thanh tịnh. Và chư tăng làm lễ đặt bát hội để thể hiện tình đoàn kết, bởi vì dù là tết cổ truyền của đồng bào Khmer nhưng các dân tộc anh em cũng tham dự, không chỉ có chư tăng Khmer mà còn có chư tăng người Kinh, người Hoa và các dân tộc anh em khác, những người tu theo đúng hệ phái thì người ta đến đây để nhận sự cúng dường của chư phật tử. Điều ấy nói lên rằng, tết Chol Chnam Thmay của đồng bào Khmer không chỉ mừng bước sang năm mới, thêm được một tuổi mà còn thể hiện được tình đoàn kết của các dân tộc anh em.

* Thượng tọa có lnhắn gửi gì đến người dân nhân trong ngày lễ trọng đại này ?

Thượng tọa Danh Lung: Nhân dịp này tôi xin chúc không những riêng đồng bào Khmer thành phố mà còn cả đồng bào Khmer cả nước, kể cả các dân tộc anh em là người con đất Việt, dù đang sinh sống ở trong nước hay ngoài nước, luôn luôn hướng về tổ quốc, đoàn kết để xây dựng đất nước ngày càng phát triển và hưng thịnh.

Cảm ơn Thượng tọa.