Cách tính và đối tượng cụ thể được quy định rõ trong Nghị định 75/2024/NĐ-CP và Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024.
Điều chỉnh lương hưu để giảm chênh lệch
Theo Điều 67 Luật BHXH 2024, lương hưu sẽ được điều chỉnh dựa trên mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, đồng thời phù hợp với khả năng cân đối ngân sách Nhà nước và quỹ BHXH. Riêng đối với những người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức lương hưu thấp, lương hưu sẽ được tăng thêm nhằm thu hẹp khoảng cách so với những người nghỉ hưu sau này.
Tại Nghị định 75/2024/NĐ-CP, từ ngày 1/7/2024, lương hưu đã được điều chỉnh với hai mức cụ thể:
Mức tăng 15%: Áp dụng cho tất cả cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đã nghỉ hưu theo quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định 75.
Mức tăng bổ sung: Áp dụng riêng cho người nghỉ hưu trước năm 1995 có lương hưu sau khi tăng 15% vẫn dưới 3.500.000 đồng/tháng.
Đối với mức tăng bổ sung, cách tính như sau:
Những người có lương hưu dưới 3.200.000 đồng/tháng sau khi tăng 15% sẽ được cộng thêm 300.000 đồng/tháng.
Những người có lương hưu từ 3.200.000 đến dưới 3.500.000 đồng/tháng sẽ được nâng lên mức 3.500.000 đồng/tháng.
Như vậy, những người nghỉ hưu trước năm 1995 có thể được hưởng hai lần điều chỉnh lương hưu.
Năm 2025, lương hưu duy trì ổn định
Theo Nghị quyết 159/2024/QH15 của Quốc hội về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2025, chính sách tiền lương khu vực công, lương hưu và các trợ cấp xã hội sẽ không tăng trong năm 2025. Điều này có nghĩa là mức lương hưu hiện hưởng từ năm 2024 sẽ được duy trì ổn định.
Tuy nhiên, người nghỉ hưu trước năm 1995 vẫn sẽ tiếp tục hưởng các mức tăng lương hưu đã được điều chỉnh từ năm 2024 theo Nghị định 75/2024/NĐ-CP.
Giải đáp chênh lệch cách tính lương hưu giữa nam và nữ
Một vấn đề gây chú ý là chênh lệch về tỷ lệ hưởng lương hưu giữa lao động nam và nữ có cùng thời gian đóng BHXH. Theo quy định hiện hành, nữ giới đóng BHXH 15 năm sẽ được hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương đóng BHXH, trong khi nam giới chỉ hưởng 40%.
Lý giải vấn đề này, ông Nguyễn Duy Cường, Phó vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), cho biết quy định hiện hành kế thừa từ Luật BHXH 2014. Để cân đối quỹ hưu trí, tỷ lệ hưởng lương hưu của nam được tính thấp hơn nữ trong giai đoạn đóng từ 15 đến dưới 20 năm.
Theo luật mới, nam giới đóng đủ 15 năm sẽ hưởng 40%, mỗi năm đóng thêm sẽ được cộng 1%, và từ năm thứ 20 trở đi tăng thêm 2% mỗi năm. Như vậy, nam giới cần đóng 35 năm để đạt mức hưởng tối đa 75%. Trong khi đó, nữ giới chỉ cần đóng 30 năm để đạt mức hưởng này.