Tin tứcSáng ngày 13/8, nhà báo Hữu Thọ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, trợ lý Tổng bí thư, nguyên Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương, đã trút hơi thở cuối cùng, hưởng thọ 83 tuổi. Tin nhà báo Hữu Thọ ra đi làm trào dâng nỗi tiếc thương trong các thế hệ người làm công tác tư tưởng, văn hóa, báo chí cùng biết bao bạn đọc từng quen, từng nhớ những bài viết, bài nói của ông trong gần 60 năm qua.
60 năm ấy, từ lúc tuổi đôi mươi cho đến khi nghỉ hưu, dù ở cương vị nào người làm công tác tư tưởng, nhà báo Hữu Thọ lúc nào cũng là người đương thời cùng mỗi bước thăng trầm, mỗi lúc thuận lợi hay khó khăn của đất nước. Chính trái tim đầy nhiệt thành và con mắt, tầm nhìn sắc sảo của ông đã làm cho ông luôn là người đồng chí, người bạn của mọi người, nhất là những người làm báo.
Nhà báo Hữu Thọ - cây đại thụ của làng báo Việt Nam. (ảnh: TTO)
Nhà báo Hữu Thọ là học sinh trường Bưởi (nay là Trường trung học phổ thông Chu Văn An - Hà Nội). Ông tham gia Cách mạng tháng Tám 1945 tại Hà Nội, thoát ly gia đình tham gia kháng chiến từ 19/12/1946, làm liên lạc cho Tự vệ chiến đấu khu phố Tống Duy Tân, mặt trận Hà Nội. Ông làm báo chuyên nghiệp từ tháng 8/1957, là cây bút phóng sự điều tra về nông nghiệp, nông thôn và tiểu phẩm thế sự có dấu ấn trong lòng bạn đọc. Nhà báo Hữu Thọ nguyên là Tổng biên tập báo Nhân Dân, Chủ nhiệm khoa Báo chí của Học viện Báo chí và Tuyên truyền, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng các khoá VII, VIII, Ủy viên Ủy ban đối ngoại Quốc hội các khoá IX, X, nguyên Trưởng ban Tư tưởng, văn hóa Trung ương (1995-2001); nguyên Trợ lý Tổng Bí thư (2001-2006). Ông vẫn muốn được gọi là nhà báo kể cả khi đang giữ các trách nhiệm trong bộ máy công quyền. Ông nghỉ hưu tháng 1/2007. Là nhà báo lão thành ở Việt Nam, ông vẫn tiếp tục viết báo, trao đổi ý kiến, giữ chuyên mục “Chuyện làm ăn”, “Bàn góp sự đời” trên báo Nhân dân cuối tuần với bút danh Nhân Nghĩa, và chuyên mục “Chuyện đời” trên tạp chí Thế giới mới.
Với 38 năm làm báo, nhà báo Hữu Thọ đã được rất nhiều danh hiệu và giải thưởng: 8 giải Nhất hoặc A của Hội Nhà báo Việt Nam; Giải báo chí Quốc gia 2009; Giải Bông Sen Vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ nhất năm 1970 cho kịch bản phim “Lúa trên đất lửa” (đồng tác giả với Phan Trọng Quỳ); Huân chương kháng chiến hạng Nhất; Huân chương Lao động hạng nhất; Huân chương Độc lập hạng nhất; Huy chương “Chiến sỹ văn hóa”; Huy chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam”; Huy chương “Vì sự nghiệp báo Nhân Dân”; Huân chương Tự Do (CHDCND Lào),…
Không chỉ là một cây bút sắc bén mà ngoài đời, nhà báo Hữu Thọ cũng là một người thẳng thắn, cương trực, dám nói, dám làm. Ông Đào Duy Quát – nguyên Phó Trưởng Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương, nguyên Tổng biên tập báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam xúc động chia sẻ, trên cương vị là một người làm công tác tư tưởng, nhà báo Hữu Thọ có tầm nhìn xa trông rộng, hiểu biết sắc sảo và có tinh thần đấu tranh trực diện với những yếu kém, suy thoái trong tổ chức Đảng. Chính ông đã đặt vấn đề phải làm sao tìm cho được nguyên nhân của tình trạng tham nhũng, quan liêu thì mới có thể chỉ đạo công tác tư tưởng để chống nguy cơ này.
Bên cạnh đó, với kinh nghiệm của một người làm báo, ông đã định hướng rất tốt cho hệ thống báo chí trong công cuộc đấu tranh chống tiêu cực. Nhà báo Đào Duy Quát nhớ lại: "Nói đến công cụ báo chí, nhà báo Hữu Thọ nói với tôi rằng báo chí phải là chiến sĩ tinh thông trên mặt trận chống tham nhũng, thế nhưng ngay khi chỉ đạo báo chí thì ngoài việc tham gia điều tra phát hiện đưa lên báo để đấu tranh, mà phải là tuyên truyền rất sâu sắc chủ trương quan điểm của đại đội 8 về chống tham những, để làm sao tất cả hệ thống chính trị đều phải tham gia phòng chống tham nhũng. Anh Hữu Thọ là cây bút viết điều tra cực kỳ giỏi và sắc sảo cho nên anh đã chỉ đạo báo chí thời kỳ ấy tham gia một cách tích cực chống tham nhũng có hiệu quả".
Một số tác phẩm trong bộ sách được chọn lọc, tái bản của nhà báo Hữu Thọ (ảnh: DCSVN)
Không chỉ nổi tiếng với những tác phẩm báo chí có tính phản biện, đấu tranh chống lại những vấn đề tiêu cực trong xã hội mà nhà báo Hữu Thọ còn nổi tiếng với những câu nói về nghề báo. Trong lời đề cuốn sách “Người hay cãi”, ông viết: “Tôi không biết viết thế nào để thành công vì mỗi bài báo là một sự thử thách nhưng tôi chắc chắn bài báo sẽ thất bại nếu làm vừa lòng mọi người”.
Trong “Mắt sáng, lòng trong, bút sắc”, cuốn sách được coi như giáo trình trong các trường báo chí, nhà báo Hữu Thọ đúc kết: “Làm báo trung thực, công bằng, đúng mực thì sẽ được tin cậy. Sự tin cậy của xã hội là phần thưởng cao quý nhất đối với người làm báo”.
Với thế hệ những người làm báo kế cận, những triết lý của ông về viết báo, làm báo có sức cuốn hút lớn. "Là những người học trò và những thế hệ sau tiếp nối truyền thống của các thế hệ nhà báo đàn anh đi trước, tôi tâm đắc với tuyên ngôn và chúng tôi cho rằng đó như lời dạy của thầy đối với các nhà báo sau này trong bối cảnh hiện nay báo mạng phát triển rất nhanh, việc cạnh tranh thông tin và thông tin nóng vội dẫn đến hậu quả khôn lường. Tôi nghĩ rằng các nhà báo Việt Nam muốn giữ được sự tin yêu của độc giả hay không, thì điều trung phải thực và khách quan trong mỗi thông tin mà nhà báo Hữu Thọ đã từng nói: có những cái nhà báo còn do dự trong suy nghĩ thì ngòi bút chúng ta cần rất là trong", ông Đào Văn Lừng - Vụ trưởng, Trưởng cơ quan Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương tại TP.HCM chia sẻ.
Có lẽ vẻ đẹp quán xuyến suốt toàn bộ các tác phẩm báo chí của cây bút lão thành Hữu Thọ chính là tinh thần đối thoại thẳng thắn với xã hội của người làm báo chuyên nghiệp. Chính bởi vậy, không khó hiểu vì sao mỗi tác phẩm của ông khi ra đời đều nhận được sự quan tâm đặc biệt của đông đảo bạn đọc và công chúng.
Ông đi xa, làng báo Việt Nam cũng như bạn đọc sẽ nhớ ông rất nhiều. Tang lễ nhà báo Hữu Thọ được tổ chức theo nghi thức lễ tang cấp cao. Lễ truy điệu lúc 10 giờ 30 phút vào hôm qua 14/8. Hỏa táng tại Đài Hóa thân Hoàn Vũ, an táng tại nghĩa trang Vĩnh Hằng, Hà Nội.