Tin tứcCác nội dung này được thảo luận tại Hội nghị “Rà soát, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ quản lý thuế và tái cấu trúc hệ thống công nghệ thông tin” do Cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức tại Quảng Ninh.
Hội nghị được đánh giá là bước quan trọng trong tiến trình quản lý thuế hiện đại, với định hướng lấy quản lý rủi ro làm trung tâm và quy trình nghiệp vụ làm nền tảng. Trong bối cảnh ngành Thuế chuyển mạnh sang mô hình quản lý dựa trên dữ liệu lớn và công nghệ hiện đại, sự kiện này nhằm rà soát toàn bộ quy trình nghiệp vụ đã và đang được tái thiết kế, bảo đảm sự kết nối giữa quản lý theo nhóm đối tượng và quản lý dựa trên mức độ rủi ro tuân thủ.
Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết kinh nghiệm của IMF, WB và nhiều quốc gia có hệ thống quản lý thuế tiên tiến cho thấy mô hình quản lý dựa trên rủi ro và dữ liệu mang lại hiệu quả vượt trội. Mô hình này giúp cơ quan thuế sàng lọc thông tin có trọng tâm, đồng thời mang lại cho doanh nghiệp quy trình minh bạch, đồng bộ, hạn chế sai sót và xử lý không thống nhất.
Theo cách tiếp cận này, cơ quan thuế nâng cao khả năng nhận diện và đánh giá rủi ro, triển khai các biện pháp nhắc nhở và hỗ trợ trước khi áp dụng biện pháp kiểm tra hoặc xử lý vi phạm. Qua đó, người nộp thuế có điều kiện tuân thủ thuận lợi và tự giác hơn.
Lãnh đạo Cục Thuế khẳng định định hướng tái thiết kế quy trình quản lý tập trung vào nền tảng dữ liệu và tiêu chí đánh giá rủi ro của người nộp thuế. Đây là yêu cầu cốt lõi trong mô hình quản lý thuế hiện đại, nơi mọi quyết định dựa trên số liệu thực tiễn, cập nhật liên tục và khả năng phân tích sâu.
Định hướng này phù hợp với quá trình tái cấu trúc công nghệ thông tin mà ngành Thuế đang triển khai, hướng tới xây dựng cơ sở dữ liệu tích hợp, thống nhất, kết nối theo thời gian thực. Hệ thống dữ liệu này không chỉ phục vụ quản lý mà còn đáp ứng các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (Nghị quyết 57-NQ/TW) và phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68-NQ/TW). Việc gắn quy trình với công nghệ số, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo sẽ giúp giảm chi phí tuân thủ, rút ngắn thời gian thực hiện nghĩa vụ thuế và tạo môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh lành mạnh.
Hội nghị cũng rà soát quy trình nghiệp vụ theo từng nhóm đối tượng nộp thuế như doanh nghiệp, tổ chức, hộ kinh doanh, cá nhân, đất đai và các khoản thu khác. Các quy trình này được kết nối với hệ thống hỗ trợ, quản lý tuân thủ, quản lý rủi ro và kiểm tra thuế. Nhiều ý kiến tập trung làm rõ quy trình hỗ trợ người nộp thuế, quản trị dữ liệu, chia sẻ thông tin và cập nhật Sổ tay kiểm tra hộ kinh doanh.
Ngành Thuế xác định nhận diện rủi ro là yếu tố then chốt trong kiểm tra hộ và cá nhân kinh doanh theo phương pháp kê khai. Các hành vi như kê khai doanh thu thấp, che giấu giao dịch, sử dụng tài khoản thanh toán của bên thứ ba, không xuất hóa đơn hoặc sử dụng hóa đơn không hợp pháp là các rủi ro cần phát hiện sớm để ngăn ngừa thất thu.
Trưởng Ban Nghiệp vụ thuế Nguyễn Thị Thu nhấn mạnh quy trình quản lý thuế tổng thể được xây dựng theo bốn nguyên tắc: người nộp thuế là trung tâm; quản lý rủi ro bao phủ toàn bộ quy trình; dữ liệu là nền tảng tích hợp và tập trung; tự động hóa là yêu cầu bắt buộc nhằm giảm sai sót và tăng minh bạch.
Các chuyên gia WB tại hội nghị cho rằng quản lý thuế hiện đại phải hướng tới kết quả đầu ra, phân loại người nộp thuế theo mức độ tuân thủ, đồng thời cần công cụ phân tích dữ liệu mạnh mẽ để xử lý dữ liệu lớn, theo thời gian thực. Cố vấn WB Rick Fisher nhấn mạnh tái thiết kế quy trình không chỉ là số hóa mà là đổi mới sáng tạo từ gốc, với nghiệp vụ là trọng tâm và công nghệ là công cụ hỗ trợ.
Hội nghị khép lại với tinh thần quyết tâm cao, khẳng định ngành Thuế đang chuyển đổi mạnh mẽ để thích ứng với kinh tế số. Việc tái thiết kế quy trình gắn với tái cấu trúc công nghệ thông tin được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả quản lý, cải thiện chất lượng phục vụ và tạo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, hiện đại.
