Theo hướng dẫn, việc sáp nhập chỉ thực hiện trong phạm vi một đơn vị hành chính cấp xã, phường. Nguyên tắc là ưu tiên giữ lại các điểm trường có điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, giao thông, dân cư tập trung; đồng thời giải thể các điểm trường lẻ không đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất tối thiểu. Các cơ sở thuộc diện dồn ghép phải được chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất tại điểm trường chính để bảo đảm chất lượng dạy và học.
Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh, việc sáp nhập cần khuyến khích mô hình trường phổ thông có nhiều cấp học (tiểu học và trung học cơ sở) ở những nơi dân cư thưa thớt hoặc có điều kiện đi lại khó khăn. Bên cạnh đó, sẽ xem xét sáp nhập các trường mầm non, các trường tiểu học quy mô nhỏ, dưới chuẩn trong cùng địa bàn cấp xã theo lộ trình phù hợp.
Đối với giáo dục thường xuyên, hướng dẫn nêu rõ sẽ sắp xếp, sáp nhập các trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên thành trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên liên xã, phường. Việc tổ chức phải căn cứ chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của các trung tâm. Đồng thời, các trung tâm học tập cộng đồng được sắp xếp theo đơn vị cấp xã, đảm bảo mỗi xã có một trung tâm học tập cộng đồng.
Bộ cũng khẳng định nguyên tắc sắp xếp là không làm ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả cung ứng dịch vụ sự nghiệp công; tuân thủ quy định về quy mô trường lớp, tiêu chuẩn cơ sở vật chất, định mức giáo viên. Việc sắp xếp gắn liền với quy hoạch, quy mô dân số, mật độ dân cư và điều kiện địa lý.
Đáng chú ý, quá trình thực hiện phải bảo đảm không làm giảm cơ hội tiếp cận giáo dục của trẻ em, học sinh, học viên. Các trường hợp có khoảng cách địa lý quá xa hoặc điều kiện giao thông không phù hợp thì không tiến hành sáp nhập. Đồng thời, việc sắp xếp phải đáp ứng yêu cầu về phổ cập giáo dục và giáo dục bắt buộc.
Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu tuyệt đối không sáp nhập trường mầm non với trường phổ thông, cũng như không sáp nhập cơ sở giáo dục thường xuyên với trường phổ thông. Nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch cần được bảo đảm trong suốt quá trình tổ chức, triển khai.
Với những quy định cụ thể này, Bộ Giáo dục và Đào tạo đặt mục tiêu vừa tinh gọn hệ thống, vừa giữ ổn định chất lượng giáo dục, đồng thời phù hợp với điều kiện đặc thù của từng địa phương, góp phần nâng cao hiệu quả và tính bền vững của hệ thống giáo dục trong bối cảnh sắp xếp lại bộ máy hành chính hiện nay.

