Chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới hiện vượt 13 triệu đồng mỗi lượng – mức cao kỷ lục khiến Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẩn trương triển khai các biện pháp kiểm soát, trong đó có thanh tra toàn diện hoạt động kinh doanh vàng.
Theo báo cáo gửi Quốc hội, Thống đốc NHNN cho biết sẽ phối hợp với Bộ Công an, Bộ Công thương, Bộ Tài chính và các đơn vị liên quan để tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động của doanh nghiệp kinh doanh vàng, cửa hàng, đại lý phân phối vàng miếng trên toàn quốc. Đây là động thái nhằm phát hiện kịp thời các hành vi đầu cơ, thổi giá, trục lợi, gây bất ổn thị trường.

Trước đó, trong năm 2024, NHNN đã áp dụng nhiều giải pháp nhằm kiểm soát thị trường vàng như đấu thầu bán vàng miếng, bán trực tiếp ra thị trường và thanh tra một số doanh nghiệp. Nhờ đó, chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC và giá vàng thế giới từng giảm từ mức 25% xuống còn khoảng 5-7%.
Tuy nhiên, từ tháng 4/2025, mức chênh lệch này tăng vọt, có thời điểm vượt 14 triệu đồng/lượng – tương đương gần 14%. Giá vàng miếng trong nước hiện giao dịch quanh mức 121,3–123,3 triệu đồng/lượng, trong khi giá vàng thế giới quy đổi chỉ khoảng 106,8 triệu đồng/lượng. Diễn biến này khiến rủi ro dồn về phía nhà đầu tư trong nước.
Theo NHNN, nguyên nhân chủ yếu của sự biến động mạnh này là do tâm lý kỳ vọng giá vàng thế giới tiếp tục tăng trước các bất ổn chính trị toàn cầu như xung đột Nga–Ukraine, căng thẳng tại Trung Đông, chiến lược thuế mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump và diễn biến khó lường của chính sách tiền tệ từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Ngoài ra, lực mua tăng mạnh từ các ngân hàng trung ương và quỹ đầu tư càng đẩy giá vàng đi lên.
Trong bối cảnh đó, một số doanh nghiệp, cá nhân trong nước bị nghi lợi dụng sự biến động để đầu cơ, đẩy giá nhằm trục lợi. Thống đốc NHNN khẳng định, cơ quan này đang hoàn tất kết luận thanh tra và chuyển hồ sơ cho cơ quan chức năng xử lý nếu có sai phạm.
Dù giá vàng tăng nóng, NHNN đánh giá tạm thời chưa ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ và ổn định vĩ mô. Tuy nhiên, nếu không có biện pháp kiểm soát đồng bộ, thị trường vàng có thể tác động tiêu cực đến tâm lý và hoạt động của thị trường tiền tệ, ngoại hối.
Trong thời gian tới, NHNN dự kiến sẽ sửa đổi Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng theo thủ tục rút gọn. Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông để ổn định tâm lý nhà đầu tư, tránh đầu cơ theo đám đông. Việc thanh tra toàn diện cũng được tiến hành sớm nhằm siết lại kỷ cương, minh bạch hoạt động kinh doanh vàng.
Sáng 6/5, giá vàng thế giới bất ngờ tăng thêm 81 USD/ounce, lên mức 3.383 USD/ounce, kéo giá trong nước tăng theo.