Tin tứcTại phiên thảo luận của Quốc hội về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cảnh báo: nếu không có hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật đầy đủ, công tác quản lý các mặt hàng thiết yếu như sữa, thuốc, thực phẩm chức năng sẽ trở nên rất khó khăn, tiềm ẩn rủi ro lớn cho sức khỏe cộng đồng.
Cảnh báo được đưa ra trong bối cảnh nhiều đại biểu đề nghị bãi bỏ thủ tục công bố hợp quy – một nội dung đang gây tranh cãi trong quá trình xây dựng luật sửa đổi lần này.
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) cho rằng, việc yêu cầu doanh nghiệp tự công bố hợp quy trước khi đưa sản phẩm ra thị trường là bất hợp lý, vừa tăng chi phí, vừa tạo thêm thủ tục hành chính không cần thiết. Ông dẫn chứng, nhiều nước trên thế giới không yêu cầu quy trình này, thay vào đó tập trung hậu kiểm minh bạch, hiệu quả.
Trong khi đó, đại biểu Trần Thị Vân (Bắc Ninh) nêu cụ thể trường hợp các doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở để đối phó bằng cách làm một mẫu đạt chuẩn để đi kiểm nghiệm, nhưng sản phẩm sản xuất hàng loạt sau đó lại không đảm bảo chất lượng. “Chính kẽ hở đó đã khiến hơn 600 nhãn hàng sữa giả lọt lưới thị trường thời gian qua,” bà nói.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) bổ sung, trung bình doanh nghiệp phải chi từ 3–5 triệu đồng cho mỗi lần công bố hợp quy, thậm chí có sản phẩm mất đến 30 triệu đồng. Với những nhà máy có hàng trăm sản phẩm, chi phí này có thể lên đến hàng tỷ đồng mỗi năm, tái thực hiện định kỳ ba năm một lần. “Đây là gánh nặng lớn, phản tác dụng so với chủ trương cải cách của Chính phủ,” bà nhận định.
Tuy nhiên, trong phần giải trình sau đó, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nêu rõ: “Nếu không có tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật thì rất khó để giám sát chất lượng sản phẩm khi đưa ra thị trường.” Ông dẫn chứng bài học từ vụ việc formol trong bánh phở cách đây 30 năm, khi cả nước lúng túng vì không có quy chuẩn, mỗi nơi xử lý một kiểu.
Ông Dũng cho rằng, quy chuẩn là công cụ cần thiết để bảo vệ sức khỏe người dân, bảo đảm môi trường, nhưng cần xác định rõ mặt hàng nào có rủi ro cao để áp dụng tiền kiểm, còn lại nên áp dụng hậu kiểm linh hoạt, tránh tạo thêm rào cản cho doanh nghiệp.
“Quản lý phải khoa học, nhưng cũng phải kiến tạo. Đừng để doanh nghiệp mất cơ hội vì các thủ tục hình thức,” ông nhấn mạnh. Theo ông, việc rà soát quy định công bố hợp quy sẽ được tiếp tục thực hiện, hướng tới mục tiêu vừa đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, vừa thúc đẩy môi trường kinh doanh thuận lợi.
Kết thúc phần phát biểu, Phó thủ tướng khẳng định sẽ cân nhắc kỹ lưỡng giữa quản lý và phát triển, không để xảy ra tình trạng buông lỏng gây hại cho xã hội nhưng cũng không siết chặt quá mức khiến doanh nghiệp bị cản trở trong đổi mới và cạnh tranh.
