Tin tứcDù tỷ lệ thu gom và xử lý đạt gần 99%, phần lớn lượng rác vẫn được xử lý bằng phương pháp chôn lấp, gây áp lực lớn lên môi trường và hạ tầng xử lý chất thải của thành phố.
Theo thống kê từ Sở Nông nghiệp và Môi trường, TP.HCM hiện phát sinh khoảng 10.500 tấn rác mỗi ngày. Tính chung cả khu vực TP.HCM mở rộng, gồm Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, tổng khối lượng chất thải rắn sinh hoạt lên đến 14.000 tấn/ngày, trong đó Bình Dương khoảng 2.400 tấn và Bà Rịa – Vũng Tàu là 1.100 tấn.
Số liệu cho thấy công tác thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải đô thị đạt gần 99%. Tuy nhiên, hiện chỉ khoảng 40% lượng chất thải được xử lý bằng công nghệ như đốt, ủ compost hoặc tái chế. Phần còn lại vẫn được xử lý bằng phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh.
TP.HCM hiện có 4 khu xử lý chất thải tập trung đang hoạt động, với tổng diện tích hơn 1.670 héc ta. Ngoài ra, 3 khu xử lý mới đang trong quá trình quy hoạch và triển khai với tổng diện tích khoảng 750 héc ta. Thành phố cũng xác định 6 vị trí dành cho các dự án xử lý quy mô nhỏ theo từng địa phương, với diện tích hơn 50 héc ta.
Dù hệ thống xử lý đang mở rộng, một số bất cập vẫn tồn tại trong công tác quản lý chất thải. Cụ thể, việc cải tạo và nâng cấp trạm trung chuyển gặp nhiều khó khăn về kỹ thuật và kinh phí. Công tác đấu thầu dịch vụ thu gom, vận chuyển rác cũng chưa đạt hiệu quả cao do nhiều đơn vị chưa đủ nguồn lực đầu tư phương tiện, thiết bị hiện đại.
Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết TP.HCM đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Trong đó, cải cách thủ tục hành chính và chuyển đổi số trong quản lý môi trường được đẩy mạnh. Việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ môi trường được rút ngắn thời gian đáng kể.
Hiện nay, 99% chất thải rắn sinh hoạt tại khu vực đô thị đã được thu gom, xử lý bảo đảm tiêu chuẩn và quy chuẩn môi trường. Thành phố cũng đạt tỷ lệ 100% dân cư sử dụng nước sạch hoặc nước hợp vệ sinh. Tất cả khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động đều có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt yêu cầu.
Tuy vậy, các chuyên gia cho rằng nếu không chuyển đổi nhanh sang các hình thức xử lý bền vững hơn như tái chế, đốt rác phát điện hay giảm thiểu rác thải từ nguồn, việc mở rộng các bãi chôn lấp sẽ sớm đối mặt với giới hạn quỹ đất và nguy cơ ô nhiễm lâu dài.
Việc chuyển đổi phương pháp xử lý rác từ chôn lấp sang tái chế và xử lý hiện đại được xem là yêu cầu cấp thiết. TP.HCM đang xúc tiến kêu gọi đầu tư vào các dự án xử lý rác bằng công nghệ đốt phát điện và các giải pháp tái chế, phân loại rác tại nguồn.
Cùng với việc hoàn thiện hạ tầng và nâng cấp công nghệ xử lý, thành phố sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn phân loại rác tại nguồn để giảm áp lực lên hệ thống thu gom và xử lý rác hiện tại.
Với lượng rác thải phát sinh lớn và tốc độ đô thị hóa nhanh, TP.HCM đứng trước yêu cầu phải thay đổi cách tiếp cận trong quản lý chất thải, hướng đến phát triển đô thị bền vững và thân thiện môi trường.
