Tin tứcBà Vũ Thị Là, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Khoa học và Công nghệ, cho biết Chính phủ đã ban hành nhiều nghị định liên quan đến việc thu hút chuyên gia, nhà khoa học và nhân tài trong lĩnh vực khoa học – công nghệ. Nổi bật là Nghị định số 179/2024/NĐ-CP, Nghị định số 249/2025/NĐ-CP và Nghị định số 263/2025/NĐ-CP, quy định các cơ chế ưu đãi về tiền lương, tiền thưởng, điều kiện làm việc đối với chuyên gia và nhà khoa học.
Một trong những điểm đột phá của Nghị định 263/2025/NĐ-CP là cho phép các tổ chức khoa học và công nghệ được tự chủ hoàn toàn trong tuyển dụng, quản lý và ký hợp đồng lao động với các chuyên gia, nhà khoa học, thay vì phải xin chủ trương từ cơ quan quản lý như trước.
Trước đây, đối với đơn vị tự chủ nhóm 3 (Nhà nước bảo đảm một phần kinh phí), việc ký hợp đồng lao động chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý của Nhà nước. Với các đơn vị tự chủ nhóm 4, việc ký hợp đồng bị giới hạn trong phạm vi chỉ tiêu biên chế được giao. Quy định mới giúp các đơn vị có thể chủ động tiếp cận, thu hút nhân tài phù hợp với yêu cầu thực tế, đặc biệt trong những lĩnh vực công nghệ cao và nghiên cứu ứng dụng.
Bên cạnh đó, cơ chế tài chính mới cho phép thỏa thuận tiền lương với chuyên gia và nhà khoa học thay vì áp dụng cứng theo khung lương nhà nước. Các tổ chức khoa học và công nghệ được quyền quyết định mức chi trả dựa trên năng lực, hiệu quả công việc và nguồn lực tài chính của đơn vị.
Nhà nước cũng quy định rõ các chế độ và chính sách ưu đãi, như hỗ trợ điều kiện làm việc, đào tạo bồi dưỡng chuyên môn, chế độ tiền thưởng và ưu tiên bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo nếu đáp ứng yêu cầu năng lực.
Theo bà Vũ Thị Là, việc cụ thể hóa các chính sách này giúp tăng tính cạnh tranh của môi trường nghiên cứu trong nước, tạo động lực để các viện, trung tâm khoa học phát triển bền vững. Các quy định mới không chỉ khuyến khích đội ngũ nhà khoa học trong nước gắn bó lâu dài, mà còn góp phần thu hút chuyên gia Việt Nam ở nước ngoài trở về làm việc.
Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá, hệ thống nghị định mới là bước chuyển quan trọng trong đổi mới cơ chế quản lý khoa học – công nghệ, phù hợp với mục tiêu phát triển nền kinh tế tri thức. Các chính sách này sẽ được rà soát, điều chỉnh thường xuyên nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong việc sử dụng nhân lực khoa học – công nghệ, góp phần xây dựng đội ngũ chuyên gia trình độ cao, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
