Dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) tại phiên họp sáng 15/3 vẫn thiết kế 2 phương án về cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.
Phương án 1: Quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn (kế thừa theo quy định tại khoản 6, điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019).
Phương án 2: Quy định như Luật giao thông đường bộ năm 2008 là cấm: “điều khiển xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam/100 ml máu hoặc 0,25 mg/lít khí thở”. Đồng thời, phải sửa đổi quy định liên quan tại khoản 6, điều 5, Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.
Cơ quan thẩm tra lựa chọn phương án 1.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới phát biểu: “Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh nhất trí với đề xuất của Chính phủ và tha thiết đề nghị UBTVQH lựa chọn phương án 1 để báo cáo Quốc hội cho phép tiếp tục kế thừa quy định hiện hành về việc cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn để bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người dân, bảo vệ nguồn lực cho xã hội, bảo vệ tuổi thọ của giống nòi”.
Theo Ủy ban Quốc phòng An ninh, việc tiếp tục quy định cấm nồng độ cồn khi tham gia giao thông được các nhà khoa học ủng hộ.
Quy định cấm trên đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện và đang từng bước hình thành văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe”. Tuy nhiên, thực tế còn có nhiều người vẫn uống rượu, bia rồi lái xe mà không quan tâm gì đến các chế tài nghiêm khắc xử lý vi phạm.
Quy định cấm này là một trong những giải pháp căn cơ góp phần thay đổi văn hóa, thói quen uống rượu, bia, đặc biệt là uống rượu, bia rồi thì không được lái xe. Việc hình thành văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe” có thể là một quá trình lâu dài, nhưng phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội, tình hình giao thông của Việt Nam.
Khi cấm tuyệt đối nồng độ cồn, người dân không uống rượu, bia trước khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Còn nếu quy định có ngưỡng nhất định, chính người dân khó xác định uống bao nhiêu, uống thế nào cho thấp hơn ngưỡng đó, cơ quan chức năng cũng khó khăn trong việc xử lý.
Quy định cấm nêu trên cũng phù hợp với quy định của một số nước trên thế giới. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới tại thời điểm năm 2016, có 36 quốc gia và vùng lãnh thổ cấm tuyệt đối nồng độ cồn đối với lái xe mới, 35 quốc gia cấm tuyệt đối nồng độ cồn đối với lái xe chuyên nghiệp và lái xe thương mại.
Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cũng phân tích, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn như vậy là nghiêm khắc và tác động đến thói quen sử dụng rượu, bia của một bộ phận người dân Việt Nam; làm ảnh hưởng nhất định đến một số hoạt động văn hóa, lễ hội truyền thống của một số địa phương.
Việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn sẽ làm giảm sức tiêu thụ đồ uống có cồn, từ đó làm ảnh hưởng nhất định các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, cung ứng, tiêu thụ rượu, bia của nước ta; ảnh hưởng nhất định đến lao động, thu nhập của những người làm việc tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh đồ uống có cồn.