Tin tứcXây dựng nông thôn mới là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, hợp lòng dân. Với sự chỉ đạo quyết liệt của chính phủ, sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, chương trình đã đạt được những kết quả tích cực, diện mạo nông thôn có nhiều đổi thay, nhất là hệ thống giao thông nông thôn, kết cấu hạ tầng xã hội, thu nhập và đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu đồng tình cao với quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020, trong đó các tiêu chí gần với thực tế hơn, tránh gây áp lực, lãng phí. Tuy nhiên, các đại biểu Quốc hội cho rằng, vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần được nhìn nhận một cách khách quan và thẳn thắn, từ đó đưa ra giải pháp hiệu quả hơn cho sự phát triển khu vực nông thôn thời gian tới.
Điểm hạn chế được nhiều đại biểu đề cập nhất là về tư duy, nhận thức của các địa phương trong xây dựng nông thôn mới. Đại biểu Nguyễn Kim Tuyến – đoàn Tiền Giang cho rằng xây dựng nông thôn mới gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp vừa là thách thức vừa là động lực, cũng là cơ hội để phát triển toàn diện khu vực nông thôn. Do vậy, sự nôn nóng, chạy theo thành tích, thể hiện qua việc nợ chỉ tiêu, nợ tiền xây dựng cơ bản, cần được khắc phục.
Cùng quan điểm này, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương – đoàn Ninh Thuận chỉ rõ: “Nhiều địa phương chủ yếu chú trọng các tiêu chí nông thôn mới liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng, chưa chú trọng đúng mức đến các tiêu chí về phát triển sản xuất và nâng cao mức sống của bà con nông dân. Việc xây dựng đời sống văn hóa, bảo vệ môi trường cũng chưa được quan tâm đúng mức nên mặc dù được công nhận là nông thôn mới, nhưng người dân ở một số nơi không vui”.
Có ý kiến chỉ ra một lực lượng chủ thể mới trong phát triển nông nghiệp chính là doanh nghiệp. Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh – đoàn Bình Phước nêu mô hình doanh nghiệp liên kết với nông dân với sự hỗ trợ của Nhà nước, nhà khoa học, là cấu trúc sức mạnh chủ thể mới của sản xuất nông nghiệp hiện đại, tạo mối liên hệ gắn kết giữa 4 nhà là nhà nước, nhà nông, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp.
Tuy vậy, theo ông Nguyễn Tuấn Anh thì nguồn lực doanh nghiệp hiện chưa được tận dụng hiệu quả: “Đã có rất nhiều yếu tố cản trở doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp cũng như thiết lập mối liên kết thị trường bền vững với nông dân, đó là cản trở về đất đai, thủ tục tiếp cận chính sách khuyến khích đầu tư ứng dụng công nghệ phù hợp. Thay vì tập rung xây dựng chợ mới, cổng chào hoành tráng, chương trình nông thôn mới cần điều chỉnh mục tiêu và nội dung, tập trung giải quyết các nút thắt thể chế nêu trên”.
Trong các giải pháp đề xuất tại nghị trường, nhiều đại biểu đề cập đến trách nhiệm của chính phủ, các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, cho rằng việc chậm trễ, thiếu đồng bộ trong ban hành chính sách pháp luật, văn bản hướng dẫn làm ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình triển khai thực hiện chương trình.
