Sau hơn 13 năm “mắc kẹt” trong sự khan hiếm và chênh lệch giá bất thường, thị trường nay được kỳ vọng sẽ trở nên thông suốt, minh bạch hơn và đem lại lợi ích trực tiếp cho cả doanh nghiệp lẫn người dân.
Theo quy định mới, Nhà nước không còn nắm độc quyền trong việc sản xuất vàng miếng, nhập khẩu – xuất khẩu vàng nguyên liệu. Như vậy, bên cạnh thương hiệu SJC, người dân sẽ có thêm lựa chọn từ các doanh nghiệp và ngân hàng đủ điều kiện tham gia sản xuất vàng miếng. Điều này hứa hẹn xóa bỏ tình trạng khan hiếm cục bộ, vốn là nguyên nhân khiến giá vàng SJC nhiều năm qua tách biệt quá xa với giá vàng thế giới.
Chuyên gia độc lập Trần Duy Phương phân tích: từ năm 2012 đến nay, cơ chế cũ khiến giá vàng trong nước nhiều lần nóng sốt, xuất hiện đầu cơ tích trữ và buôn lậu. Đỉnh điểm có lúc chênh lệch giữa vàng thế giới và SJC lên tới 20 triệu đồng/lượng – mức mà ông Phương gọi là “quá bất thường”. Với nghị định mới, khoảng cách này sẽ dần thu hẹp, tiến về mức hợp lý hơn, khoảng 5 – 7 triệu đồng/lượng.
Trước hết là người dân hưởng lợi. Khi thị trường có thêm nhiều thương hiệu vàng miếng, cạnh tranh giá sẽ gia tăng, giảm áp lực mua đắt – bán rẻ như trước. Người mua vàng tích trữ hoặc đầu tư có thể dễ dàng tiếp cận nguồn cung dồi dào, thay vì xếp hàng dài chờ mua vài chỉ vàng ở các tiệm lớn.
Thứ hai là doanh nghiệp vàng. Với cơ chế nhập khẩu và xuất khẩu thông thoáng, các thương hiệu lớn như PNJ, DOJI, Bảo Tín Minh Châu… có thêm nguồn nguyên liệu để sản xuất trang sức, vàng miếng thương hiệu riêng. Không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước, họ còn có thể xuất khẩu vàng trang sức ra thị trường quốc tế, thu về ngoại tệ để bù đắp chi phí nhập khẩu. Đây được coi là cơ hội “cởi trói” cho một ngành từng bị bó buộc bởi nguồn cung khan hiếm.
Ngoài ra, kinh tế vĩ mô cũng được hưởng lợi. Khi chênh lệch giá vàng trong – ngoài nước được thu hẹp, nguy cơ buôn lậu vàng giảm mạnh, từ đó hạn chế bất ổn với tỷ giá và thị trường ngoại hối. Một thị trường vàng minh bạch, cạnh tranh lành mạnh sẽ góp phần củng cố niềm tin của nhà đầu tư và ổn định kinh tế.
Các chuyên gia dự báo, hiệu ứng giảm giá vàng trong nước sẽ không diễn ra ngay lập tức mà cần một độ trễ vài tuần đến vài tháng, khi cơ chế nhập – xuất khẩu vận hành trơn tru và các doanh nghiệp tung ra sản phẩm mới. Tuy vậy, xu hướng chung chắc chắn là nguồn cung dồi dào hơn, giá cả cạnh tranh hơn và thị trường cân bằng hơn.
Sau nhiều năm “độc quyền”, giờ đây thị trường vàng Việt Nam bước vào giai đoạn mới – đa dạng, hội nhập và gắn kết chặt chẽ hơn với thế giới. Người dân có thêm lựa chọn, doanh nghiệp có thêm cơ hội vươn ra quốc tế, và nền kinh tế được hưởng lợi từ một thị trường lành mạnh, minh bạch.

