Tin tứcHiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa đưa ra khuyến nghị khẩn đối với các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu hải sản trước nguy cơ một số mặt hàng bị cấm xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Ngày 26/8/2025, Cục Quản lý Đại dương và khí quyển (NOAA), Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã gửi công thư tới Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) thông báo từ chối công nhận tương đương đối với 12 nghề khai thác hải sản của Việt Nam theo Đạo luật Bảo vệ thú biển (MMPA).
Theo đó, hải sản khai thác từ 12 nghề cá này sẽ bị dừng nhập khẩu vào Hoa Kỳ kể từ đầu năm 2026. Danh mục bị ảnh hưởng có nhiều mặt hàng chủ lực của Việt Nam như cá ngừ (mắt to, vây vàng, vằn, vây xanh), cá kiếm, cá mú, cá thu, cá đối, ghẹ, mực...
Trước tình hình này, VASEP đề nghị doanh nghiệp:
-
Phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội để thống nhất kế hoạch hành động, kịp thời báo cáo vướng mắc tới các bộ, ngành liên quan.
-
Chủ động trao đổi với các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ, đề nghị họ lên tiếng ủng hộ hồ sơ đánh giá tương đương của Việt Nam, đồng thời hỗ trợ kết nối, vận động NOAA.
-
Xây dựng phương án điều chỉnh sản xuất, nguyên liệu và thị trường trong bối cảnh nhiều mặt hàng bị dừng nhập khẩu.
-
Sẵn sàng tham gia các hoạt động chung của Hiệp hội và Chính phủ nhằm tháo gỡ khó khăn, bao gồm thuê chuyên gia tư vấn, đối thoại quốc tế.
Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu gần 512 triệu USD hải sản từ 12 nghề cá nói trên sang Mỹ, chiếm gần 1/4 tổng kim ngạch. Trong đó, cá ngừ chiếm tỷ trọng lớn nhất (18%), ghẹ 3% và mực gần 1%.
Theo VASEP, mặc dù Việt Nam đã cấm khai thác và giết hại có chủ ý động vật có vú biển, áp dụng chế tài hình sự hoặc hành chính đối với hành vi vi phạm, và triển khai biện pháp giám sát, nhưng các biện pháp giảm thiểu chưa được chứng minh là hiệu quả theo yêu cầu của NOAA.
Quyết định từ chối công nhận tương đương của NOAA được xem là cú sốc đối với ngành hải sản Việt Nam, đe dọa trực tiếp đến sinh kế của hàng trăm nghìn ngư dân, công nhân chế biến và tác động tiêu cực tới chuỗi cung ứng. Ngoài ra, nguồn nguyên liệu hợp lệ cũng bị giảm vì nhiều thị trường cung cấp cho Việt Nam (như Indonesia, Philippines, Hàn Quốc, Đài Loan) cũng bị từ chối tương đương.
VASEP cảnh báo tác động gián tiếp còn bao gồm việc suy giảm uy tín và khả năng cạnh tranh của hải sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, đồng thời gây tâm lý bất ổn cho doanh nghiệp do quy định còn nhiều điểm chưa rõ ràng.
Sau khi tổng hợp ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp, VASEP đã báo cáo và đề xuất lên Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương và Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ. Hiệp hội kiến nghị cần có biện pháp phối hợp khẩn cấp, trước mắt và lâu dài, từ Chính phủ và các bộ, ngành liên quan nhằm hỗ trợ ngành hải sản vượt qua rào cản, duy trì thị trường Mỹ, hạn chế tối đa thiệt hại cho doanh nghiệp và ngư dân.
