Tin tứcTuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo loại gạo này chỉ thực sự có lợi khi dùng đúng cách và phù hợp với thể trạng.
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, gạo lứt chỉ xát bỏ vỏ trấu, giữ nguyên lớp cám và mầm, nơi chứa nhiều vitamin nhóm B, magie, sắt, kali, selen cùng lượng chất xơ gấp 3-4 lần gạo trắng. Nhờ đó, gạo lứt giúp kiểm soát đường huyết, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ tim mạch.
Tuy nhiên, lớp cám giàu dinh dưỡng cũng khiến gạo lứt trở thành “con dao hai lưỡi” với một số nhóm người nhất định.
Người tiêu hóa kém
Do chứa nhiều chất xơ và có hạt cứng, gạo lứt khiến dạ dày và ruột phải hoạt động nhiều hơn. Người bị viêm loét dạ dày, đại tràng, tiêu chảy hay hội chứng ruột kích thích dễ bị đầy hơi, khó tiêu.
Các chuyên gia khuyên người đang điều trị bệnh đường ruột hoặc mới phẫu thuật nên tạm tránh gạo lứt để giảm áp lực tiêu hóa.
Trẻ nhỏ và người cao tuổi
Trẻ dưới 5 tuổi và người trên 70 tuổi có hệ tiêu hóa yếu, răng nhai kém nên dễ đầy bụng, sụt cân nếu ăn gạo lứt.
Tạp chí Clinical Nutrition (2023) khuyến nghị nên ưu tiên gạo trắng, cháo yến mạch hoặc gạo nở mềm cho hai nhóm tuổi này.
Người mắc bệnh thận
Gạo lứt chứa hàm lượng photpho và kali cao, có thể gây nguy hiểm cho người bị suy thận mạn.
Theo Hiệp hội Thận học của Mỹ (NKF), ở bệnh nhân suy thận mạn, photpho hấp thu vô sẽ khó bị đào thải, dẫn đến tăng photpho máu, gây loãng xương và rối loạn nhịp tim. Kali trong máu cao dễ khiến im đập chậm hoặc ngừng đột ngột.
Bệnh nhân thận nên tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng trước khi ăn và chỉ nên dùng lượng nhỏ xen kẽ với gạo trắng.
Người có hệ miễn dịch yếu
Gạo lứt chứa acid phytic – hợp chất làm giảm hấp thu sắt, kẽm, canxi, có thể khiến người với thể trạng kém hấp thu có triệu chứng mệt mỏi, suy nhược.
Để giảm tác hại, nên ngâm gạo lứt 8-12 giờ trước khi nấu nhằm hạ hàm lượng acid phytic, giúp hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
Người lao động nặng hoặc tập thể hình
Gạo lứt giàu xơ nhưng ít năng lượng và đạm hơn gạo trắng. Người hoạt động thể lực cao có thể mệt mỏi, giảm hiệu suất nếu ăn thường xuyên.
Nghiên cứu của Đại học Tokyo (2022) cho thấy, người ăn gạo lứt hấp thu năng lượng thấp hơn 12-15% so với người ăn gạo trắng.
Các chuyên gia khuyên chỉ nên ăn 1-2 bữa gạo lứt mỗi tuần, kết hợp thêm thịt, cá, trứng và các loại hạt để cân bằng năng lượng.
Gạo lứt là thực phẩm tốt, nhưng không phù hợp với tất cả mọi người. Việc hiểu rõ thể trạng và cách chế biến phù hợp mới giúp tận dụng lợi ích của loại gạo này mà không gây hại cho sức khỏe.
