Tin tứcTheo nghĩa Hán - Việt, "thanh" là khí trong, còn "minh" là sáng sủa. Khi tiết Xuân phân qua, những cơn mưa bụi của trời xuân đã hết, bầu trời trở nên quang đãng, sáng sủa là sang tiết Thanh minh.
Theo quy ước, tiết Thanh minh sẽ bắt đầu từ ngày mùng 4 hoặc mùng 5/4 khi kết thúc tiết xuân phân và kết thúc vào khoảng ngày 20 hoặc 21/4 (tức vào khoảng tháng 3 âm lịch).
Vào tiết Thanh minh người dân thường đi tảo mộ, cắt cỏ, đắp thêm đất lên mộ để tưởng nhớ tổ tiên, người thân đã khuất. Đây là một trong những ngày lễ quan trọng, thiêng liêng của mỗi người dân Việt Nam.
Trong lễ tảo mộ, con cháu sắm sửa hương hoa, lễ vật dâng lên mộ người thân đã khuất, đồng thời cắt cỏ, dọn dẹp sạch sẽ phần mộ của gia tiên và thắp hương cho các phần mộ xung quanh để thể hiện sự quan tâm và sẻ chia với cộng đồng.
Tiết Thanh minh tuy không phải là lễ lớn của dân tộc nhưng đã ăn sâu vào tiềm thức mỗi người Việt. Nó gắn kết các thế hệ con cháu với tổ tiên, là dịp đoàn tụ của các thành viên trong gia đình lớn, và cũng thể hiện đạo lý Uống nước nhớ nguồn.
Tiết Thanh minh là thời điểm các gia đình đi tảo mộ, tưởng nhớ tổ tiên
Tiết Thanh minh năm nay đặc biệt diễn ra trong thời điểm cả nước chống dịch COVID-19. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ra Chỉ thị 16 về cách ly trong xã hội, đồng thời kêu gọi người dân ở nhà, hạn chế tối đa ra ngoài, trừ các trường hợp thực sự cần thiết. Như vậy, việc đi tảo mộ của người dân trong tiết Thanh minh năm nay cũng bị ảnh hưởng ít nhiều.
Việc nhiều gia đình, con cháu tụ họp cùng đi tảo mộ trong ngày này có thể gây ra tình trạng tụ tập đông người, không tốt cho việc phòng chống dịch. Do đó, để bảo đảm giãn cách xã hội, giữ khoảng cách giữa người với người, cộng đồng với cộng đồng, người dân nên cân nhắc dời ngày tảo mộ sau thời điểm 2 tuần cách ly.
Việc dời ngày tảo mộ là hợp lý bởi tiết Thanh minh kết thúc vào khoảng ngày 20 hoặc 21/4, như vậy, các gia đình vẫn còn nhiều thời gian để đi tảo mộ - ngay sau thời điểm kết thúc cách ly xã hội.
Để tỏ tấm lòng hiếu thảo, hướng về gia tiên, hướng về nguồn cội, trong ngày hôm nay - ngày đầu tiên của tiết Thanh minh, mỗi gia đình có thể cúng vọng ngay tại gia đình.
Lễ vật cúng ngày Thanh minh gồm: hương đèn, trầu cau, tiền vàng, rượu, thịt chân giò, gà luộc hoặc là khoanh giò nạc… tùy tâm và điều kiện của mỗi gia đình.
Cách cúng tiết Thanh minh bao gồm cả việc cúng gia tiên cũng tương tự như cúng gia tiên thông thường. Nguyên tắc chung là dâng hương lễ gia thần trước rồi mới lễ gia tiên.
Tảo mộ sau thời điểm cách ly xã hội
Sau thời điểm cách ly xã hội, các gia đình có thể đi tảo mộ, dọn dẹp sạch sẽ phần mộ tổ tiên và cúng lễ như sau: Cách cúng tiết Thanh minh truyền thống không quy định phải là cỗ chay hay mặn. Tuy nhiên nhiều người quan niệm chọn lễ vật cúng tiết Thanh minh là cỗ chay gồm mật ong, bơ, bỏng, gạo muối, nước, bánh trái, oản chuối, xôi chè để không sát sinh, vong hồn tổ tiền dễ được siêu thoát. Nếu cúng cỗ mặn thì cần chuẩn bị trái cây, hoa, rượu thịt, tiền vàng, trầu cau, hương, đèn hoặc nến.
Khi đến nơi đặt mộ phần, gia chủ đặt lễ vật cúng tiết Thanh minh vào chỗ thờ chung để làm lễ. Nếu nơi đó không có chỗ thờ, không phải nghĩa trang thì cần chuẩn bị đôn, kệ để đặt đồ lễ chứ không xếp trên mặt đất. Sau khi sắp lễ xong, gia chủ thắp hương, đốt nến và khấn vái.
Trong lúc chờ hết tuần hương, gia chủ tới thắp hương ở phần mộ gia tiên và xin phép người đã khuất được dọn dẹp, tu sửa mộ phần. Sau khi dọn dẹp xong, gia chủ chờ hương cháy được khoảng 2/3, lễ tạ, hóa vàng và xin lộc mang về.
Tảo mộ là công việc có tính chất linh thiêng, do đó, các gia đình cần chú ý:
- Không nên cúng tế ở nơi hẻo lánh, tốt nhất nên đi nhiều người, theo những con đường mà mọi người hay đi để tránh gặp nguy hiểm nhất là người yếu bóng vía, người huyết áp thấp.
- Khi cúng tế và tảo mộ cần phải chân thành, trên đường đi nếu có mộ, dù đi hay đứng lại đều cần phải lễ độ cung kính. Trong quá trình tảo mộ không nên làm lộn xộn quá nhiều các mảnh đất vụn đá vụn để tránh ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.
- Mộ phần của tổ tiên cần phải được quét dọn cỏ dại, thêm đất mới và hoa tươi, đừng quên quét dọn cả phía sau mộ. Khi làm mới lại diện mạo của mộ phần, trong lòng nhất thiết phải thật cung kính.
- Khi tảo mộ, không nên giẫm đạp lên mộ của nhà khác hoặc đá vào đồ cúng trên mộ của người khác, nếu không sẽ đem lại điều không may.
- Tảo mộ là khoảng thời gian người thân tụ tập lại với nhau, lúc này cần chú ý không được chụp ảnh tập thể ở xung quanh mộ.
- Khi tảo mộ, cần chú ý sửa sang bốn phía của ngôi mộ để tỏ lòng kính trọng với những người đã khuất.
Làm gì để bớt nhàm chán trong 15 ngày “cách ly toàn xã hội”? - Trong 15 ngày “cách ly toàn xã hội”, nhiều người sẽ cảm thấy "cuồng cẳng" vì loanh quanh ở nhà. Tuy nhiên, có vô số ...
Làm thế nào để làm việc trực tuyến hiệu quả? - Một trong những rào cản lớn nhất của làm việc trực tuyến là khả năng tự chủ và tự giác của người lao động.
