Tin tứcỞ Nhật Bản, những người đàn ông trung niên – thường bị gắn mác là cứng nhắc, khó gần – đang trở thành “sản phẩm” độc đáo trong một dịch vụ có một không hai: cho thuê ossan (ông chú) để trò chuyện, đồng hành, lắng nghe hoặc giúp đỡ các việc vặt đời thường.
Người sáng lập dịch vụ này là ông Takanobu Nishimoto, 57 tuổi, quê ở Kansai, từng là nhà tạo mẫu thời trang. Ý tưởng bất ngờ đến với ông từ một lần nghe lén trên tàu: vài nữ sinh trung học gọi một người đàn ông trung niên là “đáng sợ”. Cộng với việc liên tục nghe truyền thông gắn hình ảnh “ông chú” với định kiến khoe khoang, không biết lắng nghe, ông Nishimoto quyết định thay đổi định kiến xã hội về nhóm người này.
Ông sáng lập dịch vụ Ossan Rental, cho thuê “ông chú” với giá khoảng 7 USD/giờ. Người thuê có thể yêu cầu người đồng hành đi dạo, trò chuyện, dọn dẹp, luyện phỏng vấn, hoặc đơn giản chỉ là ngồi lắng nghe họ tâm sự. Mẫu đăng ký có thể điền trực tuyến, với lựa chọn các “ossan” từ nhiều ngành nghề như luật sư, kỹ sư, cựu chính trị gia…
Trong hai năm đầu, chính ông Nishimoto là ossan duy nhất. Hơn một nửa khách hàng của ông tìm đến để trút bầu tâm sự: chuyện bệnh tật, chuyển nghề, bị bắt nạt ở nơi làm việc. “Tôi không biết đưa ra lời khuyên, nên chỉ lắng nghe”, ông kể. Một khách từng nói: “Bạn không cần nói gì, chỉ cần ở đây và nghe tôi nói là đủ”.
Sau khi được truyền hình đưa tin, số người tình nguyện tham gia tăng mạnh. Hiện nay, đội ngũ của Nishimoto có khoảng 70 “ossan” trên khắp Nhật Bản và đã hoàn thành hơn 30.000 lượt yêu cầu.
Khách hàng chiếm tới 80% là phụ nữ, đa số từ 30 đến 40 tuổi. Họ thuê “ông chú” để cùng đi dạo, tập phỏng vấn, dọn nhà, tháp tùng cha mẹ đi viện, thậm chí là lắng nghe tâm sự từ người mắc ung thư giai đoạn cuối. Một số du khách quốc tế cũng sử dụng dịch vụ này để có người dẫn đi ăn ở izakaya – quán rượu truyền thống.
Để đảm bảo chuyên nghiệp, các “ossan” phải cung cấp đầy đủ giấy tờ, cam kết không liên lạc sau công việc, và bị loại nếu bị khiếu nại quá ba lần. Họ chỉ được biết vùng sinh sống và độ tuổi khách, không tiết lộ tên thật hay thông tin cá nhân.
Shu Sakamoto, 39 tuổi, một luật sư ở Kitakyushu, là ossan “ngoài giờ” suốt ba năm qua. Anh cho biết, phần lớn khách thuê chỉ muốn nói chuyện. “Trong thời đại mạng xã hội, thật ngạc nhiên khi nhiều người vẫn không có ai để chia sẻ,” anh nói.
“Chúng tôi không phải nhà trị liệu, chỉ là một người chú thân thiện và đủ kiên nhẫn để lắng nghe. Và đôi khi, như thế là đủ,” ông Nishimoto chia sẻ.