Tin tứcSự “xâm chiếm” của TikTok
Theo nghiên cứu của Globalwebindex (2019), có 90% người dùng truy cập vào ứng dụng TikTok mỗi ngày. Nghiên cứu này quan sát hành vi của người dùng TikTok trong khoảng một tháng và thấy rằng có 68% người dùng TikTok xem video của người khác và 55% đăng tải video của chính họ.
Thời đại của công nghệ số nên thứ gì càng nhanh chóng, ngắn gọn càng mang lại hiệu quả cao. Theo HowToGeek, lý do tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi “nghiện” TikTok là nguồn cung cấp dữ liệu nội dung trên ứng dụng này dồi dào. TikTok sẽ theo dõi lượt tương tác, các nội dung người xem thường xuyên truy cập để xác định sở thích. Từ đó, thiết lập các mối quan hệ và hiện thêm nhiều video có nội dung tương tự đến người xem.
Lượt tải ứng dụng này tăng đều theo mỗi năm. Từ 2019 đến 2021, TikTok liên tục giữ vị trí số một về lượt tải xuống. Năm 2019, ứng dụng này đã được tải xuống 693 triệu lần, 850 triệu lần vào năm 2020 và năm 2021 là 656 triệu lượt tải. Tỷ lệ người dùng ứng dụng này tăng thêm 19%, từ 34% (năm 2020) lên 53% (năm 2021). Thời lượng sử dụng của người dùng cũng tăng cao, riêng năm 2021 tỷ lệ thời lượng sử dụng tăng gấp đôi, từ 4% lên 8%.
Tính riêng ở Việt Nam, nước ta hiện đang là một trong những quốc gia Đông Nam Á có tốc độ tăng trưởng người dùng TikTok cao nhất. Trong Hội thảo – Triển lãm Quốc tế Ngày An toàn thông tin Việt Nam 2020 với chủ đề “An toàn, an ninh mạng Make in Vietnam – yếu tố then chốt trong Chuyển đổi số quốc gia”, ông Nguyễn Lâm Thanh - Giám đốc Chính Sách của TikTok Việt Nam chia sẻ tính đến cuối tháng 3/2020, nền tảng này đã có 12 triệu người dùng thường xuyên đăng ký tại Việt Nam và con số này đang ngày càng tăng nhanh chóng.
Nghiên cứu mới từ Q&me thực hiện đầu năm 2022 với một nhóm người dùng từ 18 - 44 tuổi về mức độ sử dụng mạng xã hội cho thấy người Việt sử dụng các ứng dụng mạng xã hội ngày càng nhiều, trong đó có TikTok. Tỷ lệ người dùng tăng từ 49% lên 62%. Lượng người dùng tăng từ 66% lên 74%.
Ảnh hưởng của TikTok đến hành vi, thái độ người dùng
TikTok là một sân chơi rộng lớn cho những người dùng sáng tạo nội dung xây dựng một cộng động văn hóa đa lĩnh vực. Mỗi người đều có thể chia sẻ câu chuyện, kiến thức, tài năng hay những câu nói mang tính chất hài hước. TikTok xóa bỏ mọi rào cản, dù ý tưởng nội dung có đơn giản, dễ thực hiện nhưng chỉ cần hợp với thị hiếu của người xem video đó lập tức sẽ viral. Đây là môi trường tạo ra nhiều xu hướng (trend), hình thành những làn sóng lan tỏa nội dung, cover nội dung hoặc phát triển dựa trên nội dung có sẵn. Nền tảng này cũng là nơi khơi nguồn nhiều trào lưu mang thông điệp ý nghĩa, góp phần lan tỏa năng lượng tích cực đến cho công chúng.
Tuy nhiên, ứng dụng này vẫn tồn tại nhiều lỗ hổng, đặc biệt là khâu kiểm duyệt nội dung, mang đến nhiều video có nội dung độc hại đối với người dùng. Theo báo cáo tiêu chuẩn cộng đồng của TikTok cuối năm 2021, TikTok đã xóa hàng triệu video vi phạm liên quan đến bạo lực, khiêu dâm, tự gây hại… Với sức lan tỏa chóng mặt của nền tảng xã hội này sẽ khiến người dùng, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên có những suy nghĩ lệch lạc, ảnh hưởng đến nhận thức cũng như sự phát triển tư duy, thậm chí, người xem còn có thể bắt chước, thực hiện lại những hành động mang tính chất nguy hiểm.
“Tôi thấy các clip trên TikTok rất sáng tạo, thú vị, có một số thứ đáng để học hỏi. Tuy nhiên, dù là mạng xã hội nào nếu dùng nhiều sẽ thành nghiện, lúc đó người dùng bị ảnh hưởng là lẽ đương nhiên. TikTok là một app khá hay nhưng cái gì nhiều quá thì cũng trở thành vấn đề và vấn đề của ứng dụng này theo bản thân tôi nó cực kỳ nguy hiểm cho mental health (sức khỏe tâm thần) nếu chúng ta không biết kiểm soát. Các tác hại dễ thấy ở giới trẻ đó là mất tập trung, trí nhớ kém, mất ngủ, hồi hộp, lo lắng Và sợ mình bị lỡ mất một thông tin nào đó nếu không cập nhật hàng giờ”- Bạn Ngọc Anh, sinh viên năm 3, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM bày tỏ.
Thông tin, nội dung trên TikTok cần được chọn lọc kỹ càng, phân tầng nội dung phù hợp với từng lứa tuổi. Để kiểm soát sự ảnh hưởng của ứng dụng này về cả hai mặt, tốt và xấu. Đồng thời mở ra nhiều cơ hội cho người dùng quảng bá hình ảnh, thương hiệu cũng như xây dựng nên những giá trị xã hội bền vững.
Trong một bài viết được đăng tải trên trang iagency, bà Diệp Quế Anh, Giám đốc truyền thông quốc gia của TikTok Việt Nam cho biết, ứng dụng này đang nỗ lực “già hóa” nội dung của mình để mở rộng độ phủ người dùng. Mở rộng đối tượng người dùng có thể đáp ứng được nhu cầu cho việc quảng cáo, xây dựng thương hiệu.