Một ví dụ điển hình là hai chị em Nila (10 tuổi) và Arion (8 tuổi) ở thành phố Stavanger. Hàng ngày, hai em tự về nhà sau giờ học, nấu ăn, làm bài tập và thực hiện các công việc nhà được giao. Trẻ em ở đây thường tự đi bộ đến trường từ 6 tuổi, được trao chìa khóa nhà riêng và tự quản lý thời gian của mình mà không cần sự giám sát liên tục của người lớn.
Nguồn gốc và lý do
Phong cách nuôi dạy này có nguồn gốc sâu xa từ thời Viking, khi trẻ em được đối xử như người lớn và tham gia vào mọi công việc cần thiết. Từ sau thế kỷ thứ 9, triết lý này được phát triển thêm khi Na Uy cần mọi công dân, kể cả trẻ em, đóng góp vào quá trình tái thiết đất nước.
Giáo sư Willy-Tore Mørch từ Đại học Tromsø giải thích: "Những đứa trẻ phải mạnh mẽ và cứng rắn, được đào tạo để trở nên độc lập và trung thành". Ngày nay, việc xây dựng lòng tin giữa cha mẹ và con cái vẫn là nền tảng quan trọng trong cách nuôi dạy trẻ của người Na Uy.
Một yếu tố quan trọng khác là tỷ lệ phụ nữ đi làm cao ở Na Uy. Với khoảng 67% nữ giới trong độ tuổi lao động đang làm việc, việc trẻ em tự lập từ sớm trở nên cần thiết. Hệ thống chăm sóc trẻ em chất lượng cao với chi phí hợp lý cũng góp phần hỗ trợ mô hình này.
Ưu điểm và thách thức
Phương pháp nuôi dạy con này giúp trẻ em Na Uy phát triển kỹ năng tự lập, quản lý thời gian và giải quyết vấn đề từ rất sớm. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những thách thức về an toàn mà nhiều quốc gia khác có thể e ngại.
Justine Roberts, CEO của Mumsnet, nhận xét rằng mô hình này khó áp dụng ở những nơi có tỷ lệ tội phạm cao hơn hoặc cơ sở hạ tầng giáo dục không thuận lợi như Na Uy. Bà cũng chỉ ra rằng nỗi sợ về an toàn trẻ em đã gia tăng ở nhiều nước phương Tây kể từ những năm 1990.
Mặc dù vậy, người Na Uy vẫn tin tưởng vào phương pháp của họ. Họ dạy con cách đề phòng nguy hiểm, nhưng không quá bảo bọc. Giáo sư Mørch cho rằng trẻ em được nuôi tự do sẽ học được những gì chúng cần về thế giới mà không cần sự can thiệp không cần thiết.