Từ hỗ trợ tài chính trực tiếp đến “lãng mạn hóa” thủ tục đăng ký kết hôn, các chính quyền địa phương kỳ vọng có thể đảo ngược xu hướng xã hội đang ngày càng xa rời hôn nhân.
Câu chuyện của cô Liao Xiaofen, 29 tuổi, là một ví dụ điển hình. Dù lớn lên ở tỉnh Quảng Đông, cô và chồng quyết định tổ chức đám cưới và đăng ký kết hôn tại tỉnh Sơn Tây. Ngoài giấy chứng nhận kết hôn, cặp đôi còn nhận khoản hỗ trợ 1.500 nhân dân tệ (khoảng 5,6 triệu đồng) từ chính quyền địa phương. Đây là một trong nhiều chính sách ưu đãi mà Sơn Tây đang áp dụng để thu hút các cặp đôi trẻ.
Theo Channel NewsAsia, không chỉ Sơn Tây, nhiều địa phương khác trên khắp Trung Quốc cũng triển khai các biện pháp tương tự. Tại tỉnh Chiết Giang, các thành phố như Ninh Ba, Hàng Châu và Bình Hồ phát hành phiếu quà tặng cưới trị giá lên tới 1.000 nhân dân tệ cho các cặp đôi mới đăng ký kết hôn. Một số nơi tổ chức đám cưới tập thể theo chủ đề, hỗ trợ chi phí chụp ảnh cưới, hoặc cung cấp phiếu giảm giá du lịch tuần trăng mật nhằm tạo thêm động lực cho người trẻ.
Những nỗ lực này diễn ra trong bối cảnh các con số thống kê cho thấy xu hướng đáng lo ngại. Dữ liệu của Bộ Dân chính Trung Quốc cho biết, năm 2024 chỉ có 6,1 triệu cặp đôi đăng ký kết hôn, giảm gần 55% so với năm 2013. Tỉ lệ người 30 tuổi vẫn độc thân cũng tăng mạnh, từ 14,5% cách đây một thập kỷ lên gần 30% vào năm 2023.
Trong 9 tháng đầu năm nay, Trung Quốc ghi nhận 5,15 triệu cặp đôi đăng ký kết hôn, tăng so với mức 4,75 triệu cặp cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng mức tăng này chủ yếu đến từ việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, thay vì phản ánh sự thay đổi thực chất trong quan niệm của giới trẻ về hôn nhân.
Giới chuyên gia nhận định các ưu đãi mang tính khuyến khích hiện nay vẫn chưa đủ để giải quyết những vấn đề cốt lõi. Ông Yi Fuxian, chuyên gia tại Đại học Wisconsin–Madison (Mỹ), cho rằng chi phí sinh hoạt cao, giá nhà đắt đỏ và thị trường lao động bấp bênh mới là những rào cản lớn nhất. “Nếu người trẻ không có việc làm ổn định, họ chắc chắn không thể kết hôn và cũng không thể sinh con”, ông nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, độ tuổi kết hôn ngày càng muộn cũng đặt ra thách thức dài hạn. Nếu trước đây nhiều người lập gia đình ở đầu tuổi 20, thì nay không ít người chỉ kết hôn khi đã ngoài 30, kéo theo những khó khăn về sinh sản. Trong bối cảnh đó, nỗ lực khuyến khích kết hôn của Trung Quốc được xem là bước đi cần thiết, nhưng vẫn cần các giải pháp sâu rộng hơn để chạm tới gốc rễ của bài toán dân số.


