Qua đó, giáo viên học sinh các trường có căn cứ học tập ôn luyện chuẩn bị tốt nhất cho kỳ thi có ý nghĩa quan trọng này.
Đúng như thông tin công bố về kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia ban hành cách đây vài ngày, các đề thi minh hoạ hầu hết tập trung vào nội dung kiến thức lớp 12. Kiến thức lớp 11, lớp 10 chỉ chiếm một phần nhỏ, chưa đến 10% trong cấu trúc đề thi. Thậm chí ở một số môn gần như không có nội dung kiến thức lớp 10. Độ khó của các đề cũng giảm so với đề thi trung học phổ thông năm 2018.
Thí sinh dự thi THPT quốc gia 2018. Ảnh: TTO
Đề thi môn Ngữ Văn vẫn bao gồm 3 phần đọc hiểu, nghị luận xã hội và nghị luận văn học. Cấu trúc đề không đổi so với đề thi năm 2017 và 2018. Tuy nhiên, theo đánh giá của giáo viên bộ môn vấn đề đặt ra trong đề thi khá hay và phù hợp với độ tuổi 18 của học sinh lớp 12.
Điều này khắc phục được tình trạng đề thi vượt quá tầm nhận thức của lứa tuổi học sinh chỉ vừa rời ghế nhà trường trong đề thi năm trước. Qua đó, thể hiện tinh thần cầu thị, tiếp thu có chọn lọc những ý kiến đóng góp của giáo viên và học sinh từ những bất cập của đề thi các năm trước. Ngoài ra, nội dung đọc hiểu của đề với 4 câu hỏi đã thể hiện đúng nghĩa là đọc hiểu, chứ không kiểm tra về kiến thức từ ngữ, ngữ pháp như nhiều năm. Nhờ vậy, phát huy tính mở của đề thi, giúp thí sinh bày tỏ quan điểm của mình một cách rõ ràng.
Đặc biệt, theo giáo viên Đỗ Đức Anh, Phó Tổ trưởng Tổ bộ môn Ngữ Văn, Trường Trung học phổ thông Bùi Thị Xuân, Quận 1, 100% kiến thức của đề tham khảo nằm trong chương trình lớp 12. Như vậy, việc ôn luyện của học sinh sẽ không quá nặng nề.
Giáo viên này cho rằng: "Với kiến thức như thế này, rõ ràng học sinh chỉ cần nắm vững và học tốt kiến thức lớp 12 là có thể hoàn thành đề thi một cách dễ dàng. Có một điều băn khoăn là đề thi minh hoạ của Bộ GD&ĐT thường hay hơn đề thi thật. Không biết đến đề thi thật có sự thay đổi nào hay không.
Nhưng trên tinh thần với đề thi minh họa như thế này,học sinh có quyền khả quan, giáo viên có quyền vui vẻ vì sẽ không gặp quá nhiều áp lực khi phải ôn thêm lớp 10, 11 mà có thể tập trung kỹ vào lớp 12".
Tương tự, đề minh họa môn Toán được nhiều giáo viên bộ môn đánh giá dễ hơn so với năm học vừa rồi, đặc biệt cấu trúc đề tương đương đề thi năm 2016, 2017. Sự phân hóa của đề tập trung ở 10 câu cuối, với mức độ nhẹ nhàng hơn so với năm liền kề (2018).
Trong đó, từ câu 1 đến câu 35 tương ứng với mức độ nhận biết và thông hiểu. Từ câu 36 đến 45, học sinh phải vận dụng kiến thức ở mức độ thấp. Câu 46 đến 50 tương ứng với mức độ vận dung cao. Đặc biệt, bài toán thực tiễn về lãi suất được đánh giá khó hơn đề các năm trước. Cấu trúc đề thi này cũng duy trì nhiều năm nay nên giáo viên và học sinh cũng không bất ngờ. Đề có khoảng 4 câu thuộc kiến thức lớp 11 và chỉ một ý nhỏ của kiến thức lớp 10, chiếm chưa đến 10% cơ cấu đề.
Tuy nhiên, theo thầy Ngô Phạm Hưng Thịnh, Tổ trưởng Tổ bộ môn Toán, Trường THPT Nguyễn Du, Quận 10, với mục đích đề thi 2 trong 1, vừa xét tốt nghiệp, vừa xét tuyển vào đại học, nếu mức độ đề như thế khả năng điểm chuẩn năm 2019 sẽ cao hơn so với năm 2018 rất nhiều.
"Giống như năm 2016, 2017, điểm thi cao và điểm chuẩn cũng cao theo, nhiều em mất cơ hội vào những trường đại học nổi tiếng trong cả nước. Chính vì thế, tôi cho rằng, học sinh khá giỏi nên phải ôn luyện nhiều hơn để không bị những sai sót ngớ ngẩn, không đáng, dẫn đến điểm thi không cao. Đề kiểu này các em phải chắt chiu từng câu để có thể đạt điểm tối đa", thầy Hưng Thịnh cho biết thêm.
Ghi nhận những tín hiệu tích cực từ đề minh họa, giáo viên Phạm Văn Lục, Phó tổ trưởng Tổ bộ môn Vật Lý, Trường Trung học phổ thông Nguyễn Trung Trực, Quận Gò Vấp, cho rằng đề minh hoạ năm nay có sự chuyển hóa khá uyển chuyển giữa các mức độ trung bình - khá - giỏi. Số câu thật khó ít hơn so với năm trước với 8/40 câu, chiếm 2 điểm trong tổng điểm bài thi. Kiến thức 11 trong đề minh hoạ Vật lý chỉ có 2 câu, chiếm nửa điểm, trong khi kiến thức lớp 10 hoàn toàn không có.
Thí sinh có sức học trung bình có thể đạt 5 đến 6 điểm, mức trung bình khá có thể đạt đến 8 điểm. Giáo viên Phạm Văn Lục lưu ý: "Lớp 11 thì thấy người ta cho 2 phần trọng điểm là dòng điện không đổi và quang học, không dàn trải như năm ngoái. Dạy lớp 12 cho chắc căn bản để học sinh trung bình có thể lấy trọn điểm phần cơ bản. Phần cơ bản cho kiến thức chuẩn thôi. Để xét đại học phải đầu tư thật sự, những câu khó vẫn khó như mọi năm, chỉ khác là số câu khó ít đi. Về mặt kỹ thuật, nếu coi thi nghiêm túc, đánh giá đúng thực chất thì vẫn đảm bảo tin cậy để xét đại học".
Điểm khác biệt đáng lưu ý trong năm nay là cách tính điểm tốt nghiệp với các tỷ lệ điểm trung bình năm học 12 và điểm trung bình các bài thi trung học phổ thông quốc gia. Nếu năm 2018 tỷ lệ này là 50-50, thì kỳ thi năm 2019, điểm trung bình năm lớp 12 chỉ chiếm 30%, 70% còn lại quyết định bởi điểm thi trung học phổ thông quốc gia.
Với cơ cấu điểm như thế một số giáo viên lo ngại cho những thí sinh chỉ đặt mục tiêu tốt nghiệp trung học phổ thông, không đầu tư học tập nghiêm túc sẽ khó lòng đạt điểm 5-6. Trong khi, tỷ lệ điểm trong năm học, thường được giáo viên cho ở mức cao hơn, chỉ chiếm phần nhỏ trong cơ cấu điểm.
Tuy nhiên, thầy Nguyễn Hùng Khương, Phó Hiệu trưởng Trường trung học phổ thông Bùi Thị Xuân, với tỷ lệ này đánh giá đúng thực chất kết quả học tập: "Để đánh giá học sinh phải đánh giá cả một quá trình, trong lúc học và cả kỳ thi. Nhưng đánh giá 50/50 như năm trước thì có những thông tin như giáo viên thương học trò mình nên cho điểm cao, nên cũng ảnh hưởng đến việc đánh giá chính xác kết quả. Cho nên, tỷ lệ 70/30 sẽ đánh giá chính xác hơn năng lực người học. Với tỷ lệ đó, học sinh phải cố gắng hơn. Học sinh cố gắng đạt điểm cao trong kỳ thi Trung học phổ thông Quốc gia cũng là cơ hội để các em trúng tuyển vào các trường đại học tốt hơn".
Sau những sự cố sai sót của kỳ thi trung học phổ thông quốc gia 2018, kỳ thi năm nay Bộ Giáo dục và Đào tạo có những bước chuẩn bị khá sớm và rõ ràng. Những điều chỉnh kỹ thuật theo hướng an toàn, nghiêm túc cùng với những cải tiến hoàn thiện đề thi 2 trong 1 mà ngành giáo dục đang tích cực thực hiện hy vọng sẽ mang đến một mùa thi thành công, đánh giá đúng năng lực, trao đúng cơ hội cho thí sinh xứng đáng.
