Giáo dục là quốc sách hàng đầu
Đảng và Nhà nước từ lâu luôn xem giáo dục là vấn đề quốc sách hàng đầu, và những năm gần đây đề ra nhiều nhiệm vụ to lớn cho công cuộc cải cách ngành giáo dục.
Điển hình, Bộ Chính trị ra Kết luận số 91 ngày 12/8/2024 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”.
Tháng 11/2024, tại Phiên họp năm 2024 của Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm sự nghiệp giáo dục đào tạo, luôn đặt giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; việc thực hiện Nghị quyết 29 của Trưng ương, Kết luận 91 của Bộ Chính trị nhằm phát triển giáo dục đào tạo trong kỷ nguyên mới-kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Thủ tướng nhấn mạnh việc lấy con người làm trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực và là nguồn lực của sự phát triển. Thủ tướng cũng nêu ra vấn đề thời gian, trí tuệ, khát vọng, tiềm lực, hội nhập để đưa nền giáo dục đào tạo ngang tầm, theo kịp các nước phát triển càng sớm càng tốt.
Còn tại buổi gặp mặt đại diện các nhà giáo tiêu biểu năm 2024 nhân dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Thủ tướng nhấn mạnh, hướng tới kỷ nguyên mới, kỷ nguyên xây dựng đất nước giàu mạnh và thịnh vượng; giáo dục tiếp tục là quốc sách hàng đầu; sự nghiệp giáo dục và đào tạo nước nhà phải quyết liệt đổi mới căn bản và toàn diện hơn nữa, để giáo dục và đào tạo Việt Nam đạt trình độ tiên tiến của khu vực châu Á vào năm 2030 và đạt trình độ tiên tiến của thế giới vào năm 2045.
Có thể thấy rất nhiều mục tiêu quan trọng mang ý nghĩa sống còn đều nằm trong giáo dục – đào tạo. Vì giáo dục là yếu tố căn bản để tạo ra một thế hệ giàu tri thức, làm nền tảng, là nguồn lực thúc đẩy quốc gia đi lên.

Nhiều quốc gia phát triển trên thế giới như Phần Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc… đều cho thấy một mối liên kết chặt chẽ giữa chất lượng giáo dục và tốc độ phát triển kinh tế - xã hội.
Đổi mới giáo dục luôn được quan tâm để không thể chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức. Giáo dục ngày nay hướng đến việc rèn luyện kỹ năng, phát triển tư duy phản biện và khả năng thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của thế giới.
Xã hội bước vào thời đại công nghệ 4.0 với sự ra đời của trí tuệ nhân tạo, chỉ trong thời gian ngắn đã có nhiều thay đổi chóng mặt. Các ngành nghề có sự thay đổi về cơ cấu nhân sự, nhiều nhiệm vụ được giản lược nhờ có công nghệ. Sự thay đổi này đặt ra thách thức cho nguồn nhân lực, đòi hỏi phải nâng cao trình độ, kỹ năng chuyên sâu để giữ vững giá trị cũng như nhanh chóng nắm bắt, làm chủ các công nghệ tiên tiến, tận dụng chúng để phục vụ cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Không chỉ thế, nước ta đã và sẽ nâng tầm quan hệ chiến lược với nhiều quốc gia khác trên thế giới, từ đó sẽ xuất hiện hàng loạt thỏa thuận song phương, đa phương được ký kết và để hiện thực hóa một cách hiệu quả những nội dung này cần nguồn lực tri thức to lớn.
Nguồn lực này không ai khác là thế hệ trẻ năng động, sáng tạo. Và để tạo hành trang vững chắc cho thế hệ tương lai vươn ra thế giới, giáo dục là vấn đề cốt lõi. Nếu một quốc gia không thể có tầng lớp tri thức đảm bảo nắm vững và khai thác hiệu quả dòng chảy công nghệ, tri thức số, và cả các vấn đề kinh tế-địa chính trị thì không tận dụng được cơ hội để bứt phá.
Đất nước ta lại đang quyết liệt mục tiêu “Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” thì càng phải nhanh chóng cải cách sâu sắc ngành giáo dục để đảm bảo không bỏ lỡ thời cơ.
Đổi mới giáo dục là nền tảng của nguồn lực tri thức
Thực tế tổng kết quá trình đổi mới giáo dục thời gian qua ở nước ta đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại buổi gặp mặt các nhà giáo tiêu biểu năm 2024 đã đánh giá thời gian qua, ngành giáo dục đã đổi mới về tư duy, nhận thức và phương thức, quy mô và chất lượng dạy và học, đóng góp cho tiến trình đổi mới và hội nhập của đất nước.
Dễ dàng nhận thấy, sau một quá trình thay đổi sâu rộng, hiện tại quy mô và mạng lưới các cơ sở giáo dục, đào tạo phát triển rộng khắp, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu học tập đa dạng của người dân. Hệ thống giáo dục quốc dân ngày càng hoàn thiện theo hướng mở và liên thông, tiệm cận với chuẩn mực quốc tế. Chất lượng giáo dục ở các cấp học tiếp tục được nâng lên…
Mới đây nhất, Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước. Thời điểm thực hiện từ đầu năm học mới 2025-2026. Quyết định được đưa ra trong phiên họp Bộ Chính trị ngày 28/02/2025 để kiểm điểm, đánh giá kết quả triển khai bước đầu việc thực hiện Nghị quyết 18 của Trung ương.
Để tiếp tục nhiệm vụ đổi mới giáo dục, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành liên quan cần rà soát, bổ sung các chính sách đào tạo nhân lực, thu hút nhân tài, giữ chân nguồn chất xám phục vụ giáo dục đào tạo….
Như tại phiên họp Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo năm 2024, người đứng đầu Chính phủ lưu ý một số nội dung liên quan đến rà soát quy hoạch mạng lưới, chất lượng đội ngũ nhà giáo, nhất là giáo viên mầm non, tiểu học; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, các ngành kinh tế mới nổi; nguồn lực dành cho đầu tư giáo dục; từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai, mở rộng đào tạo các ngoại ngữ khác theo yêu cầu của công việc.
Thủ tướng nhấn mạnh thêm khía cạnh thu hút sử dụng chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài về giảng dạy, nghiên cứu và làm việc ở các cơ sở giáo dục và đào tạo tại Việt Nam, Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì nghiên cứu, xây dựng “Đề án xây dựng cơ chế, chính sách đột phá để thu hút, sử dụng chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài về giảng dạy, nghiên cứu và làm việc ở các cơ sở giáo dục Việt Nam”.
Thủ tướng cũng yêu cầu xây dựng các trường học Việt Nam ở nước ngoài phải đảm bảo vừa dạy và học kiến thức, vừa học truyền thống lịch sử, văn hoá, có môn tiếng Việt, Thủ tướng cũng chỉ rõ các thiết chế trong xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời phải có cơ chế, chính sách khuyến khích, mọi người phải bình đẳng tiếp cận vấn đề này; xây dựng phong cách học tập suốt đời.