Khơi nguồn sáng tạo ngay từ ghế nhà trường

Ngành giáo dục TPHCM đã đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo vào trường học từ những hoạt động học tập, hình thành cho học sinh ước mơ, khát vọng, tư duy đổi mới sáng tạo.

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã xác định, đột phá trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là yếu tố quyết định để đưa nước ta phát triển giàu mạnh. Ứng dụng vào thực tế, ngành giáo dục TPHCM đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo vào trường học từ những hoạt động học tập, hình thành cho học sinh ước mơ, khát vọng, tư duy đổi mới sáng tạo.

Thế hệ tương lai luôn có ý tưởng mới, phong phú, chỉ cần thầy cô đưa tinh thần đổi mới vào, sẽ giúp các em gia tăng tính sáng tạo, khả năng tư duy, dám nghĩ dám làm. Lê Ngọc Phương Thy, học sinh lớp 12, Trường Trung học phổ thông Cần Thạnh giới thiệu công trình nghiên cứu khoa học vừa tham gia cuộc thi “Khoa học kỹ thuật cấp thành phố năm học 2025 – 2026” với niềm hứng khởi, "Đề tài của tụi em là “Nghiên cứu thực trạng và xây dựng mô hình và tuyên truyền xử lý pin an toàn tại xã Cần Giờ”. Tâm đắc nhất là mô hình được triển khai đầu tiên tại xã Cần Giờ, và áp dụng được mô hình KIP, là mô hình về kiến thức, thái độ, từ đó chi phối được hành vi của người dân. Em mong muốn, tại xã Cần Giờ hay những xã lân cận, được trang bị những thùng thu gom chuyên dụng để phân loại pin đúng cách, từ đó, giữ được môi trường xanh, sạch, đẹp hơn".

Là bạn đồng hành nghiên cứu, thực hiện, bạn Nguyễn Bá Lộc chia sẻ, "Đầu tiên em cũng hơi rụt rè, em thấy các bạn đăng ký đề tài rất hay nên cũng muốn bản thân góp sức xây dựng nên một bài nghiên cứu. Sau khi tham gia, em bổ sung được rất nhiều kỹ năng, như làm việc nhóm, thuyết trình, thiết kế được những ấn phẩm tuyên truyền, các lộ trình thu gom cũng như phối hợp được với đoàn xã, đoàn thanh niên địa phương".

Tại cuộc thi “Khoa học kỹ thuật cấp thành phố năm học 2025 – 2026” vừa rồi, trường Trung học cơ sở Trần Quang Khải có một đề tài được chọn là “Cách phòng chống bệnh cảm cúm từ phương pháp y học cổ truyền”. Em Trần Ngọc Anh Khoa, chủ nhiệm đề tài cho biết, "Em cảm thấy tự tin hơn, khả năng trình bày cũng tốt hơn, điều em thích nhất trong đề tài là sự sáng tạo, chủ đề trong đây là chủ đề khoa học, và khoa học thì mình được quyền chọn nhiều vấn đề trong cuộc sống mà mình thích, rồi mình tìm tòi và rủ bạn làm chung, giúp tăng khả năng tư duy và sáng tạo".

Qua trinh nghien cuu bai thuoc “Cách phòng chống bệnh cảm cúm từ phương pháp y học cổ truyền”
Học sinh trường Trung học cơ sở Trần Quang Khải nghiên cứu đề tài “Cách phòng chống bệnh cảm cúm từ phương pháp y học cổ truyền”

Khi tham gia vào các nhóm nghiên cứu khoa học các em được rèn luyện nhiều kỹ năng, từ việc học cách làm việc nhóm, cách tham gia vào một dự án khoa học, khả năng phân tích, đến rèn luyện tính kiên nhẫn... hay đơn giản hơn là cách tự tin bày tỏ quan điểm của mình trước mọi người. Bạn Hà Thụy Kim Nguyên bày tỏ, "Lúc đầu em cảm thấy rất lo lắng, hồi họp, cảm thấy sợ mình không làm được, nhưng khi trực tiếp tham gia cuộc thi, gặp gỡ được nhiều bạn mới thì  cảm thấy tự tin hơn trong việc giao tiếp, có thể nói lên quan điểm chính mình khi đứng trước đám đông. Em sẵn sàng và mong chờ có các chương trình thi sắp tới nữa".

Từ góc độ gia đình, bà Ngô Thị Thu Hiền, phụ huynh em Hà Thụy Kim Nguyên cho biết, rất vui và phấn khởi, gia đình cũng động viên cháu, mấy nay cả nhà cũng rộn ràng lắm, cùng xem tài liệu, cùng trao đổi thêm với cháu để cháu có thêm tự tin, động lực, giúp cháu có được trải nghiệm… mong là cháu sẽ trưởng thành hơn.

Giáo viên đóng vai trò xúc tác, không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn thiết kế nhiều hoạt động gợi mở, động viên học sinh khám phá. Thầy Nguyễn Phương Tiến, phụ trách môn Khoa học tự nhiên, trường Trung học cơ sở Trần Quang Khải khẳng định, về phía nhà trường, Ban giám hiệu luôn tạo điều kiện cho các bạn học sinh trong các dự án, các ý tưởng. Trường có các câu lạc bộ, khi các bạn có ý tưởng thì sẽ được thầy cô hướng dẫn và cả ban giám hiệu đồng hành, cho các bạn có không gian thoải mái nhất để các bạn phát huy tính sáng tạo của mình.

Gio hoc ngoai khoa cua hoc sinh lop 8 truong Tran Quang Khai
Giờ học ngoại khóa của các em học sinh trường Trung học cơ sở Trần Quang Khải

Bà Nguyễn Thị Hường, Phó hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Ngô Tất Tố cho rằng, nhà trường chính là nơi xây dựng môi trường học tập sáng tạo, hỗ trợ tích cực, hiệu quả cho học sinh, chấp cánh cho những ý tưởng bay cao, bay xa hơn, định hướng tương lai. Nhà trường luôn luôn tạo sân chơi cho bé theo kế hoạch của Sở hoặc trong chuyên môn gắn liền với thực tiễn. Ví dụ như ở môn Mỹ Thuật, các con có thể tận dụng những sản phẩm tái chế để vẽ áo dài, thiết kế áo dài mới từ các áo đầm, áo dài cũ, hoặc ở bộ môn âm nhạc thì các con có thể làm các nhạc cụ từ các vật liệu, còn với khoa học tự nhiên, toán hoặc công nghệ thì trường đều thiết kế những sản phẩm steam cho con để con được ứng dụng vào thực tiễn, con được nghiên cứu và các lớp cũng được sự đầu tư từ ba mẹ, thầy cô, các con rất hào hứng với các sân chơi như thế này.

Từ các giờ học, các phong trào hay cuộc thi nghiên cứu khoa học như thế sẽ trở thành sân chơi bổ ích, để học sinh thể hiện ý tưởng táo bạo của tuổi trẻ, hình thành khát vọng đổi mới sáng tạo và tinh thần của nhà khoa học ngay lúc còn trên ghế nhà trường; thúc đẩy cuộc cách mạng công nghệ 4.0 của TPHCM và cả nước.

Bình luận