Hiện nay, 2 đại học quốc gia đang chủ động rà soát, sắp xếp, tinh gọn lại các đơn vị trực thuộc, nhằm giải quyết những tồn tại, bất cập, hạn chế, tập trung vào mục tiêu phát triển, sứ mệnh đặt ra. Đồng thời kết thúc hoạt động những đơn vị, đầu mối không hiệu quả; sáp nhập, bổ sung chức năng, nhiệm vụ những ban, đơn vị có chức năng trùng lặp, giao thoa…
GS.TSKH Đào Trọng Thi, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội, nguyên Giám đốc Đại học quốc gia Hà Nội cho rằng, phương án sắp xếp 2 đại học quốc gia cần kế thừa những lợi thế của mô hình đại học quốc gia hơn 30 năm qua, nhất là đầu tư trọng điểm về cơ sở vật chất, đi đôi với quyền tự chủ cao…, nhằm bảo đảm hiệu quả, phát huy tốt nhiệm vụ nghiên cứu, đào tạo.
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, việc sắp xếp 2 đại học quốc gia phải dựa trên luận cứ khoa học, tư duy đột phá, đổi mới và kinh nghiệm quốc tế, cũng như bối cảnh, tình hình và xu thế hiện nay về giáo dục đào tạo và nghiên cứu khoa học là bảo đảm xuyên suốt, thống nhất, đồng bộ, từ giáo dục phổ thông đến giáo dục đại học, trên đại học, từ dạy nghề đến giáo dục đại học, vấn đề giáo dục đại học gắn với nghiên cứu đào tạo các nguồn nhân lực chất lượng cao…
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2 đại học quốc gia khẩn trương thành lập tổ công tác có sự tham gia của các bộ, ngành liên quan hoàn thiện báo cáo tổng kết về mô hình tổ chức bộ máy 2 đại học quốc gia, phương án cải cách, tinh gọn bộ máy để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong tình hình mới...
Trong đó, 2 đại học quốc gia cần đánh giá một cách hệ thống quá trình hình thành, phát triển; chỉ rõ những ưu điểm, bất cập, tồn tại, hạn chế, giải pháp khắc phục.
Từ đó, xây dựng đề án sắp xếp, tinh gọn bộ máy bảo đảm dân chủ, khoa học, có sự kế thừa tên tuổi, vị thế của 2 đại học quốc gia cũng như trách nhiệm đối với tương lai phát triển của đất nước, trong lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu, đổi mới, sáng tạo khoa học công nghệ.
Đề án kiện toàn, sắp xếp, đổi mới bộ máy tổ chức 2 đại học quốc gia cần làm rõ chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước của các bộ chuyên ngành đối với 2 đại học quốc gia về con người; tài sản, cơ sở vật chất; tài chính; hoạt động giáo dục, đào tạo; nghiên cứu khoa học, công nghệ… theo quy định pháp luật.
Phó Thủ tướng lưu ý, công tác kiện toàn, sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy phải giúp 2 đại học quốc gia tự chủ mạnh mẽ hơn nữa. Trong đó, tách bạch nguồn lực Nhà nước đầu tư cho hoạt động nghiên cứu, giảng dạy, sáng tạo và đổi mới khoa học công nghệ trọng điểm của quốc gia, trong đó có các lĩnh vực mũi nhọn (vật liệu, chuyển đổi xanh, trí tuệ nhân tạo, điện hạt nhân, bán dẫn,…).
Đồng thời đẩy mạnh tự chủ đối với các đơn vị, trung tâm nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ… theo đặt hàng của doanh nghiệp, nhu cầu của xã hội.
Hai đại học quốc gia cần rà soát lại quy chế hoạt động; xây dựng dự thảo nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ; kiến nghị những cơ chế, chính sách mới tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thực hiện sứ mệnh mới được Đảng, Nhà nước giao.