Xe Hybrid là gì ?
Trong tiếng Anh, Hybrid có nghĩa là "hỗn hợp", "lai tạo", bởi thế, một chiếc xe được gọi là "Hybrid" nếu nó có khả năng sử dụng từ 2 loại năng lượng trở lên để hoạt động.
Mục đích ra đời của khái niệm xe lai - Hybrid - nhằm để tiết kiệm nhiên liệu và bảo vệ môi trường. Về sau này, các hãng sản xuất tìm ra phương án tối ưu hoá các động cơ điện và mang đến thêm mục đích tăng khả năng vận hành và tính hiệu quả, điển hình như hãng xe đại gia Porsche ứng dụng hybrid trên siêu xe 918 Spyder nhằm tạo ra một trong những chiếc siêu xe thể thao tốc độ nhanh nhất thế giới.
Siêu xe 918 Spyder của Porche, chiếc Hybrid có tốc độ nhanh nhất thế giới
Một chiếc xe Hybrid có cấu tạo bao gồm các bộ phận như sau:
* Động cơ xăng: Động cơ xăng của xe Hybrid cũng giống như động cơ xăng của những chiếc xe thông thường, nhưng nhỏ hơn, vì thế tiết kiệm nhiên liệu và ít tạo ra khí thải.
* Bình xăng: Bình xăng trên xe Hybrid là nguồn cung cấp năng lượng chính cho xe.
* Motor điện: Motor điện trên xe Hybrid rất phức tạp, bởi nó có thể tạo ra năng lượng giúp xe tăng tốc, đồng thời nó có thể giúp xe giảm tốc độ và nạp năng lượng cho ắc quy.
* Máy phát điện: Tương tự như motor điện, nhưng chỉ làm nhiệm vụ tạo ra nguồn điện.
* Bình ắc-quy: Bình điện trên xe Hybrid có nhiệm vụ dự trữ năng lượng cho motor điện của xe hoạt động.
* Bộ truyền động: Ở hầu hết xe Hybrid, bộ truyền động có chức năng gần giống như bộ truyền động của những chiếc xe thông thường, tuy nhiên được kết nối với bộ xử lý trung tâm của xe để tối ưu hóa lực kéo từ các loại động cơ.
Các loại xe Hybrid:
Ngày nay, khai thác những thành quả tiến bộ của công nghệ, các mẫu xe lai thường được thiết kế theo 2 nhóm nguyên lý:
Hybrid song song (Parallel Hybrid) là động cơ đốt trong cung cấp lực kéo cho các bánh xe. Động cơ điện chỉ đóng vai trò hỗ trợ cho động cơ xăng, khi chiếc xe cần gia tốc nhanh. Ngoài ra, nếu lượng pin còn lại đủ lớn, động cơ điện sẽ thay thế động cơ xăng để hoạt động trong điều kiện xe di chuyển chậm, không cần nhiều sức mạnh. Trong điều kiện này, việc sạc lại pin đến từ hệ thống tái tạo năng lượng từ lực thắng (Regenerative Braking) chứ không đến từ mô-tơ điện. Những mẫu xe trang bị hybrid song song cho khả năng vận hành tốt, nhưng hiệu quả nhiên liệu chỉ được cải thiện một phần.
Hybrid nối tiếp-song song (series-parallel hybrid) là cơ cấu hybrid phức tạp và đòi hỏi chi phí sản xuất cao. Nhờ bộ chia công suất, năng lượng từ động cơ đốt trong và động cơ điện được biến thiên liên tục và bổ trợ cho nhau giúp chiếc xe có hiệu quả hoạt động tốt nhất. Cơ cấu hoạt động luân phiên giúp cụm pin trên xe hầu như lúc nào cũng được sạc đầy. Xe có thể vận hành bởi chế độ lái thuần động cơ điện (EV-mode), rất hữu ích khi di chuyển trong điều kiện giao thông đông đúc. Đây là dạng xe lai Hybrid tiên tiến và tối ưu nhất hiện nay.
Ngoài ra, do có sự cấu thành bởi 1 phần là động cơ điện, xe Hybrid thường hay bị nhầm lẫn với "xe điện" - loại xe chỉ dùng năng lượng điện sạc từ bên ngoài để vận hành, loại xe này được gọi là "Plug-in Hybrid". Đây là những loại xe dùng điện đơn thuần, tức là chúng chỉ dùng điện năng tích trữ trong bộ pin để cung cấp cho mô-tơ điện và từ đó tạo ra lực kéo cho chiếc xe. Đặc điểm chung của những loại xe này là chúng đều có một cụm pin Li-ion rất lớn, đủ để cung cấp cho một hành trình di chuyển tương đối dài (khoảng vài trăm km).
Cụm pin này được sạc thông qua nguồn điện từ bên ngoài. Loại xe Plug-in Hybrid nổi tiếng mà có thể các bạn đã thường nghe đến nhất là Tesla - Model S - mẫu xe chạy điện đạt tốc độ nhanh nhất ở thời điểm hiện tại (tốc độ tối đa 210km/h, tăng tốc 0-100km/h trong 4,2 giây).
Tương lai của xe Hybrid ở Việt Nam
Định hướng của Chính phủ là khuyến khích tiêu dùng và phát triển xe thân thiện với môi trường trong đó có xe hybrid. Định hướng này thể hiện rất rõ qua luật Thuế 106/QH13/2016 khi quy định giảm 30% thuế tiêu thụ đặc biệt cho dòng xe hybrid xăng kết hợp năng lượng điện nếu xe hybrid này chứng minh mức tiêu hao nhiên liệu giảm 30% so với xe chạy xăng thông thường cùng dung tích và cùng số chỗ ngồi.
Tuy nhiên, theo thống kê từ Bộ Giao thông vận tải, đến tháng 8/2017 chỉ có 1.299 xe ô tô hybrid và 8 ô tô điện được nhập khẩu vào Việt Nam, điều này do tác động bởi nhiều yếu tố như cách diễn giải về mức thuế, độ chênh của các tiêu chuẩn và quy phạm kỹ thuật trong nước, cũng như tâm lý người tiêu dùng còn bỡ ngỡ, e dè...
Tại Việt Nam hiện nay, với tình trạng kẹt xe thường xuyên, nếu hoạt động ở chế độ vận hành thuần điện (EV mode), xe Hybrid không hề phát thải khí carbonic và không lãng phí một giọt xăng nào. Vì thế, không chỉ khuyến khích tiêu dùng thông qua việc giảm thuế mà Chính phủ còn có định hướng khuyến khích sản xuất dòng xe này. Trong Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 đã nhấn mạnh việc khuyến khích sản xuất dòng xe thân thiện môi trường (trong đó có xe Hybrid).
Tin rằng, dòng xe lai - Hybrid sẽ có mặt phổ biến hơn trên thị trường nước ta, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường và theo kịp đà phát triển của công nghệ ô tô thế giới.
