Tin tứcBộ GTVT vừa xin ý kiến góp ý vào dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về thu phí sử dụng đường bộ cao tốc.
Nghị định hướng dẫn Luật Đường bộ 2024 vừa được Quốc hội ban hành với mục tiêu hoàn thiện cơ sở pháp lý, quy định rõ về loại hình và đối tượng thu phí, phương án tổ chức thực hiện, đảm bảo tính khả thi và công khai, minh bạch.
Về mức phí, Bộ GTVT cho biết, mức thu phí được xác định cơ bản bù đắp chi phí quản lý, vận hành thu phí, bảo trì đường cao tốc.
Mức thu được xây dựng trên cơ sở pháp luật về phí và lệ phí, khấu trừ các loại thuế, phí đã thu liên quan, tránh thu phí trùng phí, đảm bảo hài hòa với mức thu dịch vụ sử dụng đường bộ và đường cao tốc đầu tư theo hình thức PPP.
Bộ GTVT cũng cho biết, hiện có 12 dự án, đoạn tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư, đại diện chủ sở hữu đã đưa vào khai thác.
Do vậy, mức phí được xây dựng trên cơ sở lợi ích của của chủ phương tiện. Đồng thời có tham khảo thông lệ quốc tế, theo đó người sử dụng đường cao tốc thường sẵn sàng chi trả mức chi phí tương đương với 50-70% lợi ích thu được khi sử dụng đường cao tốc.
10 tuyến cao tốc dự kiến thu phí: Hà Nội - Thái Nguyên, TPHCM - Trung Lương, Mai Sơn - QL45, QL45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Hòa Liên, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây và Mỹ Thuận - Cần Thơ.
Tại dự thảo nghị định, Bộ GTVT đề xuất mức phí sử dụng cao tốc nhà nước đầu tư như sau: Mức phí sử dụng đường cao tốc áp dụng đối với đường cao tốc đáp ứng đầy đủ các quy định về điều kiện triển khai thu phí (Mức 1): tương đương với 70% lợi ích thu được khi sử dụng đường cao tốc (khoảng 1.300 đồng/xe.km).
Mức phí sử dụng đường cao tốc áp dụng đối với các dự án đường cao tốc đã được quyết định chủ trương đầu tư trước ngày Luật Đường bộ có hiệu lực thi hành, khi đưa vào khai thác mà chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quy định tại Luật Đường bộ (Mức 2): tương đương với 50% lợi ích thu được khi sử dụng đường cao tốc (khoảng 900 đồng/xe.km).
Về lợi ích của chính sách, Bộ GTVT cho biết, việc thu phí cao tốc do nhà nước đầu tư sẽ tạo nguồn thu ngân sách nhà nước khi huy động kịp thời, hợp lý nguồn lực từ người sử dụng đường cao tốc, góp phần tạo nguồn kinh phí để đầu tư phát triển hệ thống đường cao tốc, chi thực hiện công tác quản lý, bảo trì. Số tiền thu được, sau khi trừ các chi phí tổ chức thu phí sẽ được nộp về ngân sách nhà nước và được sử dụng theo quy định của Luật Ngân sách.
"Với mức phí đề xuất như đã nêu trên, dự kiến sau khi triển khai thu phí đối với 10 tuyến cao tốc đang khai thác, dự kiến số phí thu được 3.210 tỷ đồng/năm; số thu nộp ngân sách nhà nước là 2.850 tỷ đồng/năm", Bộ GTVT cho biết.
Có chuyện phí chồng phí hay không?
Hiện nay Nhà nước đã thu phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện. Việc thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư có thể dẫn đến phản ứng của các đối tượng tham gia giao thông. Sẽ có ý kiến cho rằng “phí trùng phí”.
Lý giải về việc không phí trùng phí, Bộ GTVT cho biết, đường cao tốc đem lại lợi ích cho người tham gia giao thông cao hơn so với tuyến đường quốc lộ song hành. Người tham gia giao thông có quyền lựa chọn di chuyển trên quốc lộ song hành (không phải trả thêm tiền sử dụng đường cao tốc) hoặc trả tiền sử dụng đường cao tốc để hưởng chất lượng dịch vụ và lợi ích cao hơn. Việc thu phí sử dụng đường cao tốc đối với phương tiện lưu thông trên đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác không gây phí trùng phí.
Mức thu tiền sử dụng đường cao tốc được xác định với nguyên tắc phù hợp với chất lượng dịch vụ nhưng không vượt quá lợi ích thu được, khả năng chi trả của người sử dụng đường cao tốc và khấu trừ các loại thuế, phí đã thu liên quan.
Việc triển khai thu phí sử dụng đường bộ cao tốc sẽ chỉ được thực hiện sau khi Công trình đường bộ cao tốc được thiết kế, đầu tư xây dựng theo quy chuẩn; hoàn thành thi công xây dựng; hoàn thành lắp đặt trạm thu phí, hệ thống phần mềm, thiết bị đảm bảo công tác vận hành, phục vụ việc thu phí.
Đối với đường cao tốc đưa vào khai thác trước ngày 1/1/2025 mà chưa đáp ứng quy định tại Luật Đường bộ thì việc thu phí sẽ được triển khai sau khi đáp ứng điều kiện nêu trên.
