UBND tỉnh Lạng Sơn vừa có tờ trình gửi Thủ tướng đề nghị hỗ trợ nguồn vốn ngân sách trung ương để đảm bảo phương án tài chính, tháo gỡ khó khăn vướng mắc tại dự án BOT cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, kết hợp tăng cường mặt đường Quốc lộ 1 đoạn Km 1+800 đến Km106+500 thuộc tỉnh Bắc Giang và tỉnh Lạng Sơn (gọi tắt là dự án cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn).
Tại tờ trình này, UBND tỉnh Lạng Sơn đề nghị Thủ tướng xem xét, đồng ý chủ trương hỗ trợ từ nguồn ngân sách Trung ương khoảng 5.600 tỷ đồng (không quá 50% theo giá trị kiểm toán, quyết toán của dự án) để bù đắp dòng tiền thâm hụt trong thời gian thu phí hoàn vốn đảm bảo phương án tài chính và đảm bảo vận hành, khai thác dự án này.
Dự án cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn thực hiện theo hợp đồng BOT, do UBND tỉnh Lạng Sơn tiếp nhận bàn giao quyền và nghĩa vụ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền từ Bộ Giao thông vận tải vào tháng 5/2018.
Dự án có tổng mức đầu tư 12.188 tỷ đồng từ nguồn vốn của nhà đầu tư, vốn vay Ngân hàng VietinBank, không có hỗ trợ vốn ngân sách nhà nước.
Dự án được đưa vào khai thác, thu phí hợp phần tăng cường quốc lộ 1 từ ngày 1/6/2018; hợp phần cao tốc thông xe tháng 9/2019, thu phí từ ngày 18/2/2020.
Phương án ban đầu, dự án được thu phí hoàn vốn tại 2 trạm trên quốc lộ 1 và các trạm trên tuyến cao tốc, dự kiến doanh thu là 93 tỉ đồng/tháng.
Tuy nhiên, hiện nay doanh thu thu phí chỉ còn khoảng 30 tỉ đồng/tháng, đạt khoảng 32% phương án tài chính ban đầu. Việc này dẫn đến thâm hụt dòng tiền hoàn vốn của dự án, không đủ trả nợ gốc và lãi vay với ngân hàng.
UBND tỉnh Lạng Sơn lý giải các nguyên nhân khiến dự án BOT cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn có doanh thu thấp:
Việc cắt giảm 1 trạm thu phí tại km24+800 trên quốc lộ 1 so với phương án 2 trạm thu phí trên quốc lộ này nhưng không có phương thức hỗ trợ thay thế. Người dân có xu hướng đi trên tuyến quốc lộ 1, đoạn không phải trả phí.
Chưa tăng giá vé cao tốc, quốc lộ 1 theo phương án tài chính được duyệt, áp dụng miễn giảm cho hơn 4.200 xe xung quanh trạm thu phí tại km93+160 Quốc lộ 1.
Chưa hoàn thành cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng để nối thông tuyến cao tốc đến thành phố Lạng Sơn và cửa khẩu Hữu Nghị theo kế hoạch.
Ảnh hưởng của dịch Covid-19, chính sách biên mậu của Trung Quốc đối với các cửa khẩu dẫn đến tốc độ tăng trưởng và phân bổ lưu lượng xe trên tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn không đảm bảo như dự báo trong phương án tài chính.
Các yếu tố trên đã làm thay đổi các thông số đầu vào của dự án ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng trả nợ và vận hành dự án.
Doanh nghiệp dự án đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Lạng Sơn xem xét hỗ trợ bù đắp từ ngân sách nhà nước khoảng 5.600 tỷ đồng, tương ứng khoảng 49% tổng vốn đầu tư theo giá trị dự kiến quyết toán (khoảng 11.356 tỷ đồng).
Mức này vượt quá khả năng của tỉnh Lạng Sơn, do đó UBND tỉnh kính đề nghị Thủ tướng xem xét, đồng ý chủ trương hỗ trợ từ nguồn ngân sách trung ương khoảng 5.600 tỉ đồng (không quá 50% theo giá trị kiểm toán, quyết toán của dự án) để bù đắp dòng tiền thâm hụt trong thời gian thu phí hoàn vốn đảm bảo phương án tài chính và đảm bảo vận hành, khai thác ổn định của dự án BOT cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn.