Theo dự thảo Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong giao thông đường bộ, người chở trẻ em mà không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp sẽ bị phạt từ 0,8 đến 1 triệu đồng. Quy định này sẽ có hiệu lực từ 1/1/2026, mang đến những thay đổi quan trọng trong việc bảo vệ trẻ em khi di chuyển bằng ôtô.
Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền và giải quyết tai nạn giao thông, cho biết theo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, trẻ em dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 m không được ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ các loại ôtô chỉ có một hàng ghế. Quy định này nhằm giảm thiểu nguy cơ chấn thương cho trẻ em trong các tình huống khẩn cấp, khi lực va đập trong tai nạn có thể rất mạnh.
Thực tế, một nghiên cứu cho thấy, nếu xe chạy với tốc độ 30 km/h, lực tác động lên trẻ em nặng 10 kg có thể lên đến 150 kg, tương đương với việc một người lớn không thể giữ trẻ. Do đó, chỉ có thiết bị an toàn mới giúp bảo vệ trẻ em trong những tình huống khẩn cấp này.
Theo khảo sát, tỷ lệ sử dụng thiết bị an toàn trên ôtô tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM vẫn ở mức rất thấp. Chỉ có 2,6% số xe tại Hà Nội và 1,1% xe tại TP.HCM có thiết bị an toàn cho trẻ. Điều này cho thấy nhu cầu cấp thiết trong việc nâng cao nhận thức và hành động của người dân về an toàn giao thông, đặc biệt là trong việc chở trẻ em.
Một trong những yếu tố quan trọng cần thay đổi là thói quen ngồi xe của trẻ em. Các chuyên gia cảnh báo, việc để trẻ em ngồi ở ghế trước ôtô hoặc không sử dụng thiết bị an toàn sẽ làm tăng nguy cơ chấn thương nghiêm trọng khi có tai nạn xảy ra.
Một số quốc gia như Mỹ, Canada, Australia và Thụy Điển đã áp dụng quy định bắt buộc sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em từ những năm 1970, mang lại kết quả đáng kinh ngạc trong việc giảm tỷ lệ tử vong của trẻ em trong tai nạn giao thông. Tại Mỹ, tỷ lệ tử vong của trẻ em dưới 4 tuổi đã giảm 45% từ năm 1975 đến 2017, và tại Thụy Điển, con số này là 90% trong giai đoạn 1970-2010. Điều này cho thấy hiệu quả rõ rệt của các quy định bảo vệ trẻ em trên ôtô.
Các thiết bị an toàn cho trẻ em, như ghế nôi, ghế nâng, hay đệm nâng, không phải là những khoản chi phí lớn đối với các gia đình. Một chiếc ghế an toàn có giá từ 1,5 đến 2 triệu đồng, chiếm chưa đến 1% giá trị của một chiếc ôtô mới. Đây là một khoản chi phí hợp lý để bảo vệ sự an toàn của trẻ em khi di chuyển trên ôtô.
Việc tuân thủ các quy định về bảo vệ trẻ em trên ôtô không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là trách nhiệm bảo vệ sự an toàn cho các thế hệ tương lai. Mặc dù tỷ lệ sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em còn thấp, nhưng với các quy định pháp luật mới, hy vọng rằng nhận thức của cộng đồng sẽ được nâng cao, góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông và bảo vệ tính mạng của trẻ em trên mọi hành trình.