Trong những năm gần đây, cảng biển TPHCM đã đạt được sự tăng trưởng ấn tượng về sản lượng hàng hóa, với con số 124,8 triệu tấn năm 2019 lên đến hơn 128,2 triệu tấn năm 2023, theo thống kê từ Cục Hàng hải Việt Nam.
Trong đó, khu bến Cát Lái - Phú Hữu và khu bến Hiệp Phước đang đóng vai trò là các khu bến chính, với mật độ tàu thuyền cao, tiếp nhận các tàu tải trọng từ 20.000 đến 50.000 DWT.
Khu bến trên sông Sài Gòn cũng góp phần quan trọng với 10 bến cảng, gồm 36 cầu cảng với tổng chiều dài 5.341m, có khả năng tiếp nhận tàu trọng tải đến 60.000 DWT giảm tải.
Đặc biệt, tuyến luồng hàng hải Sài Gòn - Vũng Tàu, được duy tu nạo vét duy trì độ sâu 8,5m, cho phép các tàu tải trọng lớn lên đến 80.000 DWT có thể ra vào và làm hàng tại khu vực Thiềng Liềng và sông Ngã Bảy. Ngoài ra, tuyến luồng Soài Rạp giúp kết nối cảng biển Long An và khu vực TPHCM, dù vẫn còn một số điểm cạn, chưa hoàn toàn phù hợp cho tàu lớn.
Trong nỗ lực tối ưu hóa và nâng cao năng lực hạ tầng cảng biển, Cục Hàng hải đã đề xuất các phương án cải tiến và đầu tư nâng cấp để đảm bảo khả năng tiếp nhận tàu lớn hơn. Dự kiến các khu vực như sông Gò Gia sẽ đáp ứng tốt hơn cho tàu trọng tải đến 120.000 DWT và các bến phao tại đầu luồng sẽ sẵn sàng tiếp nhận tàu tới 150.000 DWT trong thời gian tới.