Tin tứcVOH giới thiệu đến quý độc giả bản dịch từ CNN.
Sơn Đoòng nằm tại xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình – là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới. Hang này nằm trong quần thể hang động Phong Nha - Kẻ Bàng. Hang là một phần của hệ thống ngầm nối với hơn 150 động khác ở Việt Nam tọa lạc gần biên giới với Lào. Hang Sơn Đoòng được đánh giá là một bức tranh “hoành tráng, đẹp đến mức kinh ngạc” với nhiều thạch nhũ có hình thù kỳ lạ, điều đặc biệt nhất là có điểm chứa cả rừng cây nguyên sinh đang phát triển ở trong lòng hang. Các nhà khoa học địa chất thế giới nhận định Sơn Đoòng là hang động kỳ vĩ nhất thế giới.
Tuy nhiên, những khám phá gần đây cho thấy hang động này thậm chí còn lớn hơn, vĩ đại hơn những gì chúng ta từng thu thập được.
Sơn Đoòng - hang động tự nhiên lớn nhất thế giới (Ảnh: Oxalis)
Tháng trước, một nhóm gồm ba thợ lặn người Anh - nhóm thợ lặn đã tham gia giải cứu đội bóng nhí Thái Lan bị mắc kẹt vào năm 2018 - đã thực hiện chuyến thám hiểm đến Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng nhằm khám phá hệ thống nước và dòng chảy trong quần thể hang động tại đây.
Trong quá trình lặn, họ đã phát hiện một đoạn sông ngầm dẫn nước nối hang Sơn Đoòng với một hang động to lớn khác được gọi là hang Thung. Hang Sơn Đoòng hiện tại có thể tích nước được đo lường vào khoảng 38,5 triệu mét khối. Khi được kết nối với hang Thung, tổng dung tích nước tại đây có thể tăng thêm 1,6 triệu mét khối.
Nói theo Howard Limber, cố vấn kỹ thuật công ty du lịch mạo hiểm Oxalis Adventure trụ sở tại Quảng Bình đồng thời là một chuyên gia về hang động, thì điều phát hiện này “giống như ai đó tìm ra được thêm một phần chóp cao hơn nữa trên đỉnh Everest, làm cho nó cao thêm 1.000 mét.” Ông cũng trả lời trang CNN Travel rằng: “Bất kỳ hang động nào trên thế giới cũng có thể nằm gọn trong Sơn Đoòng - kích cỡ hang này thật vĩ đại.”
Lặn ở Sơn Đoòng
Oxalis - công ty duy nhất được cấp phép khai thác du lịch và đưa khách tham quan đến với Sơn Đoong, đã mời nhóm chuyên gia lặn hàng đầu thế giới từ Anh quốc đến thăm vùng đất này. Họ bao gồm Jason Mallinson, Rick Stanton and Chris Jewell. Những chuyên gia này thuộc Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh - BCRA, đã có hàng chục năm tham gia lặn khảo sát và cứu hộ ở nhiều nơi trên thế giới và đã lặn giải cứu đội bóng nhí ở Thái Lan vào năm 2018.
Ba chuyên gia lặn người Anh tham gia họp báo trước đợt lặn thám hiểm sông ngầm trong Sơn Đoòng (Ảnh: TN)
Sơn Đoòng hiện mới khảo sát hang khô, riêng hệ thống sông ngầm vẫn là điều bí ẩn. Ban đầu, các chuyên gia cho rằng kết quả lặn khảo sát sẽ chứng minh trong Sơn Đoòng có một dòng sông kết nối với hang Thung, mở ra cơ hội thám hiểm sông ngầm của hệ thống hang động này.
Ông Howard Limber - đại diện Oxalis cho biết: “Những chuyên gia lặn lần này đến Sơn Đoong muốn làm một điều gì đó thật đặc biệt trong chuyến đi, do đó chúng tôi cùng lên ý tưởng về việc lặn khám phá Sơn Đoong - điều chưa từng xảy ra trước đây.”
Ông Limber cũng nói thêm đội ngũ của Oxalis đã biết về việc nước từ hang Sơn Đoong có sự kết nối với hang Thung thông qua một thí nghiệm, tuy nhiên chưa có cá nhân nào từng thám hiểm những dòng sông ngầm này.
Trong chuyến khảo sát lần này, các thợ lặn sẽ tiếp cận độ sâu khoảng 78 mét - giới hạn của bình lặn khí nén thông thường gồm oxy và ni-tơ, trước khi quay trở lại.
“Khi đạt đến độ sâu 78 mét, họ sẽ ước lượng độ sâu bằng cách sử dụng dây và đo trọng lượng cân nặng. Kết quả đạt được cho thấy họ tin rẳng phần độ sâu có thể đạt đến 120 mét và kéo dài lên đến 1km”, ông Limber giải thích. Nhóm khảo sát không mong đợi đường hầm lần này sẽ quá sâu bởi vì các hang động khác trong khu vực đều khá nông.
“Bây giờ chúng tôi đã biết được độ sâu của hang bao nhiêu, lần tới chúng tôi sẽ trang bị bình khí nén đặc biệt gồm hỗn hợp khí oxy và heli để có thể tiến hành lặn sâu và lâu hơn”, ông Limber nói thêm.
Bản đồ ban đầu mô tả quá trình lặn thám hiểm. (Ảnh: Oxalis)
Sông ngầm trong hang Sơn Đoòng. (Ảnh: Oxalis)
Nhóm chuyên gia lặn dự kiến sẽ quay trở lại vào tháng 4 năm sau. Đây là thời gian tốt nhất để tiến hành lặn khảo sát vì mực nước tương đối thấp và tầm nhìn không bị cản trở - chỉ khoảng từ 1-2m.
Ông Limber hào hứng: “Tôi cho rằng không có gì quan trọng hơn việc hang động lớn nhất thế giới vẫn tiếp tục được khám phá và tìm hiểu thêm. Chưa có ai đặt chân vào bên trong Sơn Đoòng cho tới năm 2009, và lần thám hiểm mới nhất lại cho thấy vẫn còn rất nhiều thứ chưa khám phá hết trên hành tinh này. Điều đó thật sự khiến người ta phấn khích.”
Hành trình khai phá Sơn Đoòng
Một trong những kỳ quan tự nhiên đắt giá nhất thế giới - Sơn Đoòng được khám phá lần đầu tiên vào năm 1990 bởi một công dân Việt Nam tên Hồ Khanh.
Nhớ về chuyến đi rừng năm 1990, ông Khanh kể: “Thời đó, tôi cũng như bao người địa phương, lên rừng tìm kế sinh nhai. Trong lần đi rừng một mình, tôi tình cờ nhìn thấy làn mây trắng đục, có gió lớn kèm tiếng hú thổi ra. Lại gần, ông thấy một cửa hang khá lớn kèm làn gió mát lạnh.
Cái duyên với hang động chỉ đến với Hồ Khanh vào năm 2009, khi đoàn chuyên gia hang động Hoàng gia Anh đến Quảng Bình khảo sát. “Đoàn chuyên gia tìm gặp những sơn tràng kỳ cựu để điều tra về các hang động. Tôi kể cho họ về cái cửa hang từng gặp. Khi nghe đến đó, ông Howard Limbert mắt sáng rực lên, tinh thần đầy phấn chấn”, ông Khanh nhớ lại.
Qua miêu tả của Hồ Khanh, ông Limbert nhận định đó sẽ là một cái hang khá lớn và động viên ông Khanh đi tìm lại cửa hang.
Trước khi trở vào rừng, Hồ Khanh tìm gặp những sơn tràng khác để hỏi về cửa hang, nhưng chỉ nhận được cái lắc đầu. Chưa ai ở địa phương từng gặp hang này, Hồ Khanh đành trở vào rừng một mình. Ngày đầu tiên, ông mất phương hướng giữa rừng xanh núi thẳm. Nhưng kinh nghiệm đi rừng và cơ duyên đã đến với người đàn ông này khi vào ngày thứ hai, ông tìm lại được cửa hang.
Một năm sau, đoàn chuyên gia trở lại và Hồ Khanh cùng với ông Howard Limbert chính thức thám hiểm toàn bộ hang động này, đồng thời công bố trên tạp chí National Geographic về hang lớn nhất thế giới năm 2010. Hang động này lớn đến nỗi có thể ôm gọn một góc thành phố New York, Mỹ với nhiều tòa nhà chọc trời với độ cao lên tới 40 tầng - theo ước lượng từ phía Oxalis.
"Vua hang động" Hồ Khanh trước cửa hang Sơn Đoòng. (Ảnh: Simon Dunne)
“Theo thông lệ thì người phát hiện hang động được đặt tên. Tôi đã chọn tên Hồ Khanh, nhưng sau đó có ý kiến đề nghị đặt lại. Họ gợi ý chọn tên Đoòng, một bản nhỏ trên đường vào hang và tôi đồng ý đặt là Sơn Đoòng, với nghĩa ngọn núi ở sau bản Đoòng”, ông Hồ Khanh kể.
Tính tới nay, Sơn Đoòng được xem như hang động tự nhiên lớn nhất thế giới. Nó sở hữu trong mình một quần thể sinh vật - môi trường riêng, từ rừng già, sông suối đến hệ thống động thực vật phong phú. Ông Limber cho biết, cho đến nay con người mới chỉ nghiên cứu được khoảng 30% Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, do đó vẫn còn rất nhiều điều để ta khám phá.
Hãy tự mình khám phá
Chính thức mở cửa đón khách du lịch từ năm 2013, hệ hang động và sông ngầm 3 triệu năm tuổi Sơn Đoòng được xem là một trong những điểm đến đẹp nhất, kì vĩ nhất trên hành tinh.
“"Mọi người yêu mến Sơn Đoòng bởi họ chưa bao giờ trải nghiệm điều gì tương tự trước đây. Tại đây, bạn được tận mắt thấy những khối thạch nhũ tuyệt đẹp và những ngọn măng đá cao tới 80 mét. Thật ngoạn mục”, Limber bày tỏ.
Đường vào tại cửa hang Sơn Đoòng (Ảnh: Barcroft Media)
Dẻ xương sườn – tác phẩm điêu khắc hoàn mỹ của thiên nhiên trong Sơn Đoòng (Ảnh: Phong Nha Explorer)
Để khám phá Sơn Đoòng, du khách phải đặt lịch chuyến đi có hướng dẫn thông qua Oxalis. Từ cửa sông bạn sẽ phải băng qua rừng, leo lên bức tường thạch nhũ cao 80m được mệnh danh là “Vạn lý trường thành Việt Nam” để đến được khu cắm trại ban đêm, từ đó bắt đầu chuyến hành trình kéo dài 4 ngày đi bộ qua 25km đường mòn rừng và 9km bên trong các hang động.
Theo Howard Limber, đây chắc chắn không chỉ là một cuộc dạo chơi. Có rất nhiều ngã tư sông, rừng rậm, núi và vách đá tuyệt vời xung quanh, cộng với rất nhiều động vật hoang dã, trong đó chim và khỉ là những loài đặc hữu của khu vực này. Theo nhiều du khách, phong cảnh bên trong hang cũng ngoạn mục như chính bản thân hang động. Đây thực sự là một thử thách về mặt thể chất với người có ý định thám hiểm, nhưng điều bạn nhận lại tại Sơn Đoòng sẽ hoàn toàn xứng đáng.
Hòa mình vào thiên nhiên
Khoảng một ngày rưỡi đầu tiên trong chuyến tham quan sẽ dành cho việc thám hiểm Hang Én - hang động lớn thứ ba trên thế giới. Tuy nhiên, để đến được Sơn Đoòng vẫn còn khoảng cách khá xa. Những ngày tiếp theo sẽ dành cho việc khám phá các cảnh quan tuyệt vời khác. Bạn sẽ có nơi cắm trại khác nhau vào mỗi đêm.
Một trong những điểm nhấn của chuyến đi, theo Limber, có một trải nghiệm mang tính ngoạn mục mà bất kỳ du khách nào đến cũng phải thốt lên kinh ngạc.
“Có một lối đi tuyệt đẹp toàn những khối hóa thạch 400 triệu năm tuổi. Chúng tôi đưa khách du lịch đến đây, trong bóng tối các khối đá lung linh đến mê hoặc. Ở đó thậm chí còn có nơi để bạn có thể bơi lội được. Mọi người đều yêu thích trải nghiệm bơi lội trong bóng tối ở hang động - điều này thật sự rất đặc biệt”, Limber hào hứng chia sẻ.
Một đoạn mái của hang Sơn Đoòng bị sập nhiều năm trước đã tạo điều kiện cho ánh sáng ùa vào, cây cối xum xuê phát triển, tạo nên một cánh rừng kỳ vĩ giữa lòng hang (Ảnh: Oxalis)
Lều cắm trại trong hang Sơn Đoòng (Ảnh: Caters News Agency)
Du khách có thể đặt tour tham quan thám hiểm Sơn Đoòng từ tháng 1 đến tháng 8 hằng năm, với giá tour vào khoảng 2.990USD/người và Sơn Đoòng chỉ đón tiếp 10 du khách/lần, tối đa 1.000 du khách/năm.
Mỗi đoàn thám hiểm du lịch đều có một nhóm hỗ trợ đầy kinh nghiệm đi theo gồm 27 người, phụ trách nhiều hoạt động khác nhau từ khuân vác đồ đạc, nấu ăn, hỗ trợ an toàn, hướng dẫn viên lành nghề được BCRA đào tạo và cả các chuyên gia về hang động cũng góp mặt trong chuyến đi.
Ông Howard Limber bày tỏ: “Thời điểm này có nhiều người sẽ chọn leo thám hiểm núi Everest hơn là vào thám hiểm hang động Sơn Đoòng. Và ngay cả những người đã chinh phục đỉnh Everest cũng cho rằng khám phá Sơn Đoòng - một trong những nơi đáng nhớ nhất trong cuộc đời nếu có dịp đến thăm - sẽ là một điều gì đó “ngoài tưởng tượng”.