Báo cáo này được Tổ chức Môi trường quốc tế Greenpeace đưa ra sau khi có thông tin vào tuần trước cho rằng Chính phủ Nhật Bản đang lên kế hoạch xả nước nhiễm xạ đã qua xử lý từ sự cố của nhà máy điện hạt nhân Fukushima xuống đại dương.
Cụ thể, trong báo cáo về khủng hoảng hạt nhân tại Fukushima ngày 23/10, Greenpeace nhận định nước nhiễm xạ trong khu vực này chứa “hàm lượng crabon-14 ở mức nguy hiểm”, và hóa chất này “có khả năng phá hủy DNA của người”.
Quyết định xả nước nhiễm xạ xuống biển đã qua xử lý được đưa ra sau nhiều năm chính quyền Nhật Bản cân nhắc và tìm hướng xử lý cho khối lượng nước khổng lồ này - vốn từng được sử dụng để làm mát nhà máy điện hạt nhân Fukushima sau thảm họa kép động đất và sóng thần vào năm 2011.
Mức độ rủi ro của việc xả nước nhiễm xạ xuống biển dù đã được nhiều nhà khoa học Nhật Bản xác nhận là thấp, tuy nhiên vẫn vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các nhà hoạt động môi trường và ngư dân, vì lo ngại lượng phóng xạ còn tồn đọng trong lượng nước này sẽ ảnh hưởng đến hải sản và các sản phẩm nông nghiệp khác trong vùng.
Suốt thời gian qua, Nhật Bản luôn trong tình trạng “đau đầu” khi phải khẩn cấp tìm hướng xử lý lượng nước nhiễm xạ trên, đặc biệt khi lưu lượng các hồ chứa và các giải pháp lưu trữ khác đều đã dần cạn kiệt.
Với công nghệ hiện nay, hầu hết các đồng vị phóng xạ đã được loại bỏ bằng một quá trình lọc mở rộng, nhưng một phần còn lại, chứa chất phóng xạ Tritium - đồng vị khó phân tách của hydro, không thể được loại bỏ bằng công nghệ hiện có.
Nhà máy điện hạt nhân Fukushima của Nhật Bản đã phải chịu một cuộc khủng hoảng tàn khốc vào năm 2011, khi các trận động đất và sóng thần đã phá hủy các lò phản ứng, buộc dân cư quanh khu vực đó phải di tản khẩn cấp. Từ đó tới nay, tin tức về thảm họa này đã giảm đáng kể khi những nỗ lực trong việc dọn dẹp và ngăn chặn rò rỉ phóng xạ vẫn đang tiếp diễn.
Nhưng hiện tại, với nguồn nước bị ô nhiễm từ nhà máy tiếp tục được xả ra chồng chất, công ty xử lý việc lưu trữ cho biết chỉ cần vài năm nữa là họ hết không gian để chứa chúng. Nước nhiễm độc, là hỗn hợp nước từ lò phản ứng, nước ngầm và nước mưa hòa lẫn với nhau, sẽ nhanh chóng bị tràn.
Khối nước nhiễm xạ khổng lồ - ước tính khối lượng lên đến hơn một triệu tấn tính đến tháng 8 năm nay, và Công ty điện lực Tokyo (Tepco) - đơn vị quản lý nhà máy điện hạt nhân Fukushima - cho biết lượng lưu trữ tối đa sẽ đạt đến giới hạn vào năm 2022.
Ngày 16/10, Bộ trưởng Công nghiệp Nhật Bản Hiroshi Kajiyama cho biết chính phủ sẽ sớm có quyết định cuối cùng cho việc xả nước lần này. Theo Kyodo News, quyết định chính thức sẽ được công bố vào cuối tháng 10.
Theo các hãng tin Nikkei và Yomiuri Shimbun, việc xả nước nhiễm xạ đã được lọc bớt sẽ được tiến hành từ đầu năm 2022, với số lượng nước lên đến hơn 1 triệu tấn. Tờ Yomiuri thì cho biết nước sẽ được pha loãng bên trong cơ sở trước khi được thải ra để giảm nồng độ nhiễm xạ hơn 40 lần, và toàn bộ quá trình này dự kiến mất đến 30 năm.
Nếu việc xả nước nhiễm xạ này vào đại dương được thực hiện sẽ gây nên sự phản đối mạnh mẽ từ những nước láng giềng Nhật Bản, trong đó có Hàn Quốc. Nước này từng nhiều lần triệu tập các quan chức tại Đại sứ quán Nhật Bản để yêu cầu giải thích về cách mà Nhật Bản dự định thực hiện khi xử lý số nước nhiễm ở Fukushima.
Theo giới quan sát, vấn đề chất thải trên biển hiện đang "nóng" trên toàn cầu. Như vậy, bất cứ thứ gì bị thải ra biển cũng có thể gây phẫn nộ cho các nước láng giềng nói riêng và cộng đồng quốc tế nói chung.