Chính phủ Ấn Độ áp đặt lệnh cấm đối với gạo trắng non-basmati sau khi giá gạo bán lẻ tăng 3% trong một tháng do mưa gió mùa kéo dài, gây thiệt hại đáng kể cho mùa màng.
“Để đảm bảo có đủ gạo trắng non-basmati tại thị trường Ấn Độ và ngăn chặn đà tăng giá ở thị trường nội địa, chính phủ Ấn Độ đã sửa đổi chính sách xuất khẩu” - Bộ lương thực cho biết trong một tuyên bố, đồng thời cho biết giá gạo bán lẻ đã tăng 11,5% trong 12 tháng qua.
Loại gạo trắng và tấm non-basmati bị ảnh hưởng, chiếm khoảng 10 triệu tấn trong tổng số 22 triệu tấn gạo xuất khẩu của Ấn Độ năm ngoái.
Tuy nhiên gạo đồ - loại gạo xuất khẩu khoảng 7,4 triệu tấn vào năm 2022 không bị đưa vào lệnh cấm.
Lượng gạo xuất khẩu Ấn Độ hiện chiếm hơn 40% toàn cầu. Bất kỳ sự cắt giảm xuất khẩu nào cũng có thể làm tăng giá lương thực, đặc biệt trong thời điểm cuộc xung đột tại Ukraine còn phức tạp và thời tiết thất thường.
BV Krishna Rao, Chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo nói với Reuters: “Ấn Độ sẽ phá vỡ thị trường gạo toàn cầu với tốc độ nhanh hơn nhiều so với biến động của thị trường lúa mì khi xung đột tại Ukraine nổ ra”.
Rao cho biết, trong khi Thái Lan và Việt Nam không có đủ hàng tồn kho để bù đắp sự thiếu hụt, những người mua châu Phi sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi quyết định của Ấn Độ. Rao cho biết thêm rằng nhiều quốc gia sẽ thúc giục New Delhi tiếp tục xuất khẩu.
Những khách hàng mua gạo hàng đầu khác của Ấn Độ bao gồm Benin, Senegal, Bờ Biển Ngà, Togo, Guinea, Bangladesh và Nepal.
Tuần này, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam, nước xuất khẩu lớn thứ ba thế giới sau Ấn Độ và Thái Lan, tăng lên mức cao nhất trong hơn một thập kỷ. Gạo 5% tấm của Việt Nam được chào bán ở mức 515 USD đến 525 USD/tấn, mức cao nhất kể từ năm 2011.
Việc Ấn Độ tạm ngưng xuất khẩu gạo, khiến người mua có thể chuyển sang Thái Lan và Việt Nam. Loại gạo 5% tấm của Việt Nam có thể có giá 600 USD/tấn, một thương nhân châu Âu dự báo.
Trung Quốc và Philippines, những nước thường mua gạo Việt Nam và Thái Lan, sẽ buộc phải trả giá cao hơn đáng kể, một đại lý châu Âu khác cho biết.
Gạo hiện là lương thực chính của hơn 3 tỷ người nhưng giá gạo toàn cầu đã “lơ lửng” ở mức cao nhất trong 11 năm qua.
Mưa lớn ở phía bắc Ấn Độ trong vài tuần qua đã làm hư hại cây trồng mới trồng ở các bang bao gồm Punjab và Haryana. Cánh đồng lúa ở các bang phía bắc đã bị nhấn chìm trong hơn một tuần buộc nông dân phải đợi nước rút để họ có thể gieo cấy lại.
Diện tích trồng lúa dự kiến sẽ tăng sau khi New Delhi tăng giá mua gạo, nhưng nông dân cho đến nay đã trồng lúa trên diện tích nhỏ hơn 6% so với năm 2022.