Trong khi đó, cà phê Robusta của Việt Nam đang đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ Brazil.
Hôm nay 22/12, giá cà phê trong nước dao động quanh mức 120.000 đồng/kg, giảm khoảng 5.000 đồng/kg so với cuối tuần trước. Trên sàn London, giá cà phê Robusta chốt phiên giao dịch cuối tuần qua ở mức 5.002 USD/tấn, giảm 3,5% so với tuần trước đó.
Dù không biến động mạnh, giá cà phê tuần qua liên tục dao động trong biên độ nhỏ. Các chuyên gia nhận định, sự giảm giá này xuất phát từ sức ép cạnh tranh ngày càng lớn trên thị trường thế giới, đặc biệt từ Brazil.
Việt Nam hiện là quốc gia xuất khẩu cà phê Robusta lớn nhất thế giới, nhưng sản lượng xuất khẩu đang giảm, trong khi giá cà phê tăng cao, khiến thị phần phải chia bớt cho các đối thủ khác.
Theo Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA), Brazil - quốc gia xuất khẩu cà phê số 1 thế giới - cũng là nhà xuất khẩu Robusta lớn thứ hai, sau Việt Nam. Dự báo niên vụ 2024-2025, sản lượng Robusta của Brazil (thường gọi là Conilon) đạt khoảng 1 triệu tấn (17,7 triệu bao, mỗi bao 60kg).
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo tổng sản lượng cà phê của Brazil trong niên vụ 2024-2025 là 69,9 triệu bao, trong đó Robusta chiếm 21,7 triệu bao (khoảng 1,3 triệu tấn). Trong khi đó, sản lượng cà phê của Việt Nam dự kiến đạt 29 triệu bao, với 24,4 triệu bao xuất khẩu và 4,6 triệu bao tiêu thụ nội địa.
Tổ chức Cà phê Thế giới (ICO) cho biết, xuất khẩu Robusta toàn cầu tăng 5-6%, nhưng riêng Việt Nam lại giảm tới 2 con số. Sự cạnh tranh từ Brazil ngày càng rõ rệt, đặc biệt khi năng suất trồng Robusta tại đây cao hơn Việt Nam.
Hiện nay, diện tích trồng Robusta của Brazil là 378.000 ha (bằng khoảng 54% diện tích Việt Nam), nhưng năng suất bình quân đạt 3,6 tấn/ha, cao hơn mức 2,9 tấn/ha của Việt Nam. Thậm chí, nhiều vườn Robusta tại Brazil đạt năng suất 6-7,2 tấn/ha.
Bên cạnh đó, cà phê Robusta của Brazil được sản xuất bằng phương pháp bán cơ giới và sấy khô, giúp tiết kiệm thời gian và duy trì chất lượng. Quá trình sấy quả tươi chỉ mất 12 giờ để tạo ra cà phê nhân đạt độ ẩm chuẩn 12-13%.
Dù chất lượng Robusta của Brazil vẫn được đánh giá thấp hơn Việt Nam, giá thành lại rẻ hơn, mang đến lợi thế cạnh tranh đáng kể.
Các chuyên gia cho rằng, dù hiện nay cà phê Robusta Việt Nam được đánh giá cao hơn về chất lượng, nguy cơ bị thay thế là có thật, nhất là trong lĩnh vực cà phê hòa tan. Công nghệ thực phẩm hiện đại có thể cải thiện mùi vị và kết cấu, khiến cà phê Robusta chất lượng thấp hơn vẫn đủ tiêu chuẩn để thay thế.
Đây là thách thức không nhỏ cho ngành cà phê Việt Nam, đòi hỏi sự cải tiến trong công nghệ sản xuất và nâng cao giá trị thương hiệu để giữ vững vị thế dẫn đầu.