Theo báo cáo mới nhất của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2025/2026 dự kiến đạt mức kỷ lục 541,1 triệu tấn. Con số này đưa tổng nguồn cung gạo toàn cầu lên 729,5 triệu tấn cao nhất từ trước đến nay và là năm thứ ba liên tiếp tăng trưởng.
Nguồn cung tăng vọt khiến giá gạo thế giới giảm mạnh. Tại Mỹ, giá gạo xuất khẩu sang khu vực Mỹ Latin trong tuần thứ hai của tháng 9 giảm tới 45 USD/tấn.
Việt Nam cũng ghi nhận mức giảm 18 USD/tấn, sau khi Philippines một trong những thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất bất ngờ áp dụng lệnh ngưng nhập khẩu gạo trong 60 ngày.
Trái ngược với xu thế chung, giá gạo xuất khẩu của Thái Lan tiếp tục tăng. Hiệp hội Xuất khẩu gạo Thái Lan (TREA) cho biết, tất cả các loại gạo FOB của Thái Lan đều đang được chào bán ở mức cao hơn so với trước.
Giá gạo loại B của Thái Lan đã tăng lên 372 USD/tấn, trong khi gạo thơm Hom Mali đạt 1.148 USD/tấn tăng đáng kể so với mức 1.109 USD/tấn ghi nhận cách đây hai tuần. Gạo trắng và gạo đồ cũng đồng loạt tăng giá.
Nguyên nhân chính được cho là sự mạnh lên của đồng baht so với USD. Từ ngày 20/8 đến 17/9, tỷ giá hối đoái đã thay đổi từ 32,7 baht/USD xuống còn 31,8 baht/USD góp phần đẩy giá gạo xuất khẩu Thái Lan tăng lên trên thị trường quốc tế.
Dù giá xuất khẩu tăng nhưng lợi ích không đến trực tiếp với nông dân Thái Lan. Theo Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã (MOAC), giá thóc mà nông dân bán ra trên toàn quốc lại có xu hướng giảm.
Trong tuần từ 8 đến 14/9, giá trung bình lúa Jasmine từ vụ chính chỉ còn 14.817 baht/tấn, giảm nhẹ so với mức 14.825 baht/tấn của tuần trước.
Văn phòng Kinh tế Nông nghiệp Thái Lan (OAE) cảnh báo xu hướng giảm giá thóc có thể kéo dài khi vụ thu hoạch chính 2025/2026 dự kiến đạt 17,375 triệu tấn và sẽ đồng loạt ra thị trường vào tháng 11 tới.
Điều này đặt ra thách thức lớn cho công tác quản lý ngành gạo Thái Lan, khi giá xuất khẩu cao nhưng nông dân lực lượng trực tiếp sản xuất lại không được hưởng lợi, thậm chí có nguy cơ thiệt hại khi sản lượng vụ mùa tăng mạnh dẫn đến dư cung nội địa.
Thị trường gạo thế giới hiện nay cho thấy một nghịch lý: nguồn cung toàn cầu dư thừa khiến giá giảm, trong khi Thái Lan vẫn duy trì được giá xuất khẩu cao nhờ tỷ giá đồng nội tệ, nhưng điều này không đồng nghĩa với việc nông dân trong nước được hưởng lợi.



