Tin tức
Xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2024 đạt mức cao kỷ lục 62,5 tỷ USD
Ngành nông lâm thủy sản Việt Nam đã đạt được những bước tiến vượt bậc trong những năm gần đây, giá trị xuất khẩu đạt kỷ lục 62,5 tỷ USD trong năm 2024, ngành nông nghiệp đã trở thành trụ cột kinh tế quan trọng, đảm bảo an ninh lương thực và đóng góp lớn vào tăng trưởng quốc gia.
Thành tựu này không chỉ khẳng định năng lực sản xuất mà còn thể hiện khả năng cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Từ lúa gạo, cà phê, hồ tiêu đến tôm, cá tra, các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam đã có mặt tại nhiều thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, và các quốc gia có hiệp định thương mại tự do (FTA) với Việt Nam.
Thế nhưng những thay đổi trong chính sách thuế quan của các thị trường lớn, cùng với các hành vi gian lận xuất xứ và thao túng thị trường, đang đe dọa sự ổn định của ngành.
Nhất là trong thời điểm thu hoạch rộ, các mặt hàng như lúa gạo, cà phê, hồ tiêu thường đối mặt với tình trạng dư cung, dẫn đến giá cả giảm mạnh, gây thiệt hại trực tiếp cho người nông dân. Bên cạnh đó, các hành vi gian lận xuất xứ, lợi dụng ép giá, thông tin nhiễu loạn và thao túng thị trường không chỉ làm suy giảm uy tín nông sản Việt Nam mà còn tạo ra nguy cơ bị áp thuế chống lẩn tránh xuất xứ từ các thị trường trọng điểm.
Những thách thức này đòi hỏi một chiến lược toàn diện để vừa bảo vệ sản xuất trong nước, vừa mở rộng cơ hội trên thị trường quốc tế.
Nhằm ứng phó với những rủi ro trên, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành Công điện số 59/CĐ-TTg ngày 8/5/2025, đưa ra các chỉ đạo quyết liệt nhằm bảo vệ người nông dân, ổn định thị trường và nâng cao giá trị nông sản Việt Nam.
Thủ tướng giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp để đảm bảo sản xuất, tiêu thụ và xuất khẩu nông lâm thủy sản. Các giải pháp được đề xuất không chỉ tập trung vào việc ổn định thị trường trong ngắn hạn mà còn hướng đến sự phát triển bền vững trong dài hạn.
Thu mua tạm trữ- Lá chắn bảo vệ người nông dân
Một trong những chỉ đạo nổi bật của Thủ tướng là yêu cầu nghiên cứu phương án hỗ trợ thu mua tạm trữ các mặt hàng nông sản có nguy cơ rớt giá trong thời điểm thu hoạch rộ, đặc biệt là lúa gạo, cà phê và hồ tiêu. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan để xây dựng các cơ chế hỗ trợ cụ thể, nhằm giảm áp lực bán tháo và bảo vệ thu nhập của người nông dân.
Các doanh nghiệp được khuyến khích tăng cường thu mua dự trữ nông sản trong giai đoạn này để hỗ trợ tiêu thụ và phục vụ chế biến sâu, từ đó nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm.
Chính sách thu mua tạm trữ không phải là giải pháp mới, nhưng trong bối cảnh hiện nay, nó mang ý nghĩa chiến lược. Việc can thiệp kịp thời vào thị trường giúp ngăn chặn tình trạng giá cả lao dốc, đảm bảo sinh kế cho hàng triệu nông dân.
Dự trữ nông sản còn tạo nguồn nguyên liệu ổn định cho các doanh nghiệp chế biến, góp phần nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm xuất khẩu. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả, cần có cơ chế tài chính minh bạch, sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước và doanh nghiệp, cũng như hệ thống dự báo thị trường chính xác để xác định thời điểm và khối lượng thu mua phù hợp.
Xử lý nghiêm gian lận xuất xứ - Bảo vệ uy tín nông sản Việt
Song song với việc hỗ trợ người nông dân, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu xử lý nghiêm các hành vi gian lận xuất xứ, lợi dụng ép giá, thông tin nhiễu loạn và thao túng thị trường. Các địa phương được giao nhiệm vụ tăng cường kiểm tra, ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng, đồng thời quản lý chặt chẽ việc sử dụng chất phụ gia và hóa chất trong chế biến, bảo quản nông sản.
Những hành vi này không chỉ gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng mà còn làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Gian lận xuất xứ, đặc biệt trong các mặt hàng có giá trị cao như tôm, cá tra, cà phê, đang trở thành vấn đề nhức nhối. Các hành vi đội lốt xuất xứ hoặc lẩn tránh nguồn gốc hàng hóa có thể dẫn đến các biện pháp trừng phạt thương mại từ các thị trường lớn, gây thiệt hại lớn cho ngành xuất khẩu.
Việc Thủ tướng yêu cầu xử lý nghiêm minh thể hiện quyết tâm bảo vệ thương hiệu nông sản Việt Nam, đồng thời củng cố niềm tin của người tiêu dùng trong và ngoài nước. Để đạt được hiệu quả, cần xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc chặt chẽ, ứng dụng công nghệ blockchain và tăng cường năng lực thanh tra tại các địa phương.
Xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường và phát triển nông nghiệp bền vững
Để giảm sự phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống, Thủ tướng giao Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao đẩy mạnh xúc tiến thương mại và đàm phán mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt với các quốc gia có FTA như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU.
Các chương trình kết nối, tuần lễ nông sản và hội chợ hàng Việt cũng được khuyến khích để khai thác tiềm năng thị trường trong nước và quốc tế. Những nỗ lực này không chỉ giúp đa dạng hóa chuỗi cung ứng mà còn tạo cơ hội cho nông sản Việt Nam tiếp cận các thị trường mới với giá trị cao hơn.
Việc tận dụng các FTA mang lại lợi thế lớn về thuế quan, nhưng cũng đặt ra yêu cầu khắt khe về chất lượng, an toàn thực phẩm và môi trường. Doanh nghiệp cần đầu tư vào xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý và mã số vùng trồng để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, các chương trình xúc tiến thương mại trong nước giúp kích cầu tiêu thụ nội địa, giảm áp lực từ biến động xuất khẩu, tạo nền tảng bền vững cho ngành nông nghiệp.
Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường tập trung tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, phát triển nông nghiệp xanh, hữu cơ và tuần hoàn.
Đề án phát triển một triệu héc-ta lúa chất lượng cao và phát thải thấp tại Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 được nhấn mạnh như một mô hình tiêu biểu, không chỉ đảm bảo an ninh lương thực mà còn thúc đẩy xuất khẩu gạo chất lượng cao và giảm tác động đến môi trường.
Ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số cũng được xác định là động lực quan trọng. Các giống cây trồng, vật nuôi mới có năng suất cao, chất lượng tốt và thích ứng với biến đổi khí hậu cần được nghiên cứu và đưa vào sử dụng.
Công nghệ chế biến sâu, đặc biệt với các mặt hàng giá trị cao như tôm, cá tra, trái cây tươi, được ưu tiên để chuyển từ xuất khẩu thô sang sản phẩm tinh chế, đồ hộp, đáp ứng nhu cầu trong nước và quốc tế. Những giải pháp này không chỉ nâng cao giá trị gia tăng mà còn giúp nông sản Việt Nam cạnh tranh mạnh mẽ hơn trên thị trường toàn cầu.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục thông quan, rút ngắn thời gian hoàn thuế VAT, đồng thời nghiên cứu các chính sách thuế phù hợp để giảm chi phí tuân thủ và tăng sức cạnh tranh. Ngân hàng Nhà nước được giao nhiệm vụ duy trì và mở rộng các gói tín dụng ưu đãi, giúp doanh nghiệp duy trì sản xuất và bảo đảm sinh kế cho người lao động. Những chính sách này tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp vượt qua khó khăn, đầu tư vào công nghệ và mở rộng thị trường.
