Tuy nhiên, không phải ai được đặc xá cũng đồng nghĩa với việc họ sẽ được xóa án tích. Đây là một hiểu lầm phổ biến mà người dân cần nắm rõ để không gặp phải những hệ lụy pháp lý không đáng có.
Theo Quyết định số 758/2024/QĐ-CTN của Chủ tịch nước ban hành vào ngày 30-7, dịp đặc xá nhân dịp Quốc khánh 2/9 và kỷ niệm 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô đã được tiến hành cho những người bị kết án tù có thời hạn hoặc tù chung thân. Tuy nhiên, những người được đặc xá không đương nhiên được xóa án tích.
Bộ Công an đã đưa ra những thông tin cụ thể về quyền và nghĩa vụ của những người được đặc xá, nhằm giúp họ và gia đình hiểu rõ hơn về các quy định pháp luật liên quan. Theo đó, người được đặc xá phải tuân thủ một loạt quy định như liên hệ với thân nhân để thu thập giấy tờ, tài liệu cần thiết; cung cấp đầy đủ thông tin theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền; và có quyền khiếu nại nếu thấy quá trình xét duyệt không công bằng.
Đặc biệt, chỉ những người không bị kết án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội danh nghiêm trọng khác mới có thể được xóa án tích ngay sau khi được đặc xá. Đối với những người bị phạt tù, việc xóa án tích sẽ phụ thuộc vào thời gian chấp hành hình phạt. Cụ thể, những người bị phạt tù đến 5 năm sẽ được xóa án tích sau 2 năm; từ trên 5 năm đến 15 năm thì là 3 năm; và từ trên 15 năm trở lên sẽ là 5 năm kể từ khi chấp hành xong án phạt.
Trong trường hợp người bị kết án vẫn đang chấp hành các hình phạt bổ sung như quản chế hoặc cấm cư trú, thời gian để được xóa án tích sẽ kéo dài cho đến khi họ hoàn thành tất cả các hình phạt đó.
Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin và khi có yêu cầu, sẽ cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận tình trạng án tích của người bị kết án.
Như vậy, việc đặc xá không đồng nghĩa với việc xóa án tích ngay lập tức. Người dân cần nắm vững những quy định này để hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong quá trình tái hòa nhập cộng đồng. Sự hiểu biết và tuân thủ pháp luật là nền tảng để xây dựng một xã hội an toàn và công bằng hơn.