Tin tức
VOH - Hiện nay có rất nhiều thay đổi trong việc cấp thẻ căn cước cho công dân. Xin luật sư cập nhật những thông tin mới nhất liên quan đến việc cấp, sử dụng thẻ Căn cước cho công dân theo qui định hiện nay?
Ls Nguyễn Thế Hùng: Theo quy định mới (Luật căn cước, có hiệu lực từ 01/07/2024) căn cước là thông tin cơ bản về nhân thân, lai lịch, nhân dạng và sinh trắc học của một người. Công dân, bất cứ ai, từ đủ 14 tuổi trở lên bắt buộc phải làm thủ tục tại cơ quan có thẩm quyền để được cấp thẻ căn cước. Những người dưới 14 tuổi, nếu có nhu cầu, thì cũng được thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước.
Căn cước công dân (nay là căn cước) đã được cấp trước ngày 1/7/2024 vẫn có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ, không bị tác động bởi các quy định mới. Những ai có nhu cầu sẽ được cấp đổi sang thẻ căn cước.
Riêng chứng minh nhân dân, giá trị sử dụng sẽ theo thời hạn ghi trên thẻ và thời điểm cuối cùng chứng minh nhân dân còn giá trị sử dụng là ngày 31/12/2024.
Quy định mới cũng không buộc người dân phải điều chỉnh thông tin về căn cước trên các giấy tờ pháp lý mà mỗi cá nhân đã thực hiện và phát hành trước đó.
VOH - Có nơi không đòi hộ khẩu nhưng lại đòi xuất trình giấy chứng nhận nhân thân (để xin đi học, đi máy bay, tàu hỏa…) là có đúng qui định không? Với yêu cầu này người dân lại phải ra công an phường, xã xin chứng nhận nhân thân vậy rất mất thời gian công sức không kém việc xuất trình hộ khẩu như trước đây?
Ls Nguyễn Thế Hùng: Đúng và không đúng, tùy tình huống.
Đúng trong trường hợp người dân bị yêu cầu không có trong tay các giấy tờ tùy thân đang còn giá trị sử dụng như thẻ căn cước, căn cước công dân, chứng minh nhân dân hoặc các giấy tờ có thể sử dụng để thay thế như hộ chiếu, bằng lái…hoặc có các giấy tờ này nhưng đã bị hư hỏng. Trong trường hợp này người đưa ra yêu cầu là không sai và ngược lại.
Khi người dân trình ra được các giấy tờ nhân thân đang có giá trị sử dụng mà chủ thể có thẩm quyền giải quyết công việc vẫn yêu cầu xác nhận nhân thân là một hành vi hành chính không phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành.
Nếu bị tố cáo hành vi này có thể bị chế tài.
VOH - Việc bỏ sổ hộ khẩu giấy đã thực hiện từ lâu nhưng vẫn có nơi vẫn còn yêu cầu như trong trường hợp xin nhập học cho trẻ, vậy có đúng không?
Ls Nguyễn Thế Hùng: Yêu cầu này là hoàn toàn không phù hợp. Lý do: Theo quy định tại Luật cư trú năm 2020, sổ hộ khẩu và sổ tạm trú giấy hết giá trị sử dụng từ sau ngày 31/12/2022.
Theo nguyên tắc, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã được kết nối với tất cả các tỉnh thành trên toàn quốc để có thể giải quyết tất cả các thủ tục hành chính, đáp ứng mọi nhu cầu dân sinh, kể cả việc xin nhập học cho trẻ như câu hỏi đặt ra.
Vì vậy chủ thể nào có thẩm quyền hành chính mà hiện nay còn yêu cầu người dân xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú khi họ có nhu cầu công việc liên quan là vi phạm quy định của pháp luật.
VOH - Theo qui định mới nhất hiện nay khi có nhu cầu sử dụng máy bay, tàu hỏa trẻ em dưới 14 tuổi chưa làm thẻ Căn cước thì cần giấy gì thay thế? Qui định việc thực hiện xuất trình giấy này ra sao?
Ls Nguyễn Thế Hùng: Theo quy định tại Luật căn cước, Thông tư 13 năm 2019, sửa đổi bổ sung bằng Thông 42 năm 2023 của Bộ giao thông vận tải, thì trẻ em dưới 14 tuổi mà chưa làm thẻ căn cước khi đi máy bay phải xuất trình một trong các loại sau đây:
- Giấy khai sinh (hoặc trích lục khai sinh và nếu dưới 2 tháng tuổi chưa có giấy khai sinh thì phải có giấy chứng sinh), trích lục hộ tịch, văn bản xác nhận thông tin hộ tịch, tài khoản định danh điện tử mức độ 2 của trẻ là hành khách, thông tin nhân thân của trẻ trong tài khoản định danh điện tử mức độ 2 của cha, mẹ hoặc người giám hộ đi cùng chuyến bay (tàu);
- Giấy xác nhận của tổ chức xã hội đang có trách nhiệm nuôi dưỡng trẻ;
- Giấy xác nhận nhân thân của trẻ do cơ quan công an cấp phường, xã xác nhận.
Cũng cần được biết thêm là giấy xác nhận mã số định danh cá nhân của trẻ có thể sử dụng để thay thế cho các loại giấy tờ liên quan đến nhân thân như vừa nêu do trong mã số đã được tích hợp nhiều thông tin của công dân như họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi đăng ký khai sinh, thường trú, tạm trú…
VOH - Theo quy định hiện nay, việc đăng ký tạm trú có thể thực hiện qua mạng nhưng có bắt buộc phải thực hiện qua mạng hay người dân có thể đăng ký bằng cách nộp hồ sơ trực tiếp tại công an phường nơi tạm trú?
Ls Nguyễn Thế Hùng: Theo quy định hiện hành (Luật cư trú năm 2020), đối với việc đăng ký tạm trú, người dân có thể chon một trong hai hình thức, trực tiếp hoặc qua mạng (online).
Nếu chọn hình thức đăng ký trực tiếp người dân sẽ mang hồ sơ đến nộp tại trụ sở công an cấp phường, xã trong giờ làm việc hành chính, từ thứ 2 đến thứ 6 và sáng thứ 7 hàng tuần.
Nếu chọn hình thực đăng ký trực tuyến người dân sẽ chỉ cần nộp hồ sơ qua các cổng cung cấp dịch vụ công trực tuyến như cổng dịch vụ công quốc gia, cổng dịch vụ công Bộ công an hoặc qua ứng dụng VNeID.
Thời gian tiếp nhận hồ sơ đối với hình thức đăng ký trực tuyến cũng tương tự hình thức nộp trực tiếp, theo giờ làm việc hành chính trong tuần.
Nhân đây cũng xin giới thiệu thêm về thành phần hồ sơ cần có để đăng ký tạm trú khi người dân có nhu cầu như sau, một là tờ khai thay đổi thông tin cư trú và hai là các giấy tờ, tài liệu chứng minh về chỗ ở hợp pháp nơi sẽ tạm trú.
VOH - Xin cảm ơn Ls.
