Tin tứcTình trạng nữ sinh mất tích ở nhiều tỉnh, thành rộ lên trong một thời gian vừa qua cũng chính là biểu hiện của tội phạm buôn người đã giương vòi bạch tuộc của chúng đến các trường học.
Gần đây, một người dân ở xã Láng Lớn, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã phản ánh với chúng tôi về việc có 6 cô gái ở địa phương được môi giới lấy chồng Đài Loan nhưng không tổ chức đám cưới, mọi việc diễn ra chỉ là bên trao tiền, bên đưa người đi. Dù chưa biết thực hư của cuộc sống các cô như thế nào, nhưng đây là biểu hiện rất phố biến của bọn buôn người. Một phạm nhân đang thụ án về tội dụ dỗ các cô gái trẻ rồi đưa sang bên kia biên giới để hưởng tiền chênh lệch, thú nhận: "Mục đích chính của tôi là dụ dỗ những người nông thôn thiếu hiểu biết pháp luật và hoàn cảnh gia đình khó khăn. Trước tiên tôi sẽ nói với các cô là anh sẽ xin cho em một công việc ổn định, lương hàng tháng đủ để chu cấp cho gia đình, thế là các cô tin tưởng và đi theo. Cái giá chung là khoảng 5 triệu đồng một người mang đến bên kia biên giới, đó là hàng bình thường, còn hàng đẹp thì có thể lên đến 10 – 15 triệu đồng một người".
Tội phạm mua bán người ngày càng phức tạp, số lượng nạn nhân bị mua bán nhiều, trong khi công tác giải cứu cũng như hỗ trợ nạn nhân sau khi trở về còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân có lúc đến từ chính các nạn nhân, vì mặc cảm tâm lý mà nhiều nạn nhân trốn tránh lực lượng chức năng, khi trở về đã không khai báo với chính quyền, gia đình thì thiếu sự quan tâm, chăm sóc, nên nhiều trường hợp sau khi trở về bị rơi vào trầm cảm và bế tắc. Theo chị Xuân Nhị - cán bộ Trung tâm Trợ giúp phụ nữ thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ TP.HCM, người đã hơn 10 năm làm công tác tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân mua bán người, thì những trường hợp tái hòa nhập tốt với cộng đồng là rất ít. Một trong những trường hợp đó là một nạn nhân quê ở Tây Ninh, lúc đầu bị dụ dỗ sang Campuchia bán hàng ở cửa hàng, nhưng khi đến nơi đã bị bán vào ổ mại dâm. Chỉ đến khi bị bệnh và bị sa thải, nạn nhân này mới được trở về với những sang chấn tâm lý nặng, nhưng qua quá trình được tiếp sức, hỗ trợ, chị đã dần tìm lại được cuộc sống bình thường, và hiện đang làm chủ một tiệm cắt uốn tóc. Đó thực sự là những hoa trái ngọt mà người làm công tác hỗ trợ nạn nhân cảm thấy rất hạnh phúc.
Nhưng, con đường trở về của nhiều nạn nhân bị mua bán không phải lúc nào cũng được suôn sẻ như vậy, mà phần nhiều trong số họ đều rơi vào mặc cảm bởi sự kỳ thị, xa lánh của người xung quanh. Nạn nhân Ngọc Thư ở Quảng Ninh khi được giải cứu trở về, nức nở: "Lúc em về thì những người hàng xóm xung quanh họ cũng có biết, có người thông cảm nhưng cũng có người không. Hầu như người thông cảm thì ít mà người xa lánh thì nhiều. Đi ra ngoài gặp bạn bè thấy họ cũng có vẻ xa lánh mình nên đâm ra cũng có mặc cảm trong người".
Chị Nguyễn Thị Phương Thảo - một thành viên của Tổ chức Vòng tay Thái Bình, người tình nguyện tham gia công tác giúp đỡ các nạn nhân xây dựng lại cuộc sống, ít ai biết chị cũng từng là nạn nhân của mua bán người. Với sự thấu hiểu của người trong cuộc, chị chia sẻ: "Tôi nghĩ là khó để các em hòa nhập cộng đồng. Có nhiều vấn đề lắm, một trong những vấn đề đó là khi các em trở về quê cũ thì tình trạng gia đình vẫn như cũ, và các em không có được gì thêm mà chỉ bị mất mát thôi. Cái người bị bán họ rất đau khổ, và những gia đình có nạn nhân họ cũng rất đau khổ, nên họ cần có thời gian để ổn định trở lại. Có đôi trường hợp là họ trở về nhưng vẫn còn tâm lý hoảng loạn".
Chính những rào cản, sự kỳ thị của xã hội mà đã có không ít các cô gái lúc đầu là nạn nhân của bọn buôn người, nhưng về sau đã lún sâu vào con đường đen tối, tiếp tục hành trình đi dụ dỗ các cô gái khác và trở thành thủ phạm buôn người.
 |
| Một đối tượng buôn người qua biên giới bị Bộ đội Biên phòng tỉnh Lạng Sơn bắt giữ. (Nguồn: NLĐ) |
Khác với các loại tội phạm khác, tội phạm buôn người không chỉ là những đối tượng lưu manh chuyên nghiệp, có tiền án tiền sự, mà còn bao gồm cả những người chưa từng có tiền án tiền sự nhưng có các điều kiện qua lại vùng biên giới như: hướng dẫn viên du lịch, buôn bán, làm thuê qua lại biên giới, cò mồi, môi giới hôn nhân, xuất khẩu lao động, cho nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài…. Nạn nhân của tội phạm mua bán người, mỗi người một hoàn cảnh khó khăn khác nhau, nhưng họ đều có chung mong muốn là kiếm tiền nuôi sống bản thân và giúp đỡ gia đình. Dù các ngành chức năng đã có nhiều nỗ lực, nhưng trên thực tế tội phạm mua bán người số bị phát hiện chỉ được xem như phần nổi của một tảng băng chìm. Vì vậy, quan trọng là phải có biện pháp để ngăn chặn người dân rơi vào bẫy buôn người. Muốn vậy, cần phát huy vai trò của các ngành, Đoàn thể, nhất là đối với Hội phụ nữ trong công tác tuyên truyền giáo dục để người dân nhận diện được các thủ đoạn buôn người. Bên cạnh đó, trách nhiệm của chính quyền địa phương cũng không kém phần quan trọng. Một người dân ở địa phương có nạn nhân bị mua bán, bức xúc: "Trên báo đài cũng đã cảnh báo quá nhiều, nhưng những người đó là họ quá nghèo và trình độ nhận thức không cao, chỉ biết có tiền trong hiện tại chứ không biết sắp tới sẽ như thế nào. Hơn nữa, chính quyền của xã là gần dân nhất nhưng khi hay tin có một số cô gái ở địa phương được gả đi nước ngoài mà họ cũng làm thinh. Chính quyền mà làm thinh như vậy thì người dân làm sao có thể nói lên tiếng nói của mình".
Với tính chất nguy hiểm của nạn mua bán người, Liên Hiệp quốc đã đưa phòng, chống mua bán người vào chương trình hành động toàn cầu. Ở nước ta, Chương trình hành động mua bán người giai đoạn 2011 - 2015 cũng đã được triển khai với tinh thần lấy phòng ngừa là chính. Đã đến lúc mỗi người dân cần cảnh giác hơn với các biểu hiện của thủ đoạn buôn người đừng quá nhẹ dạ cả tin bởi những lời đường mật về thu nhập và công ăn việc làm, bởi tội phạm mua bán người vẫn lẩn khuất đâu đó với các chiêu thức ngày càng tinh vi. Và một điều quan trọng là mỗi người dân, hãy xóa bỏ cái nhìn kỳ thị, hãy giang rộng vòng tay đón nhận và giúp đỡ các nạn nhân tái hòa nhập với cộng đồng. Đó là cách duy nhất để giúp các nạn nhân có thêm nghị lực để đứng lên, không tiếp tục rơi vào tay bọn buôn người, cũng như chính họ sẽ không trở thành thủ phạm và lẩn quẩn trong cái hành trình buôn người đầy tội ác. Bên cạnh đó, thiết nghĩ rất cần sự nghiêm minh và thẳng tay trừng trị những kẻ đang tâm mua bán người của pháp luật để góp phần ngăn chặn và giải quyết tận gốc tệ nạn này.