Khi bộ phim cổ trang Nữ Hoàng Ayodhaya được nhiều khán giả chú ý, ngoài nội dung và diễn xuất, xuất thân của các nhân vật như Jinda/Sri Sudachan (do Mai Davika đóng), Wamon/ Worawongsathirat (do Film Thanapat đóng), Vua Chairacha (do Tui Thiraphat đóng) cùng các phi tần cũng được quan tâm. Không ít khán giả phải tìm tài liệu để nghiên cứu thêm về các nhân vật này.
Các phi tần trong lịch sử có thân thế ra sao?
Bốn phi tần chính: Hệ thống biểu tượng quyền lực thời Ayodhaya
Hệ thống phi tần chính bốn phương tượng trưng cho quyền lực ở Vương triều Ayodhaya. Mỗi phi tần không chỉ đơn thuần là thiếp mà còn là đại diện cho quyền lực chính trị, qua đó nhà Vua kiểm soát các vùng lãnh thổ bằng cách kết nối huyết thống của các vương tộc có uy quyền.
Bốn phi tần chính là giả thuyết của các nhà sử học Thái Lan, phản ánh vai trò quan trọng của bốn phi tần trong triều đình.
Lịch sử của bốn phi tần chính:
Các học giả suy đoán rằng bốn phi tần chính xuất thân từ các vương tộc quyền lực xung quanh Ayodhaya, trong đó:
- Indra Suren (Jittrawadi): Từ vương tộc Suphanburi, cai trị vùng đất phía Tây Ayodhaya, bao gồm Suphan Buri và Phetchaburi.
- Sri Julalak (La-ongkham): Từ vương tộc Phra Ruang, cai trị vùng đất Sukhothai phía Bắc Ayodhaya.
- Indra Devi (Tanyong): Từ vương tộc Sri Thammara Sokrat, cai trị thành phố Nakhon Si Thammarat phía Nam Ayodhaya.
- Sri Sudachandra (Jinda): Từ vương tộc Lavo-Ayodhaya, có ảnh hưởng ở phía Đông Ayodhaya, khu vực phía Đông của lưu vực sông Chao Phraya (Lavo-Lopburi).
Tuy nhiên, không có văn bản chính thức nào trong luật pháp Thái Lan (luật Tamniyom) ghi rõ rằng bốn phi tần chính nêu trên thuộc dòng dõi hoàng tộc nào. Việc liên kết danh hiệu của bốn phi tần này với bốn nhóm vương tộc trên chỉ là sự suy đoán của các học giả hiện đại.
Các tên như Indra Suren và Sri Chulalaksana không phải là tên riêng, mà là tên chỉ vị trí được phong khi đảm nhận chức vụ hoàng phi. Bất kỳ người phụ nữ nào nhận các chức vị này đều phải sử dụng các tên này để phản ánh vai trò và tầm quan trọng chính trị của mình.
Bên cạnh đó, phụ nữ giữ vị trí phi tần chính còn được coi là đại diện cho lòng trung thành của các vương tộc đã được sáp nhập vào Vương quốc Ayodhaya. Việc dâng hiến dòng dõi để trở thành phi tần đồng nghĩa với việc đồng tình, khẳng định quyền lực của nhà Vua trải dài đến bốn phương: Bắc, Nam, Đông và Tây.
Bốn phi tần có địa vị ngang nhau, nhưng nếu phi tần nào sinh hạ được thái tử và thái tử ấy kế vị ngôi Vua, phi tần đó sẽ được nâng địa vị lên cao hơn và trở thành Mae Yua Muang (có địa vị chỉ sau Mae Yua). Ví dụ, Sri Sudachan đã trở thành Mae Yua Muang khi con trai của bà, Hoàng tử Yot Fa, lên ngôi sau khi Vua cha là Vua Chairacha băng hà.
Sri Sudachan là ai?
Mae Yua hay còn gọi là Mae Yua Sri Sudachan, nổi tiếng với tên gọi Thao Sri Sudachan, là nhân vật quan trọng trong lịch sử Thái Lan thời Ayodhaya.
Mae Yua có thể xuất phát từ cụm từ Mae Yua Hua (แม่อยู่หัว) hoặc Mae Yua Muaeng (แม่อยู่เมือง), là chức danh có thật trong luật lệ hoàng gia thời Ayodhaya.
Xuất thân và quá trình trở thành Hoàng hậu
Thao Sri Sudachan là Hoàng hậu của Vua Chairacha. Bà có hai người con trai là Hoàng tử Yod Fa và Hoàng tử Sri Sin. Mae Yua đóng vai trò quan trọng trong chính trị của triều đình Ayodhaya, đặc biệt là sau khi Vua Chairacha băng hà vào năm 2089 Phật lịch.
Các tài liệu lịch sử không ghi chép về xuất thân của Thao Sri Sudachan. Các nhà sử học cho rằng tên gọi Mae Yua Sri Sudachan cho thấy bà ban đầu là một cung phi chính, được gọi là Thao Sri Sudachan và sau khi sinh Hoàng tử, bà được phong danh hiệu Mae Yua Muang, đứng thứ hai sau Hoàng hậu. Ngoài ra, một số nhà sử học đề xuất giả thuyết rằng Thao Sri Sudachan có thể xuất thân từ vương tộc U Thong của thành phố Lavo, trong khi một số khác cho rằng bà có nguồn gốc từ vương tộc Phra Ruang của Phitsanulok. Tuy nhiên, xuất thân chính xác của bà vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Cả các tài liệu lịch sử của Thái Lan lẫn nước ngoài đều mô tả vai trò của bà trong việc sát hại con trai mình là Vua Yod Fa để mở đường cho người tình Khun Worawongsathirat lên ngôi Vua. Đồng thời, Thao Sri Sudachan cũng được một số nhà sử học cho rằng đã tham gia vào việc ám sát chồng mình là Vua Chairacha.
Vai trò chính trị của Mae Yua
Sau khi Vua Chaitacha băng hà vào năm 2089 (Phật lịch), Thao Sri Sudachan đã nắm giữ nhiều quyền lực hơn trong triều bằng cách đưa Hoàng tử Yod Fa (khi đó mới 11 tuổi), lên ngôi Vua. Bà giữ vai trò nhiếp chính và được gọi là Nang Phaya Mae Yu Hua Sri Sudachan, có ảnh hưởng lớn trong việc cai trị đất nước vào thời kỳ đó.
Tuy nhiên, triều đại của Hoàng tử Yod Fa và sự cai trị của Thao Sri Sudachan chỉ kéo dài trong thời gian ngắn (2089–2091 Phật lịch) vì không được nhiều triều thần trong triều chấp nhận. Cuối cùng, Thao Sri Sudachan bị lật đổ trong một cuộc chính biến vào năm 2091, bà cùng những người cùng phe đã bị xử tử.
Vua Chairacha là ai?
Vua Chairacha (hay Chai Rachathirat) là vị Vua thứ 13 của Vương quốc Ayodhaya. Ông sinh khoảng năm 1499, là con trai của Vua Ramathibodi II và một cung phi. Năm 1534, khi khoảng 35 tuổi, ông lên ngôi sau khi xử tử Vua Ratsadathirat.
Triều đại của Vua Chairacha nổi bật với việc thu hút các thương nhân và lính đánh thuê người Bồ Đào Nha cùng với công nghệ quân sự hiện đại, giúp Ayodhaya nâng cao khả năng quân sự và thương mại.
Theo biên niên sử Hoàng gia (phiên bản Phanchanuma), sau khi chiến tranh với Chiang Mai kết thúc, Vua Chairacha dẫn quân trở về Ayodhaya và qua đời trên đường trở về. Thông tin này cũng đã được sử dụng trong kịch bản của bộ phim Suriyothai (2001).
Tuy nhiên, trong ghi chép của nhà buôn Bồ Đào Nha tên Fernão Mendes Pinto, người từng đến vương quốc Ayodhaya thời bấy giờ, ông cho rằng Hoàng hậu Sri Sudachan có quan hệ bất chính với Phan But Sri Thep (Worawongsathirat), một Brahmin (tăng lữ Ấn Độ giáo) trông coi đền thờ. Cả Sri Sudachan và Phan But Sri Thep đã âm mưu đầu độc nhà Vua vào năm 2089.
Worawongsathirat - Vị Vua bị coi là kẻ phản loạn trong lịch sử Thái Lan
Khun Worawongsathirat, có tên band đầu là Boonsri. Ông giữ chức vị Phan But Sri Thep, người trông coi đền thờ phía trước cung điện. Nhiệm vụ của ông bao gồm thực hiện các nghi lễ khác nhau (theo biên niên sử vắn tắt của vương quốc Ayutthaya do Jeremias Van Vliet viết, ông được mô tả là một pháp sư), cũng như ngâm thơ và hát ru cho con của Vua Chairacha ngủ, nhờ vậy Worawongsathirat có thể tự do ra vào khu vực cung điện.
Khun Worawongsathirat là nhân vật quan trọng trong lịch sử Thái Lan thời Ayodhaya, nhưng triều đại của ông lại ngắn ngủi (42 ngày) và đầy tranh cãi.
Một số nhà sử học không công nhận Khun Worawongsathirat là một vị Vua, bởi việc lên ngôi của ông là kết quả của sự tranh giành quyền lực với sự hỗ trợ của Nữ hoàng Sri Sudachan. Tuy nhiên, tài liệu từ các biên niên sử xác nhận rằng Khun Worawongsathirat đã trải qua lễ đăng quang theo truyền thống, hợp pháp (tức vẫn được công nhận là một vị Vua hợp pháp)
Lên ngôi
Sự kiện quan trọng dẫn đến việc Khun Worawongsathirat lên nắm quyền là mối quan hệ gần gũi với Nữ hoàng Sri Sudachan, người giữ quyền khi Vua Somdet Phra Yod Fa lên ngôi.
Sau khi nhìn thấy Worawongsathirat, Nữ hoàng Sri Sudachan cảm mến và yêu thương ông. Sau khi trở thành nhiếp chính, Sri Sudachan đã bổ nhiệm Phan But Sri Thep vào các vị trí quan trọng trong triều. Ban đầu, ông được phong làm Khun Chinnarat và sau đó là Khun Worawongsathirat, chịu trách nhiệm tuyển mộ quân đội.
Năm 2091, Nữ Hoàng Sri Sudachan tuyên bố, vì Somdet Phra Yod Fa còn trẻ và các vùng phía Bắc chưa yên ổn, nên đã giao quyền cho Khun Worawongsathirat làm người cai quản đất nước cho đến khi Somdet Phra Yod Fa trưởng thành. Sau đó, Khun Worawongsathirat tổ chức lễ đăng quang làm Vua. Ông cũng bổ nhiệm em trai làm Đại Phó Vương.
Sau khi lên ngôi, Khun Worawongsathirat đã kết hợp với Sri Sudachan để thi hành án tử hình Somdet Phra Yod Fa tại chùa Khok Phra Ya.
Bị lật đổ
Mặc dù Khun Worawongsathirat lên ngôi, nhưng một số quan lại và dòng tộc không ủng hộ triều đại của ông. Họ cho rằng, cách ông lên nắm quyền không hợp pháp. Thế nên, một nhóm quan lại, do một quý tộc thuộc triều đại Phra Ruang đứng đầu, đã tổ chức kế hoạch lật đổ Khun Worawongsathirat.
Nhóm triều thần lên kế hoạch ám sát Khun Worawongsathirat khi ông đi bắt voi trắng. Sau khi em trai bị bắn chết trên đường, Khun Worawongsathirat và Sri Sudachan bị ám sát tại kênh Sra Bua, bên cạnh kênh Pla Mo, kết thúc triều đại cai trị của Khun Worawongsathirat.
Phim Nữ Hoàng Ayodhaya được phát sóng vào lúc 20h30 thứ Tư, thứ Năm hàng tuần trên app oneD và kênh One31 Thái Lan.
Theo dõi voh.com.vn để không bỏ lỡ những thông tin mới nhất về showbiz, phim ảnh, âm nhạc, TV Show... tại chuyên mục Giải trí.