Áp xe gan là gì, có nguy hiểm không?

Áp xe gan là gì?

Áp xe gan là sự hình thành ổ mủ trong tổ chức gan, ổ mủ có thể to hoặc nhỏ. Gan là một cơ quan quan trọng với nhiều chức năng như dự trữ năng lượng, tạo protein và loại bỏ những chất gây hại khỏi cơ thể. Khi gan bị nhiễm khuẩn hoặc ký sinh, nó có thể xuất hiện những lỗ nhỏ có mủ.

Áp xe gan là một bệnh nguy hiểm vì có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Việc tìm hiểu nguyên nhân là cách giúp bạn điều trị sớm và ngăn chặn những biến chứng do áp xe gan gây ra.

Áp xe gan là tình trạng gan hình thành ổ mủ (Nguồn: Internet)

Nguyên nhân áp xe gan

Ở các nước phát triển, áp xe gan do vi khuẩn là nguyên nhân hàng đầu nhưng tính trên bình diện thế giới thì áp xe gan do amip mới là nguyên nhân thường gặp nhất.

1. Áp xe gan do vi khuẩn

Hầu hết đều xảy ra thứ phát, tức là do nhiễm trùng từ ổ bụng như viêm đường mật do sỏi, do hẹp hoặc do khối u ác tính, viêm túi thừa, viêm ruột thừa, bệnh Crohn, loét dạ dày biến chứng thủng,…gây ra.

Áp xe gan cũng có thể xảy ra sau sinh thiết gan hoặc tắc ống thông đường mật. Viêm nội tâm mạc nhiễm trùng và nhiễm trùng răng cũng là nguyên nhân có thể gây ra áp xe gan.

Ở trẻ sơ sinh, áp xe gan có thể là một biến chứng của sự thông nối tĩnh mạch rốn. Ở trẻ lớn và thiếu niên hay gặp ở những người bị suy giảm miễn dịch hoặc chấn thương.

2. Áp xe gan do amip

Nhiễm amip thường xuất hiện ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới do tình trạng đông đúc và vệ sinh kém (còn gọi là vùng dịch tễ bệnh). Áp xe gan amip ở nước ta khá phổ biến do khí hậu thích hợp cho sự phát triển của amip. Bệnh do amip chủ yếu là ở ruột đại tràng, amip có thể chui qua thành ruột đến gan và gây áp xe gan.

Dưới đây là một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh áp xe gan:

• Ăn uống không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Mắc các bệnh về gan như: nhiễm trùng gan hay suy chức năng gan.
• Nữ giới có thể có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới. Tuy nhiên, tỷ lệ cao hơn là không nhiều.
• Độ tuổi mắc bệnh cao vào khoảng 60 đến 70 tuổi. Áp xe gan cũng có thể gặp ở trẻ sơ sinh, liên quan đến thông tĩnh mạch rốn và nhiễm trùng.

Dấu hiệu nhận biết áp xe gan

Để tránh biến chứng nguy hiểm xảy ra, bạn cần nhận biết sớm tình trạng áp xe gan qua những triệu chứng sau đây:

• Áp xe gan nhiều ổ thường biểu hiện cấp tính, áp xe gan một ổ thường diễn tiến chậm.
• Đau 1/4 trên bên phải bụng.
• Gan to, có thể sờ thấy khối.
• Sốt dao động.
• Đổ mồ hôi về đêm.
• Buồn nôn và nôn.
• Chán ăn và sụt cân.
• Ho và khó thở do kích thích cơ hoành.
• Đau lan lên vai phải.
• Vàng da.

Khi xuất hiện những triệu chứng này bạn nên đến gặp bác sĩ để thăm khám và kiểm tra. Bác sĩ thường phát hiện áp xe gan khi siêu âm hoặc chẩn đoán bằng phương pháp chụp CT bụng.

Biến chứng của áp xe gan

Biến chứng nguy hiểm và phổ biến nhất là vỡ ổ áp xe.

• Vỡ vào phổi và màng phổi: Do ổ áp-xe ở đỉnh gan phải, gây thủng cơ hoành và vỡ thẳng vào phổi gây ộc mủ hoặc khạc mủ.
• Vỡ vào màng ngoài tim: Gây triệu chứng giống như suy tim hay ép tim rất nguy hiểm, nếu không can thiệp kịp thời có thể gây tử vong do ép tim cấp.
• Vỡ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc toàn thể: Biến chứng này hay gặp, nếu không can thiệp kịp thời bệnh nhân có thể tử vong do sốc nhiễm khuẩn.
• Vỡ vào ống tiêu hoá: Vào dạ dày gây nôn ra mủ, ra máu, vào đại tràng gây đi ngoài mủ, máu kéo dài.
• Vỡ vào thành bụng, rò ra ngoài thành bụng, trường hợp này ít gặp.

Ngoài ra, còn có biến chứng nung mủ kéo dài và bội nhiễm ổ áp-xe nhưng không phổ biến.

Như vậy, biến chứng của áp xe gan vô cùng nguy hiểm, nhất là có thể gây tử vong. Chính vì vậy, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời áp xe gan là vô cùng cần thiết.

Điều trị áp xe gan

Phương pháp điều trị áp xe gan tốt nhất là rút mủ và dùng kháng sinh. Hầu hết các bệnh nhân đều cần 2 đến 3 loại kháng sinh khác nhau. Thông thường, kháng sinh được đưa vào tĩnh mạch cho đến khi hết sốt và viêm. Bác sĩ có thể sử dụng kim tiêm đưa vào trong áp xe gan và rút mủ ra.

Dùng kháng sinh để chữa áp xe gan (Nguồn: Internet)

Hầu hết những người bị áp xe gan sinh mủ sẽ cải thiện trong vòng 2 tuần sau khi dùng kháng sinh và rút mủ. Với những người bị áp xe gan do amip, trong vòng 4 đến 5 ngày điều trị có thể sốt nhẹ. Để hạn chế diễn tiến của bệnh, bạn có thể áp dụng những thói quen sinh hoạt như:

• Uống kháng sinh theo chỉ dẫn.
• Tái khám theo chỉ định của bác sĩ.
• Rửa tay trước khi ăn.

Cần làm gì để phòng tránh áp xe gan?

Biện pháp phòng tránh áp xe gan có thể bao gồm:

• Đối với cộng đồng

Cấm dùng phân tươi để trồng trọt, cung cấp nước sạch cho người dân, thực hiện ăn chín, uống sôi, nếp sống hợp vệ sinh, phát hiện và điều trị những người lành mang mầm bệnh.

• Đối với cá nhân

Rửa tay trước khi ăn, rau quả sống cần rửa sạch, không ăn thức ăn để lâu, thức ăn không được che đậy, chỉ uống nước sạch bảo đảm hợp vệ sinh. Nếu bị lỵ amip đại tràng cần điều trị triệt để.

Tài liệu tham khảo:

1. Trang suckhoedoisong.vn, cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế
2. Trang hellobacsi.com
3. Trang tuoitre.vn