Bác sĩ Lương Lễ Hoàng.
Bên cạnh tình trạng đường kinh cứ như ngọn đèn trước gió, thưa dần rồi tắt, nạn nhân còn khổ tâm vì tuy còn trẻ, thậm chí bề ngoài coi còn khỏe, nhưng “trong héo ngoài tươi” nhiều triệu chứng chẳng khác nào đã mãn kinh như đổ mồ hôi trộm, chóng mặt, nhức đầu, nóng bừng mặt, nổi mụn, rụng tóc...
Nếu tưởng đây là phát hiện gì mới mẻ ở nước mình. Chuyên gia ngành phụ khoa ở nhiều nước phương Tây đã từ lâu cảnh báo về tình trạng phụ nữ trẻ, đặc biệt là cư dân trong thành phố lớn, mãn kinh quá sớm. Xét nghiệm nội tiết tố cho thấy hàm lượng progesteron trong máu của các đối tượng này rất thấp, trong nhiều trường hợp còn tệ hơn nhiều bà ở độ tuổi... 60! Tại sao lại nghịch lý như thế?!
Các nhà nghiên cứu ở đại học Vienne, nước Áo sau khi hợp tác với một số thầy thuốc đầu ngành phụ khoa ở Hoa Kỳ và Ý đã tìm ra đáp án. Theo họ, đó chỉ là hội chứng “mãn kinh giả” xuất phát từ nếp sinh hoạt mất quân bình giữa nghỉ ngơi và làm việc, hoặc thường hơn nữa, do stress!
Khỏi nói thêm cũng thừa biết hai yếu tố này đang tung hoành thế nào ở nước mình. Chuyện gì cũng có nguyên nhân. Các thầy thuốc ở Áo đã quả quyết hội chứng này sở dĩ xuất hiện là do chuyện chơi và làm trật chìa theo kiểu như sau:
- Chơi thể thao quá thường và quá nhiều khiến cơ thể chẳng khác nào thường xuyên bị đặt dưới áp lực của stress. Các loại nội tiết tố tham sân si như adrenalin, dopamin hình thành từ cảm giác “hăng máu” trong lúc ăn thua phong bế hoạt động của buồng trứng. Tình trạng bệnh lý này do đó được đặc tên là “hội chứng mãn kinh quá sớm do căng thẳng”.
- Thói quen làm việc suốt ngày trong phòng làm việc đóng kín dưới ánh đèn điện thay vì ánh sáng mặt trời và trước kích ứng nhấp nháy của màn hình máy vi tính. Nếu gặp thêm môi trường ô nhiễm vì khói thuốc lá thì bệnh càng dễ phát tán. Vì thiếu ánh sáng mặt trời, thiếu dưỡng khí nên hệ thần kinh diễn dịch sai về kích ứng ngày hay đêm.
Cơ thể khi đó sản xuất một loại nội tiết tố mang tên melatonin. Chất này ức chế chức năng của tuyến yên và buồng trứng với hậu quả là nội tiết tố progesteron bị triệt tiêu. Hội chứng này được vì thế được đặt tên là “hội chứng mãn kinh quá sớm do thừa nhân tạo”.
Tả nghe ghê nhưng giải pháp lại không quá phức tạp. Muốn phòng ngừa tình trạng thiếu nữ về vườn quá sớm thường khi chỉ cần:
- Tránh hoạt động thể dục thể thao thái quá, nhất là với các thể dạng thuộc loại đòi ăn thua đủ. Thay vào đó là các hình thức tuy cũng vận động nhưng đi kèm với thư giãn như yoga, thái cực quyền, dưỡng sinh... để hóa giải stress.
- Giảm tác hại của chuyện làm việc liên tục trong phòng đóng kín cửa bằng cách bước ra ngoài trời mỗi khi có dịp giải lao.
- Chọn chế độ dinh dưỡng cung ứng nhiều sinh tố D, nghĩa là nhiều rau cải, nấm, cá biển và ít thịt.
Các biện pháp nêu trên tất nhiên chỉ hữu ích nếu chưa... tắt kinh quá lâu! Trong mọi trường hợp, đối tượng hãy còn quá trẻ nhưng bỗng bặt kinh nên tìm đến thầy thuốc, càng sớm càng tốt.
Đừng thờ ơ cũng đừng hốt hoảng. Nhất là đừng phỏng đoán theo kiểu tự kỷ ám thị là “chắc không có gì trầm trọng” rồi chuyện nhỏ xé dần ra to một cách oan uổng.