Tin tứcUng thư là một trong những căn bệnh nan y với tỷ lệ tái phát cao, đặc biệt ở bệnh nhân mắc u lympho không Hodgkin (NHL) và bạch cầu cấp (ALL). Theo thống kê, tỷ lệ tái phát ở nhóm bệnh nhân này chiếm khoảng 20-30%, và hầu hết các phác đồ điều trị truyền thống không thể ngăn ngừa hoàn toàn khả năng bệnh quay trở lại. Trước đây, liệu pháp xạ trị hay hóa trị là phương pháp chính, nhưng vẫn gặp hạn chế ở những ca kháng thuốc hoặc giai đoạn muộn, khiến bệnh nhân mất đi cơ hội sống sót.
Gần đây, nhiều nước phát triển đã áp dụng liệu pháp tế bào Car-T – một phương pháp sử dụng tế bào miễn dịch của chính bệnh nhân để tấn công các tế bào ung thư. Tuy nhiên, chi phí cao và thời gian sản xuất lâu là những rào cản lớn, khiến nhiều bệnh nhân không thể tiếp cận. Tại Việt Nam, với sự phát triển công nghệ tế bào của Viện Nghiên cứu tế bào gốc và công nghệ gen Vinmec (VRISG), liệu pháp Car-T đang dần trở thành giải pháp khả thi cho các bệnh nhân ung thư tái phát, kháng thuốc.
Hội nghị quốc tế về liệu pháp tế bào và chỉnh sửa gen tổ chức tại Đại học VinUni, Hà Nội ngày 31.10 vừa qua, đã công bố những tiến bộ đáng chú ý trong liệu pháp tế bào Car-T. Tại đây, các chuyên gia hàng đầu trong và ngoài nước, từ Mỹ, Nhật Bản, Ý và châu Âu, đã cùng nhau cập nhật, thảo luận về công nghệ tế bào Car-T và ghép tế bào gốc trong điều trị các bệnh lý ung thư, miễn dịch và di truyền. Điểm nhấn của hội nghị là những kết quả khả quan từ việc thử nghiệm lâm sàng liệu pháp Car-T tại Bệnh viện Vinmec.
Theo GS Nguyễn Thanh Liêm, Viện trưởng VRISG, Việt Nam hiện là quốc gia đầu tiên trong khu vực Đông Nam Á thực hiện thành công liệu pháp Car-T trên bệnh nhân NHL và ALL tái phát, kháng thuốc. Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1, bắt đầu từ tháng 8.2023, đã điều trị cho 15 bệnh nhân, trong đó 8 ca ALL và 7 ca NHL. Kết quả cho thấy, 5 trên 6 bệnh nhân NHL và 7 trên 7 bệnh nhân ALL đã đạt lui bệnh hoàn toàn sau khi truyền tế bào Car-T.
So với tiêu chuẩn quốc tế, các tế bào Car-T sản xuất tại Việt Nam đạt chất lượng tương đương, với thời gian sản xuất ngắn hơn (8 ngày so với 12 ngày) và chi phí thấp hơn nhiều so với giá điều trị ở các nước phát triển. Theo chia sẻ của GS Liêm, chi phí điều trị Car-T tại Việt Nam hiện nay khoảng 140.000 USD, chỉ bằng khoảng 1/5 so với các nước phương Tây, mang lại cơ hội tiếp cận cao hơn cho người dân.
Điều quan trọng hơn, kết quả bước đầu từ quá trình theo dõi cho thấy tính an toàn và hiệu quả của liệu pháp Car-T. Trong số các bệnh nhân điều trị, 9 người vẫn duy trì tình trạng lui bệnh hoàn toàn, chỉ có một số ít trường hợp tái phát sau một thời gian. Điều này tạo niềm tin rằng Car-T có thể là giải pháp tối ưu cho bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn hoặc kháng thuốc, những trường hợp vốn bị hạn chế trong việc tiếp cận phương pháp điều trị hiệu quả.
Tuy vậy, khó khăn về chi phí vẫn là một thử thách lớn khi chi phí điều trị Car-T còn cao so với khả năng tài chính của nhiều bệnh nhân trong nước. Do đó, cần có những chính sách hỗ trợ tài chính hoặc cơ chế bảo hiểm đặc biệt để giúp đỡ các bệnh nhân có nhu cầu điều trị bằng phương pháp này.
Để liệu pháp Car-T có thể trở nên phổ biến hơn tại Việt Nam, cần tăng cường sự hỗ trợ từ cả chính phủ và các tổ chức y tế. Một số giải pháp đáng cân nhắc bao gồm việc mở rộng phạm vi bảo hiểm cho các liệu pháp tiên tiến như Car-T, giảm thuế cho những công ty tham gia sản xuất và nghiên cứu Car-T trong nước, và tổ chức thêm các hội thảo nâng cao nhận thức cộng đồng về phương pháp điều trị này.
Bên cạnh đó, sự hợp tác quốc tế với các viện nghiên cứu hàng đầu sẽ giúp Việt Nam tiếp cận nhanh hơn với những tiến bộ công nghệ mới, giảm thời gian và chi phí sản xuất. Đồng thời, việc đào tạo thêm chuyên gia trong lĩnh vực này cũng rất quan trọng để mở rộng quy mô điều trị.
Liệu pháp Car-T đã và đang mang lại hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư tái phát, kháng thuốc tại Việt Nam. Mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng với những bước tiến lớn về công nghệ và sự hỗ trợ từ nhiều phía, Car-T hoàn toàn có thể trở thành liệu pháp điều trị phổ biến, mở ra một tương lai tươi sáng hơn cho các bệnh nhân ung thư trong nước.