Tin tức1. Tìm hiểu về cây ích mẫu
Cây ích mẫu (hay còn gọi là ích minh, cây sung úy, xác điến...) có tên khoa học là Leonurus Japonicus, là một loại cây thân thảo có hoa, có nguồn gốc ở vùng Đông Á (Nhật Bản, Hàn Quốc, Campuchia...) và hiện nay loại cây này đã có mặt ở rất nhiều nơi trên thế giới.
Ở nước ta, cây ích mẫu mọc hoang và trồng khắp các địa phương ở ven sông, ven suối, ven đường, các bãi và ruộng hoang nơi có đất nhẹ đủ ẩm. Cây sống 1 - 2 năm, cao 0.6 - 1m. Thân hình vuông, ích phân nhánh, toàn thân có phủ lông nhỏ ngắn. Lá mọc đối, tùy theo lá mọc ở gốc, giữa thân hay đầu cành mà có hình dạng khác nhau. Hoa mọc vòng ở kẽ lá. Quả nhỏ, 3 cạnh, vỏ màu xám nâu.
Cây ích mẫu là vị thuốc được dùng nhiều trong Đông Y (Nguồn: Internet)
Hoạt chất và tác dụng: Trong cây ích mẫu có tinh dầu, choline, flavonoit, 7 glucozit nhân steroid, saponin và 15 axit amin. Những chất này có tác dụng trên tử cung, huyết áp, tim mạch, hệ thần kinh. Ngoài ra, cây ích mẫu còn có tác dụng đối với những người bị viêm thận và phù cấp tính.
2. Cây ích mẫu có tác dụng gì trong y học cổ truyền?
Cây ích mẫu là loại cây giàu dược tính nên đã dùng làm thuốc và ghi đầu tiên trong sách “Bản kinh”. Bộ phận dùng làm thuốc là phần cây trên mặt đất và hạt.
Theo Y học cổ truyền, ích mẫu có vị cay hơi đắng, tính mát vào hai kinh can và tâm bào. Tác dụng của cây ích mẫu là giúp hoạt huyết, khí ứ, sinh tân, lợi tiểu, tiêu thũng. Dùng để điều trị kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, bế kinh, rong kinh. Trị các chứng phù thũng do viêm thận cấp tính, trị mụn nhọt do phong nhiệt gây ra.
Hạt ích mẫu gọi là sung úy tử, có tính hơi ấm. Tác dụng giúp bổ can thận, ích tinh sáng mắt, bổ huyết, hoạt huyết và điều kinh, thường dùng vào thuốc phụ khoa, làm cho dạ con mau co lại, co tử cung, làm thuốc lợi tiểu.
2.1 Một số bài thuốc chữa bệnh có dùng ích mẫu
- Kinh nguyệt không đều, thấy kinh trước kỳ (ngắn vòng), kinh ít, đau bụng trước khi thấy kinh: dùng 20g thân lá cây ích mẫu sắc uống 10 ngày kể từ ngày thứ 14 sau kỳ kinh.
- Viêm thận cấp và phù thũng: ích mẫu tươi 180 - 240g, nấu với 700ml nước và cô lại còn 300ml, chia 2 lần uống trong ngày.
- Chữa phù thũng khi mang thai sau khi sinh: Dùng ích mẫu 20g, ngưu tất, rau dừa nước mỗi vị 15g sắc uống.
- Suy nhược toàn thân và cằn cỗi ở phụ nữ: Dùng ích mẫu 30 - 60g, nấu với trứng gà hay thịt gà, ăn bình thường.
- Thuốc bổ huyết điều kinh: Ích mẫu 80g, nghệ đen (nga truật) 60g, ngải cứu 40g, hương phụ 40g, hương nhu 30g. Tất cả sao vàng tán bột mịn, luyện với mật, làm thành viên to bằng hạt đậu xanh. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 20 viên.
- Hạt ích mẫu (sung úy tử): chữa phù thũng, thiên đầu thống, thông tiểu.
Một số bài thuốc có sử dụng ích mẫu mà chị em có thể áp dụng (Nguồn: Internet)
2.2 Một số món ăn bài thuốc trị bệnh từ cây ích mẫu
- Rối loạn kinh nguyệt: Dùng “canh trứng gà ích mẫu”. Ích mẫu thảo 50g, hồng hoa 10g, sài hồ 10g, trứng gà 2 quả. Tất cả cùng đem nấu, khi trứng chín, bóc bỏ vỏ, cho trứng vào nồi nấu tiếp; vớt bỏ bã thuốc, cho thêm ít đường và gia vị, ăn trứng và uống nước canh, chia ăn sáng và tối.
- Trị bế kinh, mất kinh: Dùng món “Đậu đen hầm ích mẫu thảo”. ích mẫu thảo 30g (gói trong vải xô), đậu đen 30g, đường đỏ 30g. Nấu đến khi đậu đen chín nhừ, vớt bỏ bã thuốc, thêm 30ml rượu khuấy đều cho uống.
- Trị bế kinh, tắt kinh sớm do huyết hư suy nhược cơ thể: Dùng “Chè ích mẫu đại táo”. Ích mẫu thảo 30g, đại táo 30 quả, gừng tươi 20g, đường 60g. Tất cả cùng đem nấu nước cho uống thay nước chè. Ngày sắc 1 lần, cho uống trong ngày. Uống vào trước kỳ kinh 5 - 10 ngày liền.
- Trị phụ nữ viêm tử cung, phần phụ: Dùng “chè ích mẫu mần tưới”. ích mẫu thảo 30g, mần tưới 12g. Sắc lấy nước, thêm đường khuấy đều, uống ngày 1 lần, liên tục 5-7 ngày.
Kiêng kỵ: Khi sử dụng ích mẫu chữa bệnh cần lưu ý, không dùng cho người huyết hư, khí huyết không bị ứ đọng, đồng tử giãn. Đặc biệt, phụ nữ có thai không nên dùng vì dùng nhiều ích mẫu có thể dẫn đến sảy thai.
